ခ်င္းလူမ်ဳိးအမ်ားစုေနထိုင္သည့္ အိႏိၵယ အေရွ ့ေျမာက္ဘက္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္၊ က်န္ဖိုင္းခရိုင္ရွိ Saikhumphai ေက်းရြာရွိ လူေနအိမ္ ၄၀ လံုးကို ေဒသခံလူထုက မီးရိႈ ့ လိုက္တယ္လို႕သိရသည္။ ဧၿပီလ ၂၉ ရက္ မနက္ပိုင္းက Saikhumphai ေက်း ရြာရွိ ခ်င္းလူမ်ဳိး မ်ားေနထိုင္ေနၾက သည့္ ေနအိမ္ ကို Vaphai လူထု ၁၀၀ ေက်ာ္က မီးရႈိ ့ ဖ်က္ဆီးလိုက္ေၾကာင္း လို႕ Saikhumphai ေက်း ရြာေန ခ်င္းအမ်ဳိး သားတဦးက ေျပာပါတယ္။
Author: Editor
CNF က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဧျပီလ (၂၅-၂၆) ရက္ေန ့မ်ား၌ ခ်င္းျပည္ နယ္၊ ေတာင္ ပိုင္း ကန္ပက္လက္ ၿမိဳ႕ ျပည္သူ မ်ားႏွင့္ ဇလပ္၀ါ ခန္းမတြင္ လူထု ေတြ ့ ဆုံေဆြးေႏြး ပဲြျပဳလုပ္က်င္းပခဲ့သည္။ အဆိုပါလူထုေတြ ့ဆုံပဲြတြင္ ေဒသခံျပည္သူ စုစုေပါင္း (၃၀၀) ခန္႔တက္ေရာက္ေၾကာင္း၊ သဘာပတိ အျဖစ္ ကန္ပက္လက္ျမိဳ ့ေဒသခံ ရပ္မိရပ္ဖမွ ဦးထန္းမနားႏွင့္ အခမ္းအနားမွဴး အျဖစ္ ေဒၚနန္းခ်ယ္ရီတုိ႔ကေဆာင္ရြက္ေပးေၾကာင္း ေတြ ့ဆုံပဲြတြင္ ပါ၀င္သူ တစ္ဦးကဆို သည္။
၂၀၁၃ခုႏွစ္ ဧျပီလ (၂၃)ရက္ေန ့မွ စျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းျပည္ နယ္ ျမိဳ ့ေတာ္ ဟားခါးတြင္ ၁၅၀၀ က်ပ္ တန္ဖိုးရွိ ဖုန္းကတ္ မ်ား ေရာင္း ခ်ေပးေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ဟားခါးျမိဳ ့ ျပည္နယ္ ဆက္သြယ္ေရးရုံး တြင္ ေလွ်ာက္ထားလို သူမ်ားသည္ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းႏွင့္ မွတ္ပုံ တင္ မိတၱဴ (၂) ခုစီ၊ ေလွ်ာက္လႊာမ်ားျဖင့္ ေလွ်ာက္ ထားေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း ဧျပီလ ၂၆ ရက္စဲြျဖင့္ ထုတ္ေ၀ သည့္ The Hakha Post သတင္းစာ တြင္ေဖၚျပထားသည္။ ဟားခါးျမိဳ ့တြင္ ဖုန္းကတ္ ၇၅၀ သာခ်ေပးေသာေၾကာင့္ အိမ္ေထာင္စု တစ္စုမွ လူတစ္ဦး စီသာ ေလွ်ာက္ ထားႏိုင္ျပီး အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားကို ေလွ်ာက္ထားခြင့္မရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး CNF က ခ်င္းျပည္နယ္ တျပည္လုံး အတုိင္း အတာျဖင့္ လူထုေတြ ့ ဆုံးေဆြးပဲြ လုပ္ငန္းကို ယခုလမွစတင္ အေကာင္ အထည္ေဖၚ လုပ္ေဆာင္ေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရ သည္။ ယင္းလူထုေတြ ့ဆုံပဲြကို ခ်င္းျပည္နယ္ ေျမာက္ ပိုင္း၊ အလယ္ပိုင္းႏွင့္ ေတာင္ပိုင္း စသျဖင့္ သက္ ဆိုင္ရာ CNF လိုင္စင္ရုံးတာ၀န္ခံ မ်ားက ဦးစီးျပီး လုပ္ေဆာင္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယမန္ေန ့ CNF ၏သတင္းႏွင့္ျပန္ၾကားေရးဌာနက သတင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းျဖစ္သည့္ မတူပီ၊ မင္းတပ္၊ ကန္ပက္လက္၊ ပလက္၀ျမိဳ့ နယ္၊ ေရဇြာႏွင့္ ဆမီးျမိဳ ့နယ္ခဲြရွိ လူထုမ်ားကို မတူပီျမိဳ ့ရွိ CNF လိုင္စင္ရုံး တာ၀န္ခံ မ်ားမွဦးစီးျပီး လူထုေတြ ့ ဆုံေဆြးေႏြးပဲြျပဳလုပ္ရန္ႏွင့္ခ်င္းျပည္နယ္ အလယ္ပိုင္းျဖစ္ သည့္ ဟားခါး၊ ထန္တလန္ႏွင့္ ဖလမ္းျမိဳ ့ နယ္ရွိ လူထုမ်ားကို ထန္တလန္ ျမိဳ ့CNF လိုင္စင္ရုံး တာ၀န္ခံမ်ားက ဦးစီးျပီး လုပ္ငန္းအေကာင္ အထည္ေဖၚ သြား ရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖၚျပထားသည္။
