(Pu That Savung) က်ေတာ္သည္ ခမ္းပတ္ေညာင္ပင္ၾကီး ( Khampat Bungpui ) အေၾကာင္းကို အလယ္ တန္းေက်ာင္းသား ဘဝက တည္းက သိရွိခဲ့ သည္၊ ထုိ႕အျပင္ BURMA LUSHAI WELFARE ORGANIZATION ( BLWO ) မူပုိင္ ထုတ္ ေ၀ခဲ့ သည့္ RAMTHAR သတင္းစာ၏ ေရွ႕ မ်က္ႏွာဖံုးထိပ္ ေခါင္းစီးေအာက္ အလယ္တည့္ တည့္တြင္ အရိပ္ ဆာယာနဲ႕ ခက္မ ေလး သြယ္အျပင္ ၄င္းခက္မေလးသြယ္ အသီးသီး တြင္ျမစ္ပ်ံမ်ား ေစြခ် ထားသည့္ အဆုိပါ ေညာင္ပင္ဘေလာက္ ရုပ္ကုိ က် ေတာ္ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္း သားဘ၀ တုန္းက ေတြ႕ ရွိခဲ့ပါသည္။ ခမ္းပတ္ေညာင္ပင္ၾကီးအေၾကာင္းကုိ Pu B. Lalthangliana က သူ၏ MIZO CHANCHIN ( A Short Account & Easy Reference of Mizo History-p 7-12) တြင္ အက်ယ္တဝင့္ေရးသားထားပါသည္၊ သတိျပဳ ရမည္မွာ သူ၏ က်မ္းကိုးစာရင္း ပါပုဂၢဳိလ္မ်ားသည္ သမိုင္းသုေတသီမ်ားမဟုတ္သည့္အျပင္ သူ႕အရည္အခ်င္း မွီခဲ့သူမ်ား မဟုတ္ ေပ။ ထုိ႕အျပင္ Pu B. Lalthangliana သည္ ၄င္း၏ မဟာဝိဇၹာဘြဲ႕အတြက္ History of Mizos in Burma စာတမ္း…
Author: Editor
ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပုိင္း မင္းတပ္ခရုိင္ မင္းတပ္ၿမိဳ႕တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ျပည္သူ႕ရဲတပ္ ဖြဲ႕၊ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး၊ သစ္ ေတာ၊ စီမံကိန္း ဌာနမ်ား ပူးေပါင္းၿပီး စုေပါင္း စစ္ေဆးေရးဂိတ္တစ္ခုကုိ ယခုလ ေအာက္တုိဘာ (၁) ရက္ေန႕က ဖြင့္လွစ္ လုိက္ ေၾကာင္း သိရသည္။ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ကုိ မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး ေက်ာက္ထုဖက္မွ အ၀င္ မင္းတပ္ၿမိဳ႔ အထြက္တြင္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၾကၿပီး အဆုိပါ ဌာနဆုိင္ရာ (၅) ခုမွ ေစလႊတ္ထားေသာ ပုဂၢဳိလ္မ်ားက ၂၄ နာရီ တာ၀န္ယူ စစ္ေဆးလ်က္ရွိေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား၊ တရားမ၀င္သစ္မ်ား၊ မူးယစ္ ေဆး၀ါးမ်ားကုိ စစ္ေဆး ၾကေၾကာင္း သိရသည္။
ခ်င္းျပည္နယ္၊ တီးတိန္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း အပန္းေျဖစခန္းေနရာအတြက္နယ္ေျမ ရရွိေရး ျပည္နယ္ အစုိးရထံ ေတာင္းဆုိမႈ ႏွင့္ ပါတ္သက္ၿပီး အစုိးရႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရယူထားသည့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသား တပ္ဦးက ယမန္ေန႕ ေအာက္တုိဘာ (၁၀) တြင္ ရွင္းလင္းခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ရွင္းလင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦးသည္ ခ်င္းျပည္နယ္အစုိးရထံ နယ္ေျမေလွ်ာက္ ထားခ်က္ သည္ ဗဟုိ ညြန္ၾကားခ်က္ မရွိသည့္အျပင္ အစုိးရ၏ တည္ဆဲေျမယာ ဥပေဒ အရ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ ေနျခင္း၊ ေဒသခံ ျပည္သူမ်ားမွ သေဘာမတူျခင္း တုိ႕ေၾကာင့္ အလိုအေလ်ာက္ ပယ္ဖ်က္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပပါရွိ သည္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလက ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး (၂) နာမည္ျဖင့္ ခ်င္းျပည္ နယ္ ၀န္ၾကီး ခ်ဳပ္ထံ တီးတိန္ၿမိဳ႕နယ္ အတြင္း အပန္းေျဖစခန္းအတြက္ ဧက ၁၀၀၀ ခန္႕ေျမ ဧက ေလွ်ာက္ထားခဲ့သည္ကုိ ေဒသခံ အဖြဲ႕ အစည္းအသီးသီးက ကန္႕ကြက္ခဲ့ၾက သည္။ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦးသည္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားက မိရိုးဖလာပိုင္ဆိုင္ၿပီး ေနထိုင္အသုံးျပဳေနသည့္ နယ္ေျမႏွင့္ ေျမေပၚ ေျမေအာက္ သယံဇာတအရင္းအျမစ္မ်ား ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏွင့္ ပါတ္သက္၍ UN Declaration on Rights of Indigenous Peoples ပါ ေဒသခံျပည္သူ လူထု၏ဆႏၵကို ဦးစားေပးထည့္သြင္းစဥ္းစားမည့္ Free Prior Informed Consent မူကို တိက်စြာ ေစာင့္ထိန္း လိုက္နာလ်က္ရွိသည္ဟု ဆက္လက္ေဖာ္ျပထားသည္။ ထုိ႕အျပင္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦးႏွင့္…
ေလးစားအပ္ေသာလူႀကီးမင္းတို႔ခင္ဗ်ား ကၽြန္ေတာ္တို႔ႀကဳံေတြ႔ေနရေသာ အခက္အခဲကို media မွတဆင့္ ထုတ္လႊင္႔ေပးႏုိင္ပါရန္ အသနား ခံ ရင္ဖြင့္ လိုက္ပါသည္။ ဆလုိင္း ဗ်က္က်ဲအုိ၊ ကေလးၿမိဳ႕ ၁။ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး၊ ကေလးၿမိဳ႕နယ္၊ ကံၾကီးေက်းရြာအုပ္စု၊ ပ်ဥ္းေတာဦးေက်းရြာေန ဦးတီာလ္ကပ္က်ံဳး ၄/ဖလန(ႏိုင္) ဝ၂၃၉၈၆ ၏ လယ္ယာေျမ (၃၂.၂၂)ဧက၊ ေအာင္ရြာေက်းရြာ၊ ဦးဗန္လ်န္ေဘြ (၄/ဖလန(ႏိုင္)ဝ၁၃၄၆၄) ႏွင့္ ဦးထီးရံက်ဲအို (၅/ကလထ (ႏိုင္)ဝ၇၉ဝ၃၄) တို႔၏ လယ္ယာေျမ (၂၅)ဧက စုစုေပါင္း (၅၇)ဧကသည္ အစဥ္အ ဆက္လုပ္ကိုင္ေနေသာ ဦးပိုင္ေပါက္ မိုးေကာင္းလယ္ေျမမ်ားျဖစ္သည္။ ၄င္းသည္ ကံႀကီးေက်းရြာအုပ္စုအတြင္း ကြင္းအ မွတ္(၈၃၇/၅) လမိုင္း ကြင္း၌ တည္ရွိၿပီး တပ္ေျမႏွင့္ တစ္ဆက္တည္းရွိသည္။ ၄င္းေတာင္ သူမ်ားသည္ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသား၊ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး အဆုိပါ မိရုိးဖလာပုိင္ လယ္ယာလုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းျပဳၾကပါသည္။ ၂။ ၄င္းတို႔ပိုင္လယ္ယာေျမသည္ ကံႀကီးေက်းရြာေန ဦးေအာင္နီႏွင့္အဖြဲ႕မွ တပ္စြန္႔ေျမ ျဖစ္ၿပီး ပုိင္ဆုိင္ ခြင့္ေလွ်ာက္ထား တင္ျပခဲ့သည္ကုိ ၿမိဳ႕နယ္ လယ္/စီေကာ္မတီက ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးမႈျပဳ လုပ္ခဲ့ရာ ၄င္းတုိ႕ေလ့ လာေတြ႕ရွိခ်က္အရ ခ႐ိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး က ဦးတီာလ္ကပ္က်ံဳး၊ ဦးဗန္လ်န္ေဘြ ႏွင့္ ဦးထီးရံက်ဲအိုတို႔အား လယ္ယာ ေျမလုပ္ ပိုင္ခြင့္ ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။ ၃။ သို႔ေသာ္ ဦးေအာင္နီ အပါအဝင္(၇)ဦးတို႔မွ ခ်င္းတြင္း လူငယ္ကြန္ရက္ႏွင့္ပူးေပါင္းၿပီး လယ္ယာေျမ မေပးပါက ဆႏၵျပမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ခ႐ိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးေအာင္ထူးထံ ၿခိမ္းေျခာက္ တင္ျပခဲ့ရာ ကံႀကီးအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအား ဌာနဆိုင္ရာ…
ယမန္ေန႕က အိႏိၵယ – ျမန္မာနယ္စပ္ ခ်င္းျပည္နယ္ဖလမ္းၿမိဳ႕နယ္၊ ရိဒ္ေခၚဒါရ္ၿမိဳ႕ သစ္တြင္ ယခင္ Chin National Party ( CNP) ေခၚ Chin National Democratic Party( CNDP) ရုံးခြဲ ဖြင့္လွစ္ရန္ ေဆြးေႏြးဆုံးျဖတ္ ခဲ့ၾကသည္ဟု သိရသည္။
အိႏၵိယႏိုင္ငံ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အစိုးရ၊ လူမႈဖူလႈံေရး ( Food, Civil Supplies & Consumer Affairs Minister ) ၀န္ၾကီး Pu John Rotluangliana သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဆန္မ်ား၀ယ္ ယူႏိုင္ေရးအတြက္ ယေန ့ ျမန္မာျပည္သုိ႕ ထြက္ ခြါခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေအာင္ျမင္လာေစေရးအတြက္ ၾကား၀င္ ကူညီေဆာင္ ရြက္ေပးရန္ မီဇိုရမ္ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း၊ လက္ရွိ Mizo National Front (MNF) ဥကၠဌ Pu Zoramthanga ကို အဂၤလန္ အေျခစိုက္ Inter Mediate (Imo1 Ltd) အဖြဲ႔က ဖိတ္ေခၚ လိုက္သည္။
လစာထက္၀က္သာ ရရွိေသာ ေဒၚေဂမံ (အၾကီးတန္း စာေရး)၊ ေဒၚဥမၼာစိန္ (အေရာင္း -၄)၊ ေဒၚ တမ္ကီးမံ (အ ငယ္တန္း လက္ႏွိပ္စက္ စာေရး)တုိ႕က လစာ အျပည့္ ရေၾကာင္း နတ္မေတာင္ အမ်ဳိး သားဥယ်ာဥ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦး တင္ျမစိုးမွ လက္မွတ္ေရးထုိးခုိင္းသည္ ကုိ ျငင္းဆုိလုိက္သည္ဟု သိရသည္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၂၉) ေန႔တြင္ အဆိုပါ၀န္ထမ္းမ်ားအား လစာေငြ တစ္၀က္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမွ ျဖတ္ စားျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္း၊ အျပည့္ရရွိေၾကာင္း လက္မွတ္ထုိးခိုင္းခဲ့ရာ ကာယ ကံရွင္ အမ်ဳိးသမီး ၀န္ထမ္း (၃)ဦးက လက္မွတ္ေရး ထိုးရန္ ျငင္းဆိုလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာ၊ အႏိၵယ ႏုိင္ငံ (မီဇုိရမ္) မွ ခ်င္း (Zo) ေက်ာင္းသားမ်ားက