Author: Editor

(05MK) အိန္ဒိယနိုင်ငံ နယူးဒေလီတွင် ကျင်းပလျက်ရှိသော မုတ်သုံရာသီ လွှတ်တော်အစည်းအဝေးတွင် အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက မဏိပူရ်ပြည်နယ်က တောင်တန်းသား (Tribal) များသည် မြန်မာနိုင်ငံသားများဖြစ်ကြောင်း စွပ်စွဲပြောဆိုမှုအပေါ် မီဇိုရမ် ပြည်နယ် အထက်လွှတ်တော်အမတ် Pu K. Vanlalvena က ယနေ့ ပြင်းပြင်းထန်ထန် တုန့်ပြန်ပြောဆိုလိုက်သည်။  ယနေ့ကျင်းပပြုလုပ်သော အထက်လွှတ်တော်အစည်းအ‌ဝေးတွင် Pu K. Vanlalvena က “ပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက မဏိပူရ်ပြည်နယ်က တောင်တန်းသား( Tribal) တွေဟာ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေဖြစ်ကြတယ် လို့ ပြောတယ်၊ ကျနော်လည်း Tribal တစ်ယောက်ဖြစ်တယ် ကျနော်တို့ဟာ မြန်မာနိုင်ငံသားမဟုတ်ဘူး ကျနော်တို့ဟာ အိန္ဒိယ နိုင်ငံသားတွေဖြစ်တယ်၊ ဗြိတိသျှက အိန္ဒိယကို မအုပ်ချုပ်ခင်ကတည်းက ကျနော်တို့ဟာ နေထိုင်ကြသူတွေဖြစ်တယ်၊ နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ ကျော် နေထိုင်လာခဲ့ကြသူတွေဖြစ်တယ်” ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။ အိန္ဒိယပြည်ထဲရေး၀န်ကြီး Amit Shah သည် ယမန်နေ့ဩဂုတ်လ ၉ ရက်နေ့က အောက်လွှတ်တော် မုတ်သုံရာသီအစည်းအ‌‌ဝေးတွင် မဏိပူရ်ပြည်နယ် အရေး နှင့်ပတ်သက်၍ ပြောဆိုရာမှာ မဏိပူရ်ပြည်နယ်က တောင်တန်းသား (Tribal) များသည် မြန်မာနိုင်ငံသားများဟု ပြောဆိုကြောင်း အိန္ဒိယကလာသောသတင်းတွင် ဖော်ပြသည်။ ထို့အပြင် မဏိပူရ်ပြည်နယ် ပဋိပက္ခသည်လည်း မြန်မာနိုင်ငံရေးမငြိမ်မသက်မှုကြောင့် မဏိပူရ်ပြည်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသား အမြောက်အများ တရားမဝင် ဝင်ရောက်လာသည့်အတွက်နှင့်လည်း ပတ်သတ်သည့် သဘောမျိုး အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးကပြစ်တင်ပြောဆိုခဲ့သည်။ မဏိပူရ်ပြည်နယ်တွင် လူများစုကသည်းလူမျိုးနှင့် လူနည်းစု ချင်း-ကူကီးအနွယ်ဝင် တောင်တန်းသားများအကြား မေလ ၃ ရက်နေ့ကစတင်ဖြစ်ပွားသည့် အဓိကရုဏ်းသည် ၃ လကျော်ကြာမြင့်လာပြီဖြစ်ကာ…

ကလေးမြို့ တောင်ဖီလာရပ်ကွက်တွင် ယနေ့မနက်ပိုင်းက လမ်းသွားလမ်းလာများကို စစ်ဆေးသည့် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့က အရပ်သားပြည်သူတစ်ဦးကို သေနတ်ဖြင့် ပစ်သတ်ခဲ့သည်ဟု သိရသည်။  ယနေ့ မနက်ပိုင်း ၁၁ နာရီ၀န်ကျင်ခန့်က တောင်ဖီလာရပ်ကွက်တွင် လုံခြံရေးယူထားသော စစ်ကောင်စီတပ်သားများသည် လမ်းသွားလမ်းလာများကို စစ်ဆေးမှုပြုလုပ်သည့်အတွက် ပြန်လှည့်ပြေးသွားချိန်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်သားများက သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဒေသခံတစ်ဦးကပြောသည်။ သေဆုံးသူမှာ မွှန်ထာ (ရွာသစ်) ကျေးရွာသား အသက် ၂၈ နှစ်အရွယ် Salai Cung Lian Bik ဟုသိရပြီး သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်နှင့်အတူ ပန်းရံလုပ်ပြီး ထမင်းစားပြန်လာသည့်အချိန်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့များက ပစ်ခတ်၍ သေဆုံးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ သူငယ်ချင်းဖြစ်သူမှာလည်း လက်မှာ ဒဏ်ရာရရှိသည်ဟု သိရသည်။ ယခုရက်ပိုင်းအတွင်း ကလေးမြို့တွင် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့များသည် လမ်းကြိုလမ်းကြားများတွင် ကင်းပုန်းများချထားပြီး လမ်းသွားလမ်းလာများကို စစ်ဆေးမှုများ တင်းတင်းကြပ်ကြပ် ပြုလုပ်နေသည်ဟု သိရသည်။