လာမည့္ စက္တင္ဘာလတြင္ စတင္လႊင့္ရန္ စီစဥ္ေနသည့္ ျမန္မ့ေရဒီယိုႏွင့္ ရုပ္ျမင္သံၾကားသစ္ တစ္ခုျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စု ရုပ္သံလွဳိင္းတြင္ တိုင္းရင္းသား ဘာသာၾကီး (၈)ခုအနက္ ခ်င္းဘာ သာစကား (၂)ဘာသာျဖင့္ ထုတ္လႊင့္ျပသမည္ျဖစ္သည္။ ယခုျမန္မာ့ အသံမွ ထုတ္လႊင့္္ေနသည့္ တုိင္းရင္းသားသာသာ စကား (၁၄)ခုကို နံနက္ ၆း၀၀ နာရီ မွမြန္းလြဲ ၁၂း၀၀နာရီအထိ တစ္ၾကိမ္၊ ေန ့လယ္ ၂း၀၀ နာရီမွ ည ၁၀း၀၀ နာရီအထိ တစ္ၾကိမ္ ထုတ္လႊင့္ျခင္းကို အားျဖည့္သည့္အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု ရုပ္သံလႈိင္းအသစ္တစ္ခု ထပ္မံေဆာင္ ရြက္ရန္စီစဥ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ယေန ့ထုတ္ျမန္မာ့ အလင္းသတင္းစာတြင္ ေဖၚျပထားသည္။ ယင္းသတင္းစာက တိုင္းရင္းသား ဘာသာၾကီးျဖစ္သည့္ ကခ်င္၊ ကယား၊ ကရင္၊ ခ်င္းဘာသာ (၂) ဘာသာ၊ မြန္၊ ရခိုင္၊ ရွမ္းႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေရးရာတို ့ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ခ်င္းဘာသာတြင္ ဖလမ္း ဘာသာႏွင့္ မင္းတပ္ ဘာသာစကားျဖင့္ ထုတ္လႊင့္ျပသ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပထားသည္။ ယင္းတိုင္းရင္းသား ဘာသာစကားကို နံနက္ ၆း၀၀ နာရီမွ ည ၁၁း၀၀ နာရီအထိ ထုတ္လႊင့္ မည္ ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ သို ့ေသာ္ တိုင္းရင္းသား ဘာသာတခုက မည္သည့္ အခ်ိန္အတြင္း ထုတ္ လႊင့္မည္ကိုမူ ေဖၚျပျခင္းမရွိေပ။ ျပည္ေထာင္စု ရုပ္သံလႈိင္း ထုတ္လႊင့္ျပသႏုိင္ရန္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လ တြင္ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္ အစိုးရမ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးပဲြ…
ျပီးခဲ့သည့္ ဧျပီလ ၁၆ ရက္ေန ့က မီဇိုရမ္ျပည္နယ္၊ လုံးေလျမိဳ ့နယ္ Rawpui ေက်းရြာတြင္ သစ္ထမ္း အလုပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သူ ခ်င္းပါစတာ တဦးအား ရုတ္တရက္ သစ္ပင္ဖိမိ၍ ပဲြခ်င္းေသဆုံးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ေသဆုံးခဲ့ေသာ ပါစတာသည္ ခ်င္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း တီးတိန္ျမိဳ ့နယ္ Phaileng ေက်းရြာမွ Pastor Muanga (၃၁) ဆိုသူျဖစ္ေၾကာင္း၊ သူသည္ Phaileng ေက်းရြာ American Baptist Church တြင္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနသူျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ေသဆုံးခဲ့သည့္ ပါစတာသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မႏၱေလးျမိဳ ့တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္မည့္ အသင္းေတာ္ ပါစတာ မ်ား သင္တန္းတြင္ တက္ေရာက္ႏိုင္ရန္ စီစဥ္လ်က္ မီဇိုရမ္သို ့ သူ ့ သူငယ္ခ်င္း ၄ ဦးႏွင့္ အတူ သစ္ထမ္း အလုပ္ လုပ္ကိုင္စဥ္ ေသဆုံးျခင္းျဖစ္သည္ ဟု ေဒသထုတ္ သတင္းစာ တြင္ ေဖၚျပ ထားသည္။ “မနက္ ၉း၀၀ နာရီခန္ ့က ေလအရမ္းတိုက္တဲ့အတြက္ ပါစတာတို ့ တည္းခိုေနတဲ့ တဲေလးမွာ အနားယူေနခ်ိန္ မွာဘဲ တဲအနားရွိ သစ္ပင္ၾကီး လဲက်ခဲ့တဲ့အတြက္ အခုလို အျဖစ္ဆိုးႏွင့္ ၾကံဳေတြ ့ ရတယ္” ဟု မီဇိုရမ္ထုတ္ The Aizawl Post သတင္းစာတြင္ ေဖၚျပထားသည္။ ေသဆုံးသူ၏ အေလာင္းကို သူႏွင့္လိုက္ပါခဲ့သည့္ သူ…
