စစ္ေဘးေရွာင္ ခ်င္းျပည္သူမ်ား လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီမ်ား အေရးတႀကီး လိုအပ္ေန

“ လူသားခ်င္းစာမႈ အေထာက္အပံ့ေတြက UN အဖြဲ႔အစည္းေတြလိုကေန လံုး၀ေရာက္မလာတဲ့ အေနအထားမွာရွိတယ္၊ ခူမီးလူငယ္အဖြဲ႔ကေန လွဴထားတဲ့ ဆန္ေတြေလာက္ပဲ သူတို႔ဆီမွာရွိတယ္၊ သစ္ေတာ၀န္ႀကီးကေန သိန္း ၄၀ ေတာ့လွဴ  သြားတယ္ ဒါကလဲ သူတို႔အတြက္ ဆန္ေလာက္ပဲ ရွိေနႏုိင္တဲ့ အေနအထားေပါ့၊ ယူနီဆက္ ကလည္း ျခင္ေထာင္၊ ေရပံုးေတြ ေလာက္ပဲေပးတယ္၊ ခုခ်ိန္မွာ သူတို႔လက္ထဲမွာ ဆန္ပဲရွိေနတာျဖစ္တယ္ လိုအပ္တဲ့ ဆီ၊ဆားေတြ ဆိုတာလည္းေသခ်ာရွိေန တာမဟုတ္ဘူး၊ ဒီလကုန္ထိ ဆိုတာလည္း က်မတို႔ ခန္႔မွန္းၿပီးေျပာေန တာေပါ့ေနာ္ လမကုန္ခင္ ဒီတစ္ပတ္ အတြင္းလည္း ကုန္သြားႏုိင္တယ္’’ ဟု CHRO မွ စီမံခ်က္တာ၀န္ခံ မုိင္သင္းယုမြန္ ကေျပာသည္။

ရခိုင့္တပ္မေတာ္(AA) ႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္တို႔သည္ ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လေနာက္ဆံုးပတ္ ႏွင့္ ဧၿပီလ ပထမပတ္တို႔က ျပင္စို ေက်းရြာႏွင့္အနီး တ၀ိုက္တြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားခဲ့ၾကၿပီး ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွ ဗိုလ္ႀကီးေက်ာ္ထက္ေအာင္က် ဆံုးခဲ့သည္။ အဆိုပါ တိုက္ပြဲ မ်ားေၾကာင့္  ျပင္စိုေက်းရြာ သားမ်ား သည္ ေဘးကင္းလံုျခံဳရာသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရာ ယခုအခါ ကုလားတန္ ျမစ္ ကမ္းေၾကြေသာင္ေက်းရြာအုပ္စု၊ ေလာင္းတင္ေက်းရြာ၏ ေအာက္ ပိုင္းတြင္ယာယီခိုလံုၾကရသည္။   စစ္ေဘးေရွာင္ခ်င္းျပည္ သူမ်ားသည္ အစာေရစာအတြက္ သာမက ေနေရး ထုိင္ေရး ႏွင့္ ေသာက္သံုးေရ အဆင္ မေျပမႈမ်ား ေၾကာင့္ ၀မ္းေလွ်ာ၊ ၀မ္းပ်က္ ၊ ငွက္ဖ်ားေရာဂါမ်ားပါ ရင္ ဆိုင္ ခံစားေနၾကရ သည္ဟု မိုင္သင္းယုမြန္က ဆက္ေျပာသည္။

 

“ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုး၀ါးတာက မူလေနရာမွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ေသာက္ေရသံုးေရ ဆိုတာကလည္း ေတာ္ေတာ္ေလးကို အဆင္မေျပတဲ့အေန အထားမွာရွိေနတယ္၊ အဲဒီခါက်ေတာ့ သူတို႔မွာ ၀မ္းေလွ်ာ၀မ္းပ်က္ေတြ တအားခံစားေနရတယ္၊ ငွက္ဖ်ားေတြ လည္းျဖစ္ေနၾကတယ္၊ က်န္မာေရး ကုသမႈ နဲ႔ ေဆး၀ါးလည္း သူတို႔မွာ အရမ္း လိုအပ္ေနတယ္’’ ဟု မိုင္သင္းယုက ေျပာသည္။

