(004SS) အမေရိကန် သမ္မတသစ် ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ ဒုက္ခသည်များ လက်ခံခေါ်ယူရေးအစီအစဉ် ဆိုင်းငံ့သည့် အမိန့်ထုတ်ပြန်မှုကြောင့် နယူးဒေလီမြို့က တတိယနိုင်ငံ ပြည်ဝင်ခွင့်ရရှိထားသော မြန်မာဒုက္ခသည်များ အခက်ကြုံတွေ့နေကြရသည်ဟု သိရသည်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ နယူးဒေလီမြို့မှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ နေထိုင်ခဲ့ရပြီးနောက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုကို အခြေခံချခွင့်ရရှိထားသည့် ချင်းစစ်ဘေးဒုက္ခသည် မိသားစုဝင်အတော်များများသည် ဇန်နဝါရီလ ၂၀ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်လိုက်သော ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ အမိန့်ကြောင့် ၎င်းတို့၏ အမေရိကန်ကို အခြေချခွင့်အိမ်မက်များ ပျောက်ကွယ်ခဲ့ရသည်ဟု နယူးဒေလီတွင် ဒုက္ခသည်အဖြစ် ၁၄ နှစ်ကြာ နေထိုင်ပြီးနောက် မိသားစုအလိုက် အမေရိကန်သို့ ပြည်ဝင်ခွင့်ရရှိသူ အမျိုးသားတစ်ဦးက ပြောသည်။ “အခု တစ်ချို့ဆို တော်တော်ကို အခက်တွေ့နေကြတာ၊ လေယာဉ်လက်မှတ်ရပြီးသား၊ ထွက်ရမယ့်ရက် သေချာပြီးသားလူတွေ ပါတယ်လေ၊ ကျွန်တော်တို့ဆို အမေရိကန်မှာ ဘယ်လိုနေထိုင်ရမယ် စသဖြင့် သင်ပေးတဲ့ သင်တန်းတောင် တက်ပြီးသွားပြီ။ သင်တန်းထဲက တစ်ချို့ဆို သူတို့နေတဲ့အိမ်ကို အပ်ထားပြီးသားတို့၊ သူတို့ပစ္စည်းတွေဆို တစ်ဝက်ဈေးနဲ့ ရောင်းထားပြီးသားတို့၊ အခု ရုတ်တရက် ဆိုင်းငံ့ခံရတော့ ပြန်တောင်းလို့လဲမရ၊ တော်တော်ဒုက္ခရောက်ကြရတယ်၊ လောလောဆယ်တော့ အဆင်ပြေသလိုပဲ နေထိုင်ကြရမယ်၊ အခု သူတို့ဆို နေရေးထိုင်ရေးအတွက် အသစ်ကနေ ပြန်စရမလား၊ ရှိတာနဲ့ အဆင်ပြေသလိုပဲ နေရမလားပေါ့။ စိတ်တော့မကောင်းဘူး၊ ကျွန်တော်တို့ကတော့ ပြောပဲပြောထားပြီး မရောင်းရသေးလို့ တော်သေးတာ” ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ ယခုခရီးစဉ် ဖျက်သိမ်းခံရသူအများစုမှာ Welcome Corps ဖြင့် အမေရိကန်ကို အခြေချခွင့် ရရှိသူများဖြစ်သည်ဟုသိရပြီး လူဦးရေမည်မျှရှိသည်ကိုမူ အတိအကျ မသိနိုင်သေးကြောင်း နယူးဒေလီမြို့က…
Author: Editor
(002MG) ချင်းညီနောင်စစ်ဆင်ရေးအဖြစ် ၂၀၂၄ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့က စတင်ခဲ့တဲ့ ဖလမ်းမြို့သိမ်းစစ်ဆင်ရေးဟာ ခုဆိုရင် ၂ လကျော်ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဒီ ၂ လကျော်ကာလအတွင်းမှာ ဖလမ်းမြို့ထဲက စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့တွေနေရာယူတပ်စွဲထားသော တပ်စခန်းအားလုံးကို ချင်းညီနောင်တပ်ဖွဲ့တွေက သိမ်းပိုက်ထားပြီးဖြစ်ပေမယ့် ခလရ ၂၆၈ တပ်ရင်းတစ်ခုသာ သိမ်းဖို့ကျန်တော့ပြီး ထိုး စစ်ဆင်တိုက်ခိုက်မှုတွေလည်းနေ့စဉ်ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေပါတယ်။ စစ်ကောင်စီဘက်ကလည်း ခလရ ၂၆၈ တပ်ကုန်း မကျစေရေးအတွက် လေကြောင်းကနေ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတွေနေ့စဉ်ပြုလုပ်နေပါတယ်။ လူဦးရေတစ်သောင်းဝန်းကျင်လောက်ရှိတဲ့ ဖလမ်းမြို့ဒေသခံအားလုံးဟာလည်း