ခ်င္းျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ဟားခါး တြင္ လာမည့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ (၅) ရက္ေန႕မွ (၇)ရက္အတြင္း (၃) ရက္အတြင္း ခ်င္းရုိးရာ ယဥ္ေက်းမႈ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ က်င္းပမည့္ တင္ျပ ေတာင္းဆုိခ်က္ကုိ ခ်င္းျပည္နယ္အစုိးရမွ တရား၀င္ ခြင့္ျပဳလုိက္သည္ဟု သိရသည္။ ခ်င္းရုိးရာယဥ္ေက်းမႈ ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မီတီ ဥကၠဌ မွ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ ဘာလ (၉) ရက္ေန႕ တင္ျပစာကုိ ခ်င္းျပည္နယ္အစုိးရက စက္တင္ဘာလ (၂၉) ရက္ေန႕က ခြင့္ျပဳ လုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ပြဲက်င္းပေရးႏွင့္ ပါတ္သက္ၿပီး ခ်င္းျပည္နယ္အစုိးရက အစည္းအေ၀းေခၚယူခဲ့ရာမွာ ခ်င္း တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ဆလိုင္း ငြန္လ်န္ဆန္း အပါအ၀င္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္း သားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ျပည္နယ္၀န္ၾကီးမ်ား၊ ျပည္နယ္ အဆင့္ ဌာနဆိုင္ရာ အၾကီးအကဲမ်ား၊ ဟားခါးျမိဳ ့ ရပ္ကြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး မွဴးမ်ား၊ ျမိဳ ့မိျမိဳ ့ဖႏွင့္ လူမႈအသင္းအဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မ်ား တက္ေရာက္ၾကေၾကာင္း ျပည္နယ္ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ပူးဟုန္းငုိင္းက ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွ ဧည္သည့္မ်ားႏွင့္ အတူ က်င္းပမည့္ ပြဲျဖစ္သျဖင့္ လုံျခဳံေရး၊ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး၊ ေနရာ ထုိင္ခင္း၊ ေငြေရးေၾကးေရး က အစ ျပင္ဆင္ ထားၾက ရန္ မွာၾကား ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ ရုိးရာယဥ္ေက်းမႈႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲက်င္းပရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမွာ…
ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦးႏွင့္ အစုိးရ သေဘာတူညီခ်က္အရ ခ်င္းျပည္နယ္ မတူပီၿမိဳ႕တြင္ ဖြင့္လွစ္ ထားေသာ (Chin National Front- CNF) ဆက္ဆံေရးရုံး ဒုတိယ တာ၀န္ခံ ပူးမန္လုိင္းအား နယ္ေျမခံ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ေအာက္တုိဘာလ ၀၁ ရက္ေန႕ တြင္ ဖမ္းမိန္႕ ထုတ္ထားသည္ဟု သိရသည္။ ယင္းကိစၥႏွင့္ ပါတ္သက္ၿပီး ဆက္ဆံေရးရုံးမွ ရုံးစာေရးၾကီး ဆလုိင္းရုိကုန္းက ” ယမန္ေန႕ မနက္ပုိင္းက ရဲတဦး ရုံးကုိ လာၿပီး ပူး မန္လုိင္း ကုိ လာစုံစမ္းတယ္၊ အေၾကာင္းက ဖမ္းမိန္႕ထုတ္ ထားတယ္လုိ႕လာေျပာတာပဲ ” ဟု ခုိႏုမ္းသုန္ကုိ ေျပာ သည္။