(03PT) ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ပလက်ဝမြို့နယ်တွင် မိုးအဆက်မပြတ်ရွာသွန်းကာ ကုလားတန်မြစ်ရေကြီးမှုနှင့် မြေပြိုမှုတို့မှုကြောင့် ပလက်ဝမြို့ပေါ်က ဘော်ဒါကျောင်းဆောင်အပါအ၀င် လူနေအိမ် အဆောက်အဦး ၁၅ လုံးထက်မနည်း ပျက်စီးမှုရှိခဲ့သည်ဟု ပလက်ဝခရစ်ယန်လူမှုကယ်ဆယ်ရေးနှင့် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကော်မတီ (PCSRRC) က ပြောသည်။  ပလက်ဝမြို့တွင် ပြီးခဲ့သည့် ဇူလိုင်လ ၂၇ ရက်နေ့ကစပြီး သြဂုတ်လ ၇ ရက်နေ့အထိ တစ်ပတ်ကျော်ကြာ မိုး သည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုကြောင့် ရေကြီးမြေပြိုမှုဖြစ်ပွားရာမှာ နေအိမ်ပြိုကျမှု၊ မြေထိန်းနံရံပြိုကျမှုနှင့် နေအိမ်များ ရေမြုပ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု PCSRRC မှ ဩဂုတ်လ ၉ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်သည်။ မြေပြိုမှုကြောင့် ထိခိုပျက်စီးမှုထဲတွင် ပလက်ဝမြို့က ပီအီစီ ဘော်ဒါဆောင် ၂ ထပ်ဆောင်လည်း ပါဝင်သည်ဟု ပိုင်ရှင် Rev. ထွန်းကျော်က ပြောသည်။ “ကျွန်တော်တို အသင်းတော်က ဖွင့်တဲ့အဆောင်မှာ ကျောင်းသား ၁၇ ဦးရှိတယ်၊ မိုးက တစ်အားကြီးပြီးတော့လေ တောက်လျှောက်မိုးရွာတော့ ကျွန်တော်တို့ အဆောင်က ၂ ထပ်ရှိတာ လုံးလုံးပြိုပြီးတော့ မြေမှာ ဝပ်သွားပြီ” ဟု Rev. ထွန်းကျော်က ပြောသည်။ ဘော်ဒါကျောင်းဆောင် မပြိုကျခင်မြေသားအက်ကွဲမှုစတင်ဖြစ်ပွားသည့် အချိန်မှာ ကြိုတင်ပြောင်းရွှေ့နိုင်ခဲ့သည့် အတွက် လူထိခိုက်မှုမရှိပဲ ဘေးကင်းရာ အိမ်မှာ ကျောင်းစာသင်ခန်းစာကိုလည်း ဆက် လက်သင်ကြား လျက်ရှိ နေကြောင်း Rev. ထွန်းကျော်က ဆက်ပြောသည်။ ထိုသို့ ရေကြီးမြေပြိုမှုများကြောင့် ပီအီစီ ဘော်ဒါဆောင် နှင့် ဧဝံဂေလိမက်သဒစ် ဘော်ဒါဆောင် အဆောက်အဦး ၂ လုံး နှင့် လူနေအိမ်…

စစ်အာဏာသိမ်းမှု ၂ နှစ်ကျော်လာချိန်မှာ စစ်အာဏာရှင်ကို ခုခံတော်လှန်မှု အားကောင်းသည့် ချင်းပြည်နယ်၊ မင်းတပ်မြို့နယ်တွင် ဒေသတွင်းအမြင့်ဆုံးအာဏာကျင့်သုံးမည့် နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့အဖြစ် ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ (မင်းတပ်) ကို ဩဂုတ်လ ၆ ရက်က စတင်ဖွဲ့စည်း လိုက်သည်။ ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ (မင်းတပ်) ကို ဘယ်လိုရည်ရွည်ချက်နှင့် ဖွဲ့စည်းရတာပါလဲ။ မင်းတပ်မြို့နယ်ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဆလိုင်းယောမာန်ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားသည်။ မေး – ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ (မင်းတပ်)ကို စတင်ဖွဲ့စည်းကြောင်း ဩဂုတ်လ ၆ ရက်က ထုတ်ပြန်ထားတာ တွေ့ပါတယ်။ ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ -မင်းတပ်က ဘယ်သူတွေနဲ့ ဘယ်လို ဖွဲ့စည်းထားပါသလဲ။ ဖြေ – ကျနော်တို့အနေနဲ့ Federal Chapter တွေ ရေးဖို့ ရှိမယ်။ ဘယ်သူတွေနဲ့ ဘယ်လို ဖွဲ့စည်းထားတယ်။ ဘယ်လိုတွေ တာဝန်ပေးတယ်ဆိုတာတွေကို နောက်ထပ် စာထွက်လာဖို့ ရှိပါတယ်။ အခုက အကြမ်းဖျင်း ပြောပြတာပါ။ မေး – ဒီအဖွဲ့အစည်းက မင်းတပ်မြို့နယ်အတွင်းမှာပဲ လွှမ်းခြုံဆောင်ရွက်မှာလားခင်ဗျာ။ သူက ဘယ်လောက်အထိ လွှမ်းခြုံမှု ရှိပါသလဲ။