 

ကေလးငယ္ ၁၄၁ ဦးပါ၀င္ေသာ စစ္ေဘးေရွာင္ ခ်င္းျပည္သူ ၃၅၀ ေက်ာ္တို႔၏ လက္ရွိအေျခအေနသည္ အစာေရစာ၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ ေဆး၀ါးမ်ား၊ ယင္လံုအိမ္သာမ်ားႏွင့္ ေဆာက္ လုပ္ေရးပစၥည္မ်ား အေရးတႀကီးလုိအပ္ေန သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ား အေနျဖင့္ ကုလသမဂၢ ႏွင့္ ႏုိင္ငံ တကာ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ကာ အျမန္ဆံုးကူ ညီေထာက္ ပံ့ေပးၾကရန္ လိုအပ္သည္ဟု CHRO ကေျပာသည္။

 

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ႏွင့္ ရခိုင့္တပ္မေတာ္ တို႔ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ျပင္စိုေက်းရြာမွ မူလတန္းေက်ာင္း၊ ဆရာမ်ားအေဆာင္ ႏွင့္ အျခားအိမ္ႏွစ္လံုးတို႕မွာ ပ်က္စီးသြားခ့ဲ ၿပီး အိမ္ေခါင္မိုးမ်ားမွာ ဆိုးရြားစြာပ်က္စီးသြားခ့ဲသည့္သာမက အိမ္တြင္းပစၥည္းမ်ား မွာလည္းက်ည္ေပါက္ရာမ်ား ျဖင့္ ပ်က္စီးေနသည္ဟု CHRO ေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ႏွင့္ ရခိုင့္တပ္မေတာ္တို႕သည္ ျပင္စိုရြာ အနီးတစ္၀ိုက္တြင္ ေျမျမွဳပ္မိုင္းမ်ားေထာင္သြားခ့ဲသည္ ဟုရြာသားမ်ားအဆိုအရသိရွိရသည္။

 

အဆိုပါတိုက္ပြဲမ်ား မျဖစ္ပြားမီက ပလက္၀ျမိဳ႕နယ္တ၀ိုက္တြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္မွက်ဴးလြန္ခ့ဲသည့္ကေလးစစ္သား သြတ္သြင္းျခင္းအမႈ ႏွစ္ခု ႏွင့္ တပ္တြင္းသို႕ အတင္းအဓမၼ သြတ္သြင္းျခင္းတို႔ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး စစ္ေၾကာင္းလႈပ္ရွားမႈမ်ားလည္း ယင္းေဒသတ၀ိုက္တြင္ တိုးလာေနေၾကာင္း CHRO က ေျပာသည္။

CHRO မွ စည္းရုံး လံႈ႔ေဆာ္မႈဆိုင္ရာညႊန္ၾကားေရးမွဴး Rachel Fleming မွ “ခုျဖစ္ရပ္က ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း ျဖစ္ပြားေနတ့ဲ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ သာမန္ျပည္သူေတြ ဒဏ္ ဘယ္ေလာက္ ခံေနရတယ္ ဆိုတာရယ္၊ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ကို   ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ခံေနရ တယ္ ဆိုတာရယ္ကိုေထာက္ျပေန တာပါပဲ၊ ဒီတစ္ေခါက္ကေတာ့ ခူမီးေဒသ ခံေတြေပါ့ေလ၊ ေရရွည္ ရိွေနခ့ဲတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ မႈေတြက မရပ္ေသးပါဘူး၊ တကယ္ေတာ့ ပလက္၀ ေဒသတ၀ိုက္မွာ ပိုျပီးမ်ား လာတာ ကိုေတြ႕ေနရတယ္” ဟုေျပာၾကား ခ့ဲ သည္။

 