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၁၄ ရက္ေန႕က ခ်င္းျပည္ နယ္ေတာင္ပုိင္း မတူပီၿမိဳ႕ေပၚတြင္ မတူပီ အမ်ဳိးသမီး အသင္း ဖြဲ႕စည္း လုိက္ ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။ ” မတူပီလူငယ္အသင္း (MYA) ကမကထျပဳ မႈနဲ႕ နံနက္ ၁၀း၀၀ နာရီမွ ညေန ၄း၀၀ အထိ မတူပီၿမိဳ႕ ဘုံတလာ ခန္းမေဆာင္မွာ စုေ၀းၾကၿပီးေတာ့ ဖြဲ႕စည္းလုိက္တာျဖစ္တယ္ ” ဟု ပါ၀င္သူတဦး က ေျပာ သည္။
(ဇလပ္ထက္နီ) လူတုိင္းလူတုိင္းမွာ ကုိယ့္အယူအသီးသီးရွိၾကသည္။ ကုိယ့္အတြက္ ျဖစ္ၿပီး၊ ျဖစ္ဆဲ၊ ျဖစ္လာမည့္ အရာ မ်ားအေပၚ အယူ အသီးသီး ျဖင့္ဆြဲေတြးၿပီး ေျပာဆုိ ေ၀ဖန္ၿပီး နိမိတ္ေတြေကာက္ယူတတ္ၾကသည္။ စာေရးသူလည္း လူသားထဲက လူသားမုိ႕ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္သည္ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားအတြင္း ခါတုိင္းႏွစ္ႏွင့္ မတူထူးျခားသည္ဟု နိမိတ္ေကာက္ေဖာ္ျပလုိသည္။ – ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားသည္ ပင္လုံသေဘာတူညီခ်က္အရ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းတည္ေဆာက္ရာမွာ တတပ္တအား ပါ၀င္ခဲ့သည့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု တခုပါ၊ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ဥမကြဲသုိက္မပ်က္ အတူတကြယွဥ္တြဲ ေနထုိင္ေရးအေပၚ တစုိက္မတ္မတ္ရပ္တည္လာခဲ့ၾကတဲ့ လူမ်ဳိးလုိ႕ေျပာရယင္ သမုိင္းအေထာက္အထားနဲ႕ ရွိတာမုိ႕ မလြန္ ေလာက္ပါဘူး၊ သုိ႕ေသာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံအစိုးရ အဆက္ဆက္ ခ်င္းျပည္နယ္ရွိ ခ်င္းျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ ၀န္ၾကီး ခ်ဳပ္၊ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတဆုိတာ နာမည္သာၾကားၿပီး မျမင္ဘူးၾကပါ၊ ပင္လုံးစာခ်ဳပ္အရ ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းတည္ ေဆာက္ရာမွာ ပါ၀င္လာခဲ့တဲ့ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားအေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ၊ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ဆုိတာ မျမင္ဘူးၾကပါ ဆုိတာက ၾကားလုိ႕ေတာင္မေကာင္းပါ။ သုိ႕ေသာ္ အစုိးရသစ္တက္လာသည့္ ေနာက္ပုိင္း ၂၀၁၃ ခုနွစ္မွာမူ ႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ ခ်င္းျပည္နယ္သုိ႕ လာေရာက္ၿပီး ျပည္သူမ်ား၊ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဘာသာေရးေခါင္း ေဆာင္မ်ား ႏွင့္ ရင္းရင္း ႏွီးႏွီး ေတြ႕ဆုံခဲ့သည္။ ခ်င္းျပည္နယ္၏ အဓိကလိုအပ္ခ်က္မ်ားျဖစ္ေသာ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၊ လွ်ပ္စစ္မီး ႏွင့္ ေသာက္သံုးေရ ဖူလံုစြာရရွိ ႏုိင္ေရးတို႔ကို အစိုးရအေနျဖင့္ အျမန္ဆံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္သြားမည္ဟု ႏိုင္ငံ ေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ခ်င္းျပည္သူမ်ားထံ…