 ဖြေ – မင်းတပ်မြို့နယ်ဒေသအတွင်းပေါ့နော်။ မင်းတပ်မြို့နယ်အတွင်းပဲ လွှမ်းခြုံတာာဖြစ်ပါတယ်။ မေး – ဒီကောင်စီက ဘာတွေ လုပ်ဆောင်သွားမှာပါလဲခင်ဗျာ။ သူ့ရဲ့ တာဝန်တွေက ဘာတွေပါလဲခင်ဗျာ။ ‌ဖြေ – ကျနော်တို့ မြေပြင်မှာ အုပ်ချုပ်ရေး ကောင်းကောင်း လည်ပတ်တယ်။ အုပ်ချုပ်ရေး ဆိုတာ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးပါတယ်၊၊ ရပ်ရွာ၊ တိုက်နယ်၊ အုပ်စုအုပ်ချုပ်ရေး၊ လူသားချင်စာနာထောက်ထားရေး၊ တရားရေး ၊ လုံခြုံရေး၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူးရေး၊ CDM ထောက်ပံ့ရေး၊ ပြည်သူ့ရင်ခွင် စတဲ့ ဌာနတွေ ကောင်းကောင်း လည်ပတ်တဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးတွေ ရှိတယ်။ CDF – မင်းတပ်၊ ကာကွယ်ရေးလည်းရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ နိုင်ငံရေးမပါတဲ့ တော်လှန်ရေး က အဆင်မပြေဘူးလေ။ အနာဂါတ် ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီကို ဘယ်လိုသွားကြမယ်။ NUG နဲ့ ဘယ်လိုစကားပြောမယ်။ ပြည်နယ်အစိုးရ ပေါ်လာခဲ့ရင် ပြည်နယ်အစိုး ရနဲ့ ဘယ်လိုချိတ်ဆက် မယ်ဆိုတာကို ကာကွယ်ရေးကလည်း သူ့ဟာသူ သွားလို့ မရဘူး။ ပအဖကလည်း သူ့ဟာသူ သွားလို့ မရဘူး။ ကာကွယ်ရေးနဲ့ပအဖ နဲ့လည်း လက်ဝါးချင်းရိုက်ပြီး လုပ်လို့ မရဘူး။ ဒီတော့ ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ ဆိုတာ CDM အစုအဖွဲ့ရော၊ ကာကွယ်ရေးရော၊ ပအဖရော၊ ပြည်ပက တတ်သိပညာရှင်တွေ၊ တော်လှန်ရေးကို ကူညီနေတဲ့ ပြည်ပက အဖွဲ့အစည်းအသီးသီး၊ ပြည်တွင်းပြည်ပ အကုန်လုံးစုပေါင်းထားတဲ့ နိုင်ငံရေးဦးဆောင် အဖွဲ့ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံရေးလမ်း စဉ်တွေ ချမှတ်ဖို့၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ အရေးတွေပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးတွေကို ဦးဆောင်ဖို့ပေါ့ လေ။ အဲဒါတွေအတွက် မူဝါဒလုပ်ငန်းစဉ်တွေ ချမှတ်အကောင်အထည်ဖော်မဲ့ နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့ပါ။ 
မေး – အခုလက်ရှိ မင်းတပ်ကောင်စီကို စတင်ဖွဲ့စည်းဆောင်ရွက်တာမှာ ဘယ်လိုအခက်အခဲ စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိပါသလဲခင်ဗျာ။ ဖြေ – ဒီဟာဖွဲ့စည်းဖို့ ၂၀၂၁ နှစ်ကုန်ကတည်းက အဲတုန်းက ပအဖမှာ ဒီပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး၊ CDM ဌာနတော့ ရှိပြီးပေါ့နော်။ အဲတုန်းက CDF မင်းတပ်က ကာကွယ်ရေးဌာနဖြစ်တယ်။ အဲဒီကနေ နိုင်ငံရေး အရွေ့အပြောင်းတွေ ဖြစ်လာတော့ ကာကွယ်ရေးသည် သူ့ဟာနဲ့သူ ဘဏ္ဍာငွေ ရှာဖွေတယ်။ သူ့ဟာနဲ့ သူ ရပ်တည်လာတယ်ဆိုတော့ ကာကွယ်ရေးသည် ရှေ့တန်းက၊ ပအဖသည် နောက်တန်းက တော်လှန်ရေးကို အဲလို အရှေ့နဲ့ အနောက်က သွားလာ ကြတဲ့ ပုံစံဖြစ်လာတယ်။ အဲဒီ ၂၀၂၁ နှစ်ကုန်မှာကတည်းက Political Wing ဆိုပြီး ကျနော်တို့ ကြိုးစားတယ်။ မအောင်မြင်ဘူး။ ကာကွယ်ရေးကလည်းပဲ တပ်ရင်း၊ တပ်ဖွဲ့နဲ့ ၊ သင်တန်းနဲ့ ကျင့်ဝတ်နဲ့ စနစ်ကျဖို့၊ အသားကျဖို့ ကြိုးစားလာတယ်။ ဒီဘက်မှာလည်း ပအဖကို တမြို့နယ်လုံး လွှမ်းခြုံပြီးတော့မှ အုပ်ချုပ်ရေး လုပ်ငန်းတွေ အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားတယ်။ အဲဒီလိုမျိုးတွေနဲ့ ကာကွယ်ရေးကလည်း ကာကွယ်ရေး ဥပဒေနဲ့ တစ်ဆင့်ချင်းပေါ့နော်၊ နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့အောက်မှာရှိဖို့၊ နောက်ပြီးတော့ ကာကွယ်ရေးသည် အရပ်သား ဦးဆောင်မှု၊ ဒီနိုင်ငံရေး ဦးဆောင်မှုဆိုတာလည်း Collective Leadership ပဲလေ၊၊ ပြည်တွင်း ပြည်ပနဲ့ မြေပြင်ကရော အကုန်လုံး ဝိုင်းပါတဲ့ Collective Leadership လည်းဖြစ်တယ်။ အရပ်သားဦးဆောင်မှု အောက်မှာ ရှိတဲ့ လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၊၊ကျနော်တို့ ဒီအချိန်မှာ ကြားနေရတဲ့ ပအဖ၊ ပလဖတွေ ၊ PDF တွေ၊ သူတစ်လူ၊ ငါတစ်မင်း ဖြစ်နေတာ၊ Chain of Command မမိတာ၊ သူ့နယ် ငါ့နယ်ခွဲနေတာ တဖြည်းဖြည်းနဲ့ စစ်ဘုရင်ပုံစံ ၊ ဘယ်သူကိုမှ အမိန့် မနာခံတဲ့ လုပ်ချင်ရာ လုပ်မဲ့ ပုံစံလေးတွေ မဖြစ်လာအောင်ပေါ့နော်။ ကာကွယ်ရေးဘက်က ခေါင်းဆောင်တွေ၊ ဗဟိုကော်မတီ ဝင်တွေ ကိုယ်တိုင်၊ တပ်ရင်းမှူးတွေ ကိုယ်တိုင် အားလုံးက လိုလိုလာလာနဲ့ စုပေါင်းထားတဲ့ ကာကွယ်ရေးကို နိုင်ငံရေး အားဖြင့်ကော၊ အုပ်ချုပ်ရေးအားဖြင့်ကော ထိန်းကျောင်းမှုပေးဖို့၊ ဘဏ္ဍာရေးအားဖြင့်ကော ထိန်းကျောင်းပေးမဲ့ အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ဖို့ ၊ ဒီ၂၀၂၁ ကနေ စပြီးတော့ ၂၀၂၂ နဲ့ ၂၀၂၃ ဒီအထိပေါ့နော်၊ ပအဖဘက်ကလည်း မြို့နယ်လုံးဆိုင်ရာ အုပ်စုအုပ်ချုပ်ရေးမှူး၊ တိုက်အုပ်တွေ၊ ဌာနဆိုင်ရာအကြီးအကဲတွေ၊ မြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ အဖွဲ့ဝင်တွေ အကုန်လုံး၊ အုပ်ချုပ်ရေးညီလာခံ နှစ်ကြိမ်/ သုံးကြိမ်လောက် လုပ်ပြီးမှ အဆင့်ဆင့် အကြံဥာဏ် တောင်းခံလွှာတွေနဲ့ ပြည်ပကိုသော်လည်းကောင်း၊ ပြည်တွင်းကိုသော်လည်းကောင်း၊ မင်းတပ်မြို့နယ် အဖွဲ့အစည်း တွေကို အကြံဥာဏ် တောင်းခံလွှာနဲ့ တဖြည်းဖြည်း၊ အချိန်ယူတယ်၊ အများကြီး ဆွေးနွေး ငြင်းခုံကြရင်နဲ့ အခုမှ ပေါ်ပေါက်လာတာ ပေါ့နော်။ အခက်အခဲတွေကပေါင်းစုံပါပဲ။ အမျိုးမျိုးဖြတ်သန်းရတာပေါ့။ ၂ နှစ်နီးပါး အကြားမှာ ပေါ်ပေါက်လာ တဲ့အဖွဲ့ပေါ့။ မေး – နောက်တစ်ခုက ချင်းပြည်နယ်မှာ ချင်းလဲန်းကောင်စီ ပေါ်ပေါက်လာဖို့လည်း ကြိုးစားကြတယ်လို့သိရ တယ်ပေါ့လေ၊ ဆိုတော့ ပေါ်ပေါက်လာမဲ့ ချင်းလဲန်းကောင်စီနဲ့ရော ဘယ်လိုမျိုး ချိတ်ဆက်ဆောင်ရွက်မှုတွေ လုပ်သွားမှာလဲခင်ဗျာ။ ဖြေ – ချင်းပြည်နယ်မှာ ICNCC ရှိတယ်။ ဒါက ချင်းပြည်နယ်အစိုးရပေါ်ပေါက်ရေးအဖွဲ့ပေါ့နော်။ ဒါက ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ/ မတ်လ လောက်ကတည်းက ပေါ်လာတာလေ၊ ခုချိန်ထိ မြေပြင်မှာရော ဘာမှလုပ်ငန်း အကောင်အထည်ဖော် မဆောင်ရွက်နိုင်တဲ့ အခြေအနေရှိတယ်။ ဒီကြားထဲမှာ CJDC ဘက်ကနဲ့ ချင်းပြည် Chapter ရေးတယ်။ CNA/ CNF ဘက်က Chapter ရေးတယ်။ Chinland Government လုပ်ဖို့ ကြိုးစားတယ်။ ချင်းပြည်ကောင်စီဆိုရင် ကျနော်တို့က မြေပြင်မှာလည်း အများကြီးဆွေးနွေးကြတာ ရှိတယ်။ ဘယ်လိုတွေ ပါဝင်မှာလဲ၊ ဘယ်လိုဖွဲ့မှာလဲ၊ ဘယ်သူတွေ ဦးဆောင်မှာလဲ၊၊ NUG နဲ့ ဘယ်လို ချိတ်ဆက်ကြမှာလဲဆိုတဲ့ ပုံစံပါ၊၊ တစ်ဖက်က ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင် အပေါ်မှာ ကောင်းကောင်းမွန်မွန် စဖွဲ့စည်းပြီးတော့မှ မြေပြင်အထိ ဖွဲ့စည်းဖို့က ဒီတော်လှန်ရေးကာလမှာ အဆင်မပြေလို့ ကျနော်တို့က မြေပြင်က တကယ့် Township Level Unit ကနေ ကျစ်ကျစ်လစ်လစ် စုစည်းပေါင်းစည်းဖို့လည်း ကျနော်တို့က လမ်းခင်းတဲ့ သဘောပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးလည်း ပါပါတယ်။ မေး – ဘာကြောင့် ဒီလိုဖွဲ့စည်းဖြစ်ခဲ့တယ်ဆိုတာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဖြစ်ဖြစ်၊ ကျနော် မမေးမိတာဖြစ်ဖြစ် ဖြည့်စွက်ပြောကြားချင်တာရှိရင် ပြောပါခင်ဗျာ။ ဖြေ –    အဓိကက ကျနော်တို့အနေနနဲ့ အများကြီး ရှည်ရှည်ဝေးဝေးတွေးပြီး အတွေးများဖို့တော့ မဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ ဒီတော်လှန်ရေးကို ဦးဆောင်ဖို့ နိုင်ငံရေးဘက်ကသော်လည်းကောင်း၊ အာဏာရှင်အမြစ်ဖြတ်ရေး၊ တော်လှန်ရေး အောင်မြင်ရေးကို နံပါတ် (၁) ဦးဆောင်မှုပေးရမယ်။ အဲဒီကနေတဆင့် အသွင်ကူးပြောင်းရေး ကာလတွေမှာ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ လူ့အခွင့်အရေးကို အပြည့်အဝပေးဖို့အတွက် လူ့အခွင့်အရေးသော်လည်းကောင်း၊ ကိုယ့်ကံကြမ္မာကို ပြဌာန်းခွင့်ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီအရေးကို အာမခံချက်ပေးမဲ့ နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း ပုံစံကို ဒုတိယအဆင့်သွားမယ်။ အဲဒီကမှ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးတွေ သွားမှာပေါ့နော်။ အဝေးကြီးတော့ ကျနော်တို့ မစဉ်းစားသေးဘူး။ ဒီကြားထဲမှာ ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တွေသည် အရပ်သားတွေရဲ့ စုပေါင်းခေါင်းဆောင်မှု အောက်မှာရှိတယ်။ ကျစ်ကျစ်လစ်လစ်နဲ့ တော်လှန်ရေးအောင်မြင်အောင် လုပ်ဖို့ကို အရင်အာရုံစိုက် ကြမယ်။ အမြဲတမ်းအဆင့်တိုင်း၊ အဆင့်တိုင်းမှာ စုပေါင်းခေါင်းဆောင်မှုရှိတယ်။ အမြဲတမ်းဆွေးနွေးတိုင်ပင်ကြမယ်။ လျော့သင့်တာလျော့၊ တင်းသင့်တာတင်း၊ ပြည်သူလူထုရဲ့ တောင်းဆိုမှု၊ မြေပြင်လိုအပ်ချက်အရ လိုအပ်တဲ့ ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှုတွေပေါ့နော်။ အထိုက်အလျောက်ပုံမှန် လုပ်သွားပြီးမှ ရှေ့ဆက်သွားဖို့ ဖြစ်မှာပေါ့။ အဲလိုမျိုးပါ။ အဲလိုမျိုးအတွက် ရည်ရွယ်ထားတဲ့အဖွဲ့ဖြစ်တယ်။ ဒီကာလမှာ တစ်ခုခုဖွဲ့လိုက်တယ်ဆိုရင် သို့လော၊ သို့လော။ ဒီအဖွဲ့ ဖွဲ့လိုက်ရင် ပအဖက ရှိဦးမှာလား၊ CDF မင်းတပ်ကော ရှိဦးမှာလားပေါ့လေ။ ရှင်းရှင်းပြောရရင် ဒီတော်လှန်ရေး ကာလကိုက Uncertain Time လေ၊၊ နောက်လကြရင် ဘာဖြစ်လာမလဲ၊၊ နောက်သုံးလ၊ ၆ လကြာရင် နိုင်ငံရေး အခင်းအကျင်း ဘယ်လိုဖြစ်လာမလဲဆိုတာ မသိကြဘူးလေ။ လူတွေက စိုးရိမ်စိတ်များတာရော၊ သံသယစိတ်များ တာရော၊ ကြောက်ရွံ့စိတ်တွေ…

(06SV) အမျိုးသားကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်ပြီး အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ သက်တမ်းတိုးရေးအတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့သော NLD အစိုးရလက်ထက် ဒုတိယသမ္မတ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူကို ပါတီမှ ထုတ်ပယ်ကြောင်း အမျိုးသား ဒီမိုကရေးစီအဖွဲ့ချုပ်က ယနေ့ ထုတ်ပြန်ကြေညာသည်။  ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူသည် ၂၀၁၆- ၂၀၂၁ လွှတ်တော်သက်တမ်းတွင် ပါတီမှ ယုံကြည်စွာတာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည့် ဒုသမ္မတဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ယခုအခါ စစ်ရာဇဝတ်မှုပေါင်းမြောက်မြားစွာကို ကျူးလွန်နေသော အာဏာလုစစ်အုပ်စုနှင့် ဇူလိုင်လ ၃၁ ရက်က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေကြောင်း တွေ့ရှိရသည်ဟု NLD ဗဟိုအလုပ်ကော်မတီက ယနေ့ ဩဂုတ် လ ၉ ရက်နေ့တွင် ထုတ်ပြန်သည်။ ၂၀၂၁ ခုနှစ် စစ်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်ပွားပြီးနောက် လူမြင်ကွင်းမှပျောက်ကွယ်သွားသော ချင်းတိုင်းရင်းသား ဦးဟင်နရီ ဗန်ထီးယူသည် ယခုနှစ် ဇူလိုင် ၃၁ ရက်နေ့က နေပြည်တော်မှာ ပြုလုပ်သော ကာကွယ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးကို တက်ရောက်လာခဲ့ပြီး အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ၂ နှစ်ကျော်ကြာ ပျောက်ကွယ်နေရာမှ ပထမဆုံးအကြိမ် ပြန်လည်မြင်တွေ့ရခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုအစည်းအဝေးတွင် စစ်ကောင်စီက နိုင်ငံတော်အရေးပေါ်ကာလ ၆ လသက်တမ်း ထပ်မံတိုးမြှင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ဩဂုတ်လ ၈ ရက်တွင် ဒုတိယဗဟိုကော်မတီ ကြားကာလအရေးပေါ်အစည်းအဝေး ခေါ်ယူပြီး ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူအား ပါတီဝင်အဖြစ်မှ ထုတ်ပယ်ရန် ဗဟိုကော်မတီဝင်များက အများသဘောတူ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်ဟု NLD ပါတီ၏ထုတ်ပြန်ချက်တွင်ဖော်ြပထားသည်။ ဦးဟင်နရီဗန်ထီးယူသည် ပြည်သူ့ဆန္ဒကိုသာ အဓိကထား အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ရသော ပါတီ၏ ရည်ရွယ်ချက်များနှင့် ချမှတ်ထားသော မူဝါဒများကို လိုက်နာဆောင်ရွက်ပါမည်ဟု ကတိသစ္စာပြုထားသည်ကို ချိုးဖောက်သည်ဟု အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်က ထုတ်ပြန်သည်။ …

(06SV) ချင်းပြည်တောင်ပိုင်း၊ ကန်ပက်လက်မြို့နယ်ကို စစ်ကောင်စီ၏ စစ်မျက်နှာ ၂ ခုဖြင့် စစ်ကြောင်းထိုးလာမှုကြောင့် တစ်လကြာ စစ်ဘေးရှောင်နေရသော ချင်း-မကွေးနယ်စပ်က ဒေသခံပြည်သူများ ယနေ့ နေရပ်ပြန်လာကြပြီဟု ဒေသခံများနှင့် တော်လှန်ရေးအင်အားစုများက ပြောသည်။  “အကုန်လုံးနီးပါး ပြန်နေကြတယ်ဆိုတာက ပြည်သူတချို့နဲ့ ကျေးရွာ ပကဖ အဖွဲ့တွေနဲ့ ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေ ရှင်းလင်းရေး လုပ်တဲ့ဟာ၊ ရွာထဲ ပြန်ဝင်တဲ့ဟာ ဖြစ်မှာပါ။ အခုက ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေ က ရှင်းလင်းရေး တွေလုပ်ပြီးတာနဲ့ တချို့ရွာတွေက ပြန်နေကြတာပေါ့။ လမ်းမပေါ်က ရွာတွေက ဖျက်းစီးခံရတဲ့ အိမ်တွေက နေလို့ အဆင်မပြေသေးဘူး။ အဲဒါတွေကတော့ ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့က ညွှန်ကြားချက်ပေးမှ ပြန်နေမှာ။ လမ်းမပေါ်မဟုတ်ပဲနဲ့ ကျေးရွာတချို့ကတော့ ရှင်းလင်းရေး ဝင်ပြီးရင်တော့ သူတို့ကို ပြန်နေခွင့်ပေးထားပါတယ်” ဟု ချင်းကာကွယ်ရေး တပ်- ကန်ပက်လက်မှ ဒုတပ်မဟာမှူး မနားနိုင်က ပြောသည်။ ကျင်ဒွေး-လောင်းရှည်လမ်းပေါ်ရှိ မဆာတွီ၊ မောချောင်း၊ လှိုင်ဒုတ် စသော ကျေးရွာ (၃) ရွာမှာ မိုင်းရှင်းလင်းရေး လုပ်နေဆဲ ကာလဖြစ်၍ နေထိုင်ခွင့် မပေးသေးဘဲ တခြားကျေးရွာများအားလုံးကို ပြန်လည်နေထိုင်ခွင့်ပေးထားသည်ဟု ဒု-တပ်မဟာမှူးက ပြောသည်။ စစ်ကောင်စီတပ် စစ်ကြောင်းထိုးခဲ့သော လမ်းတလျှောက်တွင် စစ်ကောင်စီတပ် ထောင်ထားသော မိုင်းနှင့် ဒေသကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ ထောင်ထားသော မိုင်းတို့၏ ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို မိုးအဆက်မပြတ်ရွာနေသောကြောင့် မရှင်းလင်းနိုင်သေးကြောင်း တော်လှန်ရေးအင်အားစုတွေက ပြောသည်။ သို့သော် မဆာတွီ၊ မောချောင်း၊ လှိုင်ဒုတ်ကျေးရွာများမှ ဒေသခံတချို့လည်း ယနေ့တွင် စစ်ဘေးရှောင်နေရာမှ ပြန်လာနေကြသည်ဟု ဒေသခံများက…

