ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ပလက္၀ၿမိဳ႕ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕နယ္တစ္ခ်ဴိ႕မွာ ဆက္သြယ္ေရးအင္တာနက္လိုင္းေတြကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၃) ရက္ေန႔ကစၿပီး အစိုးရကပိတ္ပင္လိုက္တာဟာ ခုဆိုရင္ တစ္လေက်ာ္ရွိပါၿပီ။ ဒီလို အင္တာနက္လိုင္းေတြပိတ္ပင္လိုက္တာေၾကာင့္ အဲဒီေဒသမွာရွိၾကတဲ့ ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ့ ေန႔စဥ္ဘ၀ေတြ ဘယ္ေလာက္ ထိခိုက္နစ္နာမႈေတြရွိေစသလဲ။ အစိုးရအေနနဲ႔ ဘယ္လိုရည္ရြယ္ခ်က္မ်ဴိးနဲ႔ ခုလိုအင္တာနက္လိုင္းေတြပိတ္ရတာပါလဲ။ ဒီလိုလုပ္ရပ္ဟာ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရး ရပိုင္ခြင့္ေတြကို ခ်ဴိးေဖာက္ရာေရာက္ပါသလား။ စစ္မက္ျဖစ္ပြားရာေဒသက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဴိးေဖာက္မႈေတြကို အေမွာင္ခ်လိုက္တဲ့သေဘာပါလား။ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး နယ္ပယ္အသီးသီးက လူ႔အခြင့္အေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ လူငယ္ေတြရဲ့ အျမင္သေဘာထားေတြကို ခိုႏူမ္းသုန္သတင္းဌာနက စုစည္းတင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
Cherry Zahau (လူ႔အခြင့္အေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ)
ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ မလုပ္သင့္တဲ့အရာကိုလုပ္တယ္လို႔ျမင္ပါတယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဴိးေဖာက္မႈျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့အရာေတြကို လူေတြမသိေအာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔လုပ္တယ္ လူေတြဒုကၡေရာက္ေအာင္ရည္ရြယ္ခ်က္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔လုပ္တယ္ အဲဒီေဒသမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ လူအခြင့္အေရးခ်ဴိးေဖာက္မႈေတြကို ကမၻာကမသိေအာင္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံကလူေတြမသိေအာင္ အေမွာင္ခ်လိုက္တဲ့သေဘာျဖစ္တယ္ ဒါကမလုပ္သင့္ဘူး ရိုးသားမႈမဟုတ္ဘူး ျပည္သူလူထုေတြရဲ့ ေကာင္းက်ဴိးမျပဳဘူး ဘယ္အစိုးရကမွမလုပ္သင့္ဘူး။
Salai Za Uk Ling (Deputy Executive Director – Chin Human Rights Organization)
အင္တာနက္လိုင္းကမပိတ္သင့္တဲ့အရာေပါ့ေနာ္ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဆက္သြယ္ေရးအင္တာနက္လိုင္းက အစကတည္းက အဲေလာက္ေကာင္းခဲ့တာမဟုတ္ဘူး စစ္ပြဲေတြျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူေတြအတြက္ အခက္အခဲပိုျဖစ္ေစတာ ေပါ့ေနာ္ အာဏာပိုင္ေတြကေတာ့ AA နဲ႔တိုက္ပြဲျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ သတင္းမထြက္ေအာင္ ဒါမွမဟုတ္ AA ေတြက ဒါမ်ဴိးေတြ မသံုးႏုိင္ေအာင္ ျဖတ္ေတာက္ထားတာလို႔ဆိုေပမယ့္ အဓိကေတာ့ျပည္သူေတြဆီမွာပဲ အက်ဴိးသက္ေရာက္မႈကသြားျဖစ္ေစ ေတာ့ မလုပ္သင့္တဲ့အရာလို႔ျမင္တယ္၊ ဒီလိုမ်ဴိး ဆက္သြယ္ေရးအင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္တာမ်ဴိးက တျခားႏုိင္ငံမွာလည္း မေတြ႔ရဘူး အထူးသျဖင့္ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူလူထုေတြ အသက္ရွင္ရပ္တည္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ သတင္းအခ်က္ေတြသိရွိႏုိင္ဖို႔ ကအေရးႀကီးတယ္ ဒီမိုကေရစီအစိုးရရဲ့ လုပ္သင့္တဲ့အရာမဟုတ္ဘူး။ ဒီလိုဆက္သြယ္ေရးလိုင္းေတြပိတ္လိုက္တာဟာ Rights to Information(သတင္းအခ်က္အလက္သိရွိပိုင္ခြင့္) တစ္ခုတည္းမဟုတ္ဘဲနဲ႔ Rights to Life ပါထိခိုက္သြား တယ္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ရဲ့ အသက္ရွင္ေနထုိင္ပိုင္ခြင့္ဆိုတဲ့ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးထဲမွာ အေရးပါဆံုးအရာတစ္ခုျဖစ္ တယ္၊ အထူးသျဖင့္ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူေတြအတြက္ Rights to Life ကိုထိပါးေစတယ္၊ ဒီမိုကေရစီအစိုးရတစ္ရပ္အေန နဲ႔ မလုပ္သင့္တဲ့အရာျဖစ္သလို ဆက္သြယ္ေရးအင္တာနက္ျဖန္႔ျဖဴးတဲ့(Operator)ေတြကလည္း မလိုက္ေလ်ာသင့္ဘူး။
Salai Ceu Bik Thawng (ခ်င္းလူငယ္ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ဦး)
AA နဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ရဲ့စစ္ပြဲဆိုင္ရာကိစၥရပ္ေတြကို တျခားနည္းလမ္းေတြနဲ႔ေျဖရွင္းလို႔ရပါတယ္၊ ျဖတ္ေလးျဖတ္ပံုစံမ်ဴိးနဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကအစ ဟိုလူ႔ကိုသတင္းအခ်က္အလက္ေတြျဖတ္ခ်င္လို႔ဆိုၿပီးေတာ့ သိန္းနဲ႔သိန္းနဲ႔ရွိတဲ့ ေဒသခံျပည္သူလူထုေတြကို သတင္းအခ်က္အလက္ပိတ္ပင္ဒါမ်ဴိးက်ေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူး၊ တပ္မေတာ္ကေန ဒီၿမိဳ႕နယ္ဒီၿမိဳ႕နယ္ေတြ အင္တာနက္လိုင္းပိတ္ေပးဖို႔တင္ျပလာတဲ့အေပၚမွာၾကည့္ၿပီးေတာ့ အစိုးရကပိတ္ထားတယ္ေပါ့ေလ က်ေနာ္တို႔က အဲဒါကို ေမးခြန္းထုတ္ခ်င္တာက အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ တပ္မေတာ္ေျပာတိုင္းကိုပဲလုပ္ေနမွာလား ဆင္ျခင္တံုတရားနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာကိုလည္းပဲ အစိုးရက သိရမယ္ ဒါက စစ္ေရးနဲ႔မဆုိင္ဘူးေလ ျပည္သူနဲ႔ဆိုင္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ပိတ္ပင္လို႔မရဘူး ဒါကျပည္သူလူထုရဲ့အက်ဴိးစီးပြားနဲ႔ အခြင့္အေရးကိုခ်ဴိးေဖာက္ေနတာျဖစ္ပဲေလ။
မင္းဘာေခ် ( ရခိုင္လူငယ္မ်ဴိးဆက္သစ္ကြန္ယက္ ဦးေဆာင္သူ)
ခ်င္းျပည္နယ္မွာရွိတဲ့လူေတြေရာ ရခိုျပည္နယ္မွာရွိတဲ့လူေတြေရာ သူတို႔ရဲ့တစ္ေန႔တာစားေသာက္ဖို႔ တစ္ေန႔တာ၀င္ေငြေတြ၊ အြန္လိုင္းအသံုးျပဳၿပီးစီးပြားေရးလုပ္တဲ့အပိုင္းေတြအကုန္ထိခိုက္လာတယ္၊ ႏုိ္င္ငံျခားမွာေရာက္ရွိေနၾကတဲ့ သူတို႔မိသားစုေတြနဲ႔ဆက္သြယ္တဲ့စနစ္ေတြကအစမရွိေတာ့ဘူး၊ ေနာက္တစ္ခုက ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ အြန္လိုင္းကိုအသံုးျပဳၿပီးေတာ့ ပညာေရးကိုေလ့လာေနၾကတဲ့သူေတြအမ်ားႀကီးရွိၾကတယ္ သူတို႔အတြက္လည္း အခြင့္အေရးကမရွိေတာ့ဘူး ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ က်န္းမာေရးပိုင္းေပါ့ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူေတြ သူတို႔ေနထုိင္တဲ့ စခန္းေတြရဲ့ ေျမျပင္ပကတိအေနအထားေတြမသိႏုိင္ေတာ့ဘူး သူတို႔ရဲ့က်န္းမာေရးအေျခအေန၊ အစားအေသာက္ဖူလံုမႈ က ဘယ္လိုရွိလဲ စစ္ေဘးေရွာင္စခန္းရဲ့ လံုျခံဳေရးကဘယ္ေလာက္ရွိလဲ စတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို သက္ဆိုင္တဲ့အစိုးရအဖြဲ႔ ေရာ၊ ႏို္င္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြေရာ၊ စိတ္၀င္တစားေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြအတြက္ ေသခ်ာခိုင္မာတဲ့ သတင္းစီးဆင္းမႈကမရွိေတာ့ဘူး၊ အင္တာနက္ျဖတ္ေတာက္လိုက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ ေျမျပင္ရဲ့ပကတိအေနအထားအေျခအေနကိုအမ်ားျပည္သူေတြသိေအာင္၊ ႏုိင္ငံတကာသိေအာင္ မခ်ျပႏုိင္ေတာ့တဲ့အခါမွာ စစ္တပ္အေနနဲ႔ သူတို႔လုပ္ခ်င္သ လိုလုပ္လို႔ရသြားတယ္။