ေနျပည္ေတာ္ နယ္စပ္ေဒသ ကုန္သြယ္ေရး ဦးစီးဌာန လက္ေထာက္ညြန္ ၾကားေရးမွဴး Major Aung Win ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ခ်င္း ျပည္နယ္ ထန္တလန္ၿမိဳ႕တြင္ ယခုလ ဧၿပီလ (၁) ရက္ေန႕က နယ္စပ္ ကုန္သြယ္ေရး စခန္းသစ္ဖြင့္လွစ္လုိက္ေၾကာင္း သိရ သည္။ “ ေလာေလာဆယ္ဖြင့္လွစ္တဲ့သေဘာပါ၊ အခု ရုံးဖြင့္မည့္ေနရာေတြ ေလ့ လာေနၾကတယ္၊ ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ခ်င္းျပည္နယ္ အစုိးရႏွင့္ ထန္တလန္ၿမိဳ႕နယ္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စား လွယ္ေတြ တင္ျပေတာင္း ဆုိမႈေၾကာင့္ ျဖစ္ လာတာပါ၊ ျပည္သူေတြ လည္း အထူး၀မ္း သာေနၾကတယ္ ” ဟု ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ Pu Lal Maung Cung က ေျပာသည္။ Major Aung Win ႏွင့္ အတူ လူ၀င္မႈၾကီးၾကပ္ေရး၊ အေကာက္ခြန္၊ အခြန္ဦးစီးဌာန၊ ဘဏ္ရုံး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႕မွ တာ၀န္ရွိမ်ား ပါ၀င္သည္ဟု သိရသည္။
အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္။ (ပူးေလာ္မာ) မိခင္ဘာသာစကားဆိုရာ၌ သား အမိၾကား၊ မိသားစုအတြင္းေျပာဆုိ သုံးစြဲ ေသာဘာသာ စကား ဟုလြယ္ကူစြာ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆုိပါက မ်ားစြာမွားယြင္းလိမ့္မည္ မထင္ပါ။ သို႔ေသာ္ ပညာရွင္မ်ား ၏အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ေလ့လာ သိရွိျခင္း အား ျဖင့္ပို မိုနားလည္ သေဘာေပါက္ၿပီး ၊ပိုမို အက်ဳိးရွိစြာလက္ေတြ႔ က်င့္က်န္သုံးစဲြႏိုင္မည္ဟု ယူဆပါ သည္။ ပညာရွင္ မ်ား၏အ ဓိပၸါယ္ဖြင့္ ဆိုခ်က္မ်ားစြာမွအခ်ဳိ႕ေသာအခက္အလက္ေပၚအေျခခံၿပီးအနည္းငယ္ တင္ျပလိုပါသည္။ ၁။ ေမြးရာပါဘာသာစကား ေရွးေခတ္ပညာရွင္မ်ားသည္ မိခင္ဘာသာစကားအား ေမြးရာပါ ဘာသာစကား၊ ဘုရားေပးေသာ အရာ အျဖစ္ လက္ခံခဲ့ၾကပါသည္။ သို႔ေသာ္လူသားမ်ားေမြးဖြားသန္႔စင္ခ်ိန္၌ မည္သည့္စကားမွ် တတ္ေျမာက္ၿပီး ေမြးဖြါးလာျခင္းမရွိၾကပါ။ မိမိေနထိုင္ေသာ လူ႔အဖဲြ႔ အစည္းအသိုင္း အဝန္း၏ေျပာ ဆိုသုံးစဲြေသာဘာသာ စကားအား ေလ့လာ က်င့္သုံး ေျပာဆို က်င့္သုံး လာျခင္းသာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘာသာစကားသည္ မိမိေနထိုင္ေသာ လူမ်ဳိး၏ ယဥ္ေက်းမႈ (Culture) သို႔မဟုတ္ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း (Society) မွ ေပးအပ္လာေသာ အရာ သာျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ- ဗမာမိဘႏွစ္ပါး မွ ေမြးဖြါးလာေသာ ေမြးကင္းစ ကေလးငယ္တစ္ဦးအား လူမ်ဳိးျခားတိုင္း တစ္ပါး၌ ေခၚ ယူေမြးစား ခဲ့ပါက ၎ ကေလးငယ္သည္ ဗမာစကား ကို ေျပာ မည္မဟုတ္ပဲ မိမိေနထိုင္ေသာ လူ႔အဖဲြ႔အစည္း သုံးစဲြေသာ ဘာသာစကား ကို ေျပာဆို မည္ျဖစ္ ပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ ဘာသာစကားဟူ…