(03PT) ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့တွင် တစ်ပတ်ကျော်ကြာ မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းကာ ကုလားတန်မြစ်ရေ မြင့်တက်လာပြီး မြစ်နားရှိ နေအိမ်အချို့ ရေလွှမ်းမိုးခြင်းကြောင့် ပြည်သူများ ဘေးလွတ်ရာသို့ ထွက်ပြေးနေကြရသည် ဟု ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ “မြစ်ကမ်းနားမှာရှိတဲ့ အိမ်တွေကျတော့ ပြောင်းရတယ်။ အခုက ရေမြုပ်တော့လေး။ တစ်ချို့က အိမ်ခေါင်မိုးအထိ မြုပ်တာရှိတယ်။ သူတို့က မြစ်ကမ်းနားနဲ့ အရမ်းနီးတော့လေ” ဟု ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ ပလက်၀မြို့သည် ကုလားတန်မြစ်ကမ်းနဘေးတွင်တည်ရှိသည့် မြို့ဖြစ်ပြီး တပတ်ခန့်ကြာ အဆက်မပြတ် မိုးရွာသွန်းကာ မြစ်ရေမြင့်တက်လာခြင်းဖြစ်သည်။ မြစ်ရေမြင့်တက်လာမှုကြောင့် ပလက်ဝမြို့၊ မြို့မရပ်ကွက်ရှိ စိုက်ပျိုးရေးကွင်းတွင် နေထိုင်ကြသည့် စစ်ရှောင်စခန်းအချို့မှာလည်း ရေမြုပ်သွားခြင်းကြောင့် ဘေးလွတ်ရာသို့ ခိုလုံနေကြရပြီး နေရာထိုင်ခင်းနှင့် စားဝတ်နေရေး အခက်ခဲကြုံတွေ့နေကြရသည်ဟု သိရသည်။ Photo Crd – CJ

(05MK) ကလေးမြို့မြောက်ဘက် ကလေး-လက်ပံချောင်းကားလမ်းမပေါ် တွင် ယနေ့မွန်းလွဲပိုင်း ၁ နာရီ၀န်းကျင်ခန့်က ဗုံးပေါက်ကွဲကာ အရပ်သားတစ်ဉီး သေဆုံးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။  ကလေး-လက်ပံချောင်း ကားလမ်းမပေါ်တွင်တည်ရှိသော ညောင်တော (Tlangzawl) ကျေးရွာ သချိုင်းကုန်းအနီးတွင် ဗုံးပေါက်ကွဲမှုဖြစ်ပွားပြီး ၃ ဉီး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိကာ ဒိုး၀◌ိုင်းချောင်းကျေးရွာသား အသက် ၁၈ နှစ်အရွယ် Lalpianpuia သည် ပြင်းထန်ဒဏ်ရာကြောင့် ယနေ့ မွန်းလွဲပိုင်း ၂ နာရီ ၄၀ မိနစ်ခန့်တွင် သေဆုံးခဲ့သည်ဟု ဒေသတွင်းသတင်း Zofa Journal ကဖော်ြပသည်။ ၎င်းတို့သည် ပျဉ်းတောဉီးကျေးရွာသို့ နွားသွားယူပြီး ပြန်လာသည့်အချိန် ညောင်တောကျေးရွာ သချိုင်းကုန်းအနီး လမ်းဘေး တွင်ထောင်ထားသော မိုင်းကို နွားက နင်းမိ၍ ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ဒဏ်ရာရရှိသူ ၃ ဉီးအနက် Lalpianpuia သည် ပြင်းထန်ဒဏ်ရာကြောင့် သေဆုံးခဲ့ပြီး ကျန်နှစ်ဉီးမှာလည်း ဆေးရုံတွင် ကုသမှုခံယူနေကြောင်း သိရသည်။ မိုင်းနင်းမိသည့် နွားမှာလည်း သေလုနီးပါးဒဏ်ရာရရှိသည့်အတွက် သတ်လိုက်ကြသည်ဟု သိရသည်။ ကလေး-လက်ပံချောင်းကားလမ်းသည် ကလေးမြို့မြောက်ပိုင်းဒေသနှင့် ဆက်သွယ်ရာတွင် အဓိကအသုံးပြုသော ကားလမ်းမကြီးဖြစ်သည်။ ယခုပေါက်ကွဲသည့်မိုင်းမှာ မည်သည့်တပ်ဖွဲ့များမှ ထောင်ထားသည့် မိုင်းဖြစ်သည်ကိုမူ မသိရပေ။

(06SV) ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း ကန်ပက်လက်မြို့နယ် ကျင်ဒွေးမြို့မှ မကွေးတိုင်း၊ လောင်းရှည်မြို့ဘက်သို့ ပြန်ဆင်းသော စစ်ကောင်စီတပ်သည် ကျင်ဒွေး- လောင်းရှည်လမ်းမပေါ်ရှိ ကျေးရွာများမှ ဒေသခံပြည်သူပိုင်ပစ္စည်းများကို ဖျက်ဆီး၍ တန်ဖိုးကြီးပစ္စည်းကို ယူဆောင်သွားကြသည်ဟု ချင်းကာကွယ်ရေးတပ်- ကန်ပက်လက်အဖွဲ့၊ ခေါ်နူး တပ်ရင်းက သတင်းထုတ်ပြန်သည်။  အင်အား ၅၀ ခန့်ရှိသော စစ်ကောင်စီစစ်ကြောင်းသည် ကျင်ဒွေးလမ်းမပေါ်ရှိ မဆာတွီ၊ မောချောင်း၊ လှိုင်ဒုတ်ရွာ ဟောင်း၊ လှိုင်ဒုတ်ရွာသစ်၊ ထန်းကုန်း စသော ကျေးရွာများအတွင်းရှိ အိမ်တွင်း