ယခုလက္ရွိ အေျခအေနတြင္ လည္း စစ္ေဘးေရွာင္ခ်င္းျပည္ သူမ်ား သည္ ေျမျမွပ္မိုင္းမ်ားေထာင္ ထားေသာ မိမိတို႔ေနရပ္ သို႔ ျပန္ သြားၾကရန္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္ သစ္ေတာ၀န္ႀကီး ႏွင့္ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဴပ္ေရး မွဴးတို႔၏ ဖိအားေပးမႈ ခံေနၾကရ သည္ဟု CHRO ကေျပာ သည္။

“ေဒသခံေတြမွာ လြတ္လပ္ေသာ ၾကိဳတင္ အသိေပး တိုင္ပင္မႈ ႏွင့္ လူထုသေဘာထားရ ယူျခင္းအခြင့္အေရး ကိုခံစားခြင့္ရွိ တာေၾကာင့္ အာဏာပိုင္ေတြဟာ အတင္းျပန္ခိုင္းတာမ်ိဳးထက္စာရင္ ေရရွည္မွာ ဘယ္လိုေျဖရွင္းမလဲ ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေဒသခံေတြနဲ႕ တိုင္ပင္ သင့္ပါတယ္။လံုျခဳံစြာနဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ဆႏၵအရေန ရပ္ျပန္ဖို႕ဆိုတာက တာ၀န္မဟုတ္ဘဲ အခြင့္အေရးတစ္ခုပါ။ ျပီးေတာ့ ခုကိစၥမွာက အာဏာပိုင္ေတြ ကေျမျမွဳပ္မိုင္းေတြ ကိုရွင္းလင္းပစ္ဖို႕ နဲ႕ လုံျခံဳမႈအာမခံခ်က္ ေတြေပးႏိုင္ဖို႕ အေရးၾကီး ပါတယ္၊ ေနရပ္ကို ျပန္ဖို႕ယခုလို အာဏာပိုင္ေတြ ကဖိအားေပးတယ္ ဆိုတာ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူ ေတြရဲ႕အခြင့္အေရးကိုခ်ိဳးေဖာက္ တာပဲ” ဟု Fleming ကေျပာသည္။

ထို႔အျပင္ ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔က ေျပာက္ဆံုးသြားခဲ့ေသာ ျပင္စိုရြာမွ အသက္ ၃၀ အရြယ္ရွိ ခူမီးအမ်ိဳးသား ဦးလိန္းမင္း၏ သတင္းအစအနကိုပင္ ယေန႔ခ်ိန္မၾကားသိရေသးေၾကာင္း၊ ဦးလိန္းမင္းေျပာက္ဆံုး သည့္ေန႔သည္ အျခားခူမီးအမ်ိဳးသားမ်ား ကို ရခိုင့္တပ္မေတာ္ မွ ဖမ္း ဆီးေခၚေဆာင္ သြား သည့္ေန႕ ႏွင့္တစ္ရက္တည္းျဖစ္ေနရာ လိန္းမန္းမွာလည္း ရခိုင္တပ္မေတာ္မွ လမ္းျပအျဖစ္ေသာ္ လည္းေကာင္း ေပၚတာအျဖစ္ေသာ္လည္းေကာင္း ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္ သြားျခင္းျဖစ္ႏုိင္သကဲ့သုိ႔ ရခိုင့္တပ္မေတာ္ မွ သတ္ျဖတ္သြားျပီးလည္းျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု
CHRO မွ သံုးသပ္ထားသည္။

“ လိန္းမင္းဘာျဖစ္သြားသလဲဆိုတာကိုမွတ္ခ်က္ခ်ႏုိင္ဖို႕ လြတ္လပ္ျပီးဘက္လိုက္မႈမရိွတ့ဲ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ လုပ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္၊ ျပီးေတာ့ အခ်ိန္နဲ႕ အမွ် သူ႕ ရဲ႕ မိသားစုကလည္းရလဒ္ေတြကိုသိေနဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္၊ တာ၀န္ရိွသူေတြ က တာ၀န္ေက်ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္” ဟုလည္း Rachel  Fleming မွ ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားသည္။