အင္တာနက္လိုင္းျဖတ္လိုက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ ဒါကလူ႔အခြင့္အေရးခ်ဴိးေဖာက္တဲ့လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အစိုးရကလည္းေကာင္းေကာင္းသိတယ္ ဒါေပမယ့္ဘာျဖစ္လို႔ျဖတ္လဲေပါ့ ႏုိင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးကိုအေၾကာင္းျပၿပီး စစ္တပ္က ဒီစကားကိုေျပာၿပီးေတာ့ အင္တာနက္ျဖတ္တဲ့အပိုင္းကိုသူတို႔ကလုပ္တယ္ ႏုိ္င္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးဆိုတဲ့အရာသည္ ဘာကိုဆိုလိုသလဲ စစ္တပ္ရဲ့လံုျခံဳေရးကို ဆိုလိုသလား ဒါမွမဟုတ္ျပည္သူေတြရဲ့လံုျခံဳေရးကိုဆိုလိုသလားဆိုတဲ့ေမးခြန္းရွိ ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္အခုက်ေနာ္တို႔ျမင္တာက စစ္တပ္ရဲ့လံုျခံဳေရးကိုပဲ အဓိကတည္ဦးၿပီးလုပ္တဲ့လုပ္ရပ္ျဖစ္ေနပါတယ္ စစ္တပ္ရဲ့လံုျခံဳေရးကို အစိုးရက Cover ေပးတဲ့သေဘာလို႔ပဲျမင္ပါတယ္။
Peter Luailu (အယ္ဒီတာခ်ဴပ္- ခူမီးမီဒီယာအဖြြဲ႔)
ဒီေဒသမွာတိုက္ပြဲေတြျပင္းထန္လာတဲ့အခါမွာ သတင္းေတြတျခားေနရာမွာျပန္႔မသြားေအာင္ အင္တာနက္လိုင္းေတြ ပိတ္ထာလို႔ယူဆရပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဒီဟာကလုပ္ထံုးလုပ္နည္းမမွန္ဘူး၊ တျခားနည္းလမ္းေတြနဲ႔ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္၊ သူတို႔လုပ္ခ်င္တဲ့အရာကိုဘဲမစဥ္းစားပဲနဲ႔ ေဒသခံေတြရဲ့ နစ္နာထိခိုက္ခံစားေပးေစခ်င္တယ္၊ ခုဆိုရင္ ပလက္၀ၿမိဳ႕ေဒသက လူေတြကေတာ့ သတင္းအေမွာင္ခ်ထားခံရသလိုျဖစ္ေနတာေပါ့ေနာ္၊ ပလက္၀မွာက တျခားၿမိဳ႕နယ္ေတြလုိ ပုဂၢလိကဘဏ္ေတြလည္းမရွိေတာ့ Wave Money နဲ႔ေငြလႊဲစနစ္ကို အဓိကအသံုးျပဳရတယ္ အင္တာနက္လိုင္းျဖတ္လိုက္တဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ Wave Money လည္း သံုးလို႔မရေတာ့ဘူး၊ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္က ဆယ္တန္းေအာင္ခ်က္နည္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တျခားၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ၁၀ တန္းတက္ေနတဲ့ သားသမီးေတြကို ေငြပို႔လို႔မရေတာ့ဘူး အက်ဴိးဆက္ကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါပဲ ခုဆိုရင္ ေရလမ္း ကုန္လမ္းေတြအကုန္းလံုးပိတ္သြားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒုကၡေတြက ပိုၿပီးေတာ့မ်ားလာေပါ့ေနာ္။ ေဒသခံေတြက ဘယ္သူ႔ကိုအားရမလဲဆိုတာ မသိေတာ့တဲ့အေျခအေနျဖစ္ေနပါတယ္။ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ (၅) ဦးနဲ႔ ၀န္ႀကီးတစ္ဦးရွိတာေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တို႔ဒီအစိုးရကို မဲေပးလို႔ အစိုးရျဖစ္လာၾကတာေပါ့ဗ်ာ မဲေပးတဲ့ျပည္သူေတြကလည္း အစိုးရကို အားကိုးတာေပါ့ဗ်ာ ဘာလုပ္ေပးလာမလဲဆိုတာ ဒါေပမယ့္ အစိုးရကလည္း တစ္လေလာက္နီးပါးအထိ ဘာမွမလုပ္ေပးႏုိင္ဘူးျဖစ္ေနတယ္ သူတို႔အေပၚမွာအားမရမိတာေတာ့အမွန္ပဲ ေဒသခံေတြ အေနနဲ႔။