ပရိဘောဂများ၊ ဘာသာရေး ကျောင်းနှင့် စာသင် ကျောင်းမှ ပစ္စည်းများကို ယူဆောင်သွားသည်ဟု ဩဂုတ်လ ၇ ရက်က ထုတ်ပြန်သည်။ ပြည်သူများ၏ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာများကိုလည်း သတ်စားကြပြီး အရေအတွက် မည်မျှ သတ်စားသွားသည်ကို ဒေသခံပြည်သူများ စစ်ရှောင်နေရသောကြောင့် အတိအကျ မသိနိုင်သေးကြောင်း ခေါ်နူးတပ်ရင်းမှ တာဝန်ရှိသူ တစ်ဦးက ပြောသည်။ စစ်ကောင်စီတပ်သည် လမ်းမီးတိုင်များကို ဖျက်စီးခြင်း၊ ဘက္ထရီ၊ ဆိုလာ၊ သေတ္တာ၊ ဗီရို၊ ပျဉ်များစသော တန်းဖိုးရှိ ပစ္စည်းများကို ယူဆောင်သွားသည်ဟု သိရသည်။ ကျင်ဒွေးသို့ ရိက္ခာပို့ရန် အင်အား ၃၀၀ ကျော်၊ စစ်ကား ၂၇ စီးဖြင့် ထိုးစစ်ဆင်ခဲ့သော စစ်ကြောင်းသည် ဇူလိုင် ၃၁ ရက်မှာ မဆာတွီသို့ ပြန်ဆင်းလာပြီး ၎င်းရွာတွင် ညအိပ်စဉ် နေအိမ် တစ်လုံးကို အသုံံးပြု၍ စစ်ကောင်စီတပ်သား အလောင်းကို မီးရှို့သွားခဲ့သည်ဟု ခေါ်နူးတပ်ရင်းက သတင်းထုတ်ပြန်သည်။ ဩဂုတ်လ ၂ ရက်တွင် မဆာတွီကျေးရွာမှ…

(06SV) ချင်းပြည်နယ်၊ မင်းတပ်မြို့နယ်တွင် နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့အဖြစ် ဒေသတွင်းအမြင့်ဆုံးအာဏာကျင့်သုံးမည့် ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ (မင်းတပ်) ကို စတင်ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်ဟု မင်းတပ်မြို့နယ် ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်သည်။  လက်ရှိတွင် စစ်အာဏာရှင်တော်လှန်ရေး အတိုင်းအတာတစ်ခုထိ အောင်အောင်မြင်မြင် ခရီးပေါက်လာသော အချိန်ဖြစ်၍ နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့ အရေးတကြီး လိုအပ်လာသောကြောင့် ဩဂုတ်လ ၆ ရက်မှာ စတင်ဖွဲ့ စည်းလိုက်သည်ဟု မင်းတပ်မြို့နယ် ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကိုယောမာန်က ပြောသည်။ “နိုင်ငံရေးမပါတဲ့ တော်လှန်ရေးက အဆင်မပြေဘူးလေ။ အနာဂါတ်ဖက်ဒရယ် ဒီမိုကရေစီကို ဘယ်လိုသွားကြမယ်။ NUG နဲ့ ဘယ်လိုစကားပြောမယ်။ ပြည်သူ့အစိုးရပေါ်လာခဲ့ရင် ပြည်နယ်အစိုးရနဲ့ ဘယ်လိုချိတ်ဆက်မယ်ဆိုတာကို ကာကွယ်ရေးကလည်း သူ့ဟာသူ သွားလို့ မရဘူး။ ပအဖကလည်း သူ့ဟာသူ သွားလို့ မရဘူး။ ကာကွယ်ရေးနဲ့ပအဖ နဲ့လည်း လက်ဝါးချင်းရိုက်ပြီး လုပ်လို့ မရဘူး။ ဒီတော့ ချင်းအမျိုးသားကောင်စီဆိုတာ CDM အစုအဖွဲ့ရော၊ ကာကွယ် ရေးရော၊ ပအဖရော၊ ပြည်ပက တတ်သိပညာရှင်တွေ၊ တော်လှန်ရေးကိုကူညီနေတဲ့ ပြည်ပက အဖွဲ့အစည်းအသီးသီး၊ ပြည်တွင်းပြည်ပ အကုန်လုံးစုပေါင်းထားတဲ့ နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့ဖြစ်တယ်။ နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်တွေ ချမှတ်ဖို့၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီ အရေးတွေပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုးတွေကို ဦးဆောင်ဖို့ပေါ့လေ။ အဲဒါတွေကို ဦးဆောင်ဖော်မဲ့ နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့ပါ” ဟု ကိုယောမာန်က ပြောသည်။ ချင်းအမျိုးသားကောင်စီ (မင်းတပ်) သည် အနာဂါတ် ချင်းလူမျိုးများအတွက် နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ်များ ချမှတ်နိုင်ရေး၊ ဖက်ဒရယ်ဒီမိုကရေစီအရေး၊ ကိုယ့်ကံကြမ္မာ ကိုယ်ဖန်တီးရေး၊ တန်းတူရေး၊ အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးတို့ကို အာမခံ ချက်ပေးမည့် မူဝါဒလုပ်ငန်းစဉ်များ…