မြို့သိမ်းတိုက်ပွဲမစတင်ခင်ကတည်းက မြို့ကိုစွန့်ခွါထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်နေကြရတာ ခုဆိုရင် ၂ လကျော်ရှိလာပြီဖြစ်ပါတယ်။ ဖလမ်းမြို့က ဒေသခံအများစုကတော့ ကလေးမြို့မှာစစ်ဘေးရှောင်နေကြရပြီး၊ တချို့မှာလည်း ဟားခါးမြို့၊ ရန်ကုန်မြို့ နှင့် ဖလမ်းမြို့နယ်ထဲက ကျေးလက်ဒေသတွေက ဆွေမျိုးအသိမိတ်ဆွေတွေထံ ခိုလှုံနေကြရပါတယ်။ အစကနဦးပိုင်းမှာတော့ ပါလာတဲ့ ရိက္ခာ၊ ငွေကြေးတွေနဲ့ စားဝတ်နေရေးပိုင်းဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့ကြပေမယ့် အချိန်ကာလ ကြာမြင့်လာတာနဲ့အမျှ တဖြေးဖြေးအခက်အခဲဖြစ်လာကြတယ်လို့သိရပါတယ်။ ဖလမ်းမြို့က စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူတွေရဲ့အခြေအနေနဲ့ပတ်သက်ပြီး Falam Township IDPs Management Team (FTIMT) ကလေးမြို့ဌာန အတွင်းရေးမှူးကို ခိုနူမ်းသုန်သတင်းက ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။ မေး – ဖလမ်းမြို့သိမ်းတိုက်ပွဲကြောင့် ဖလမ်းမြို့ခံပြည်သူတွေက အဓိက ဘယ်ဒေသတွေမှာ စစ်ဘေးရှောင်ကြပြီးတော့ လူဦးရေအားဖြင့် ဘယ်လောက်လောက်ရှိပြီလဲ တိုးလာတာမျိုးရှိလား? ဖြေ – ဖလမ်းမြို့ကနေ စစ်ဘေးရှောင်က ထပ်တိုးလာပါတယ်၊ တချို့ဆိုရင်တော့ ရွာတွေမှာ၊ နယ်တွေမှာ ခနလေး ဆိုပြီးမျှော်လင့်ချက်နဲ့ နေပြီးမှ အခုဒီလောက်ကြာလာတော့ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေးကိစ္စကြောင့် စားဝတ်နေရေး က အဆင်မပြေတော့ဘူးဆိုတော့ ကလေးမြို့ မှာဆင်းလာကြတယ်။…
(005MK) အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ်အကြား လွတ်လပ်စွာဖြတ်သန်းသွားလာခွင့် FMR စနစ်ကိုဖျက်သိမ်းပြီး နယ်စပ်ဖြတ်ကျော် ဝင်ထွက်သွားလာခွင့်ကန့်သတ်လိုက်သည့် အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရ နှင့် ပြည်နယ်အစိုးရတို့၏ အမိန့်ထုတ်ပြန်စာ မိတ္တူကို ZORO အဖွဲ့က ယနေ့ မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ကြသည်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်က အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုဖြစ်သည့် Zo Reunification Organization (ZORO) က အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ် အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရသဘောထားကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်သည့်အနေဖြင့် ယနေ့ ဇန်နဝါရီလ ၂၉ ရက်နေ့ မှာ ယင်းအမိန့်ထုတ်ပြန်စာ မိတ္တူကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါ မီးရှို့ဖျက်ဆီးသည့်အခမ်းအနားကို ပြည်နယ်၏ မြို့တော် အိုင်ဇောလ်မြို့အပါအဝင် Champhai, Lunglei, Kolasib, Serchhip, Minbung, Vaphai နှင့် မဏိပူရ်ပြည်နယ် Tengnopal, Chandel ခရိုင်တို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်ဟု သိရသည်။ အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရသည် နှစ်ပေါင်း ၄၀ ခန့်ကျင့်သုံးလာခဲ့သည့် Free Movement Regime (FMR) ဟုခေါ်သော နှစ်နိုင်ငံ ပြည်သူများ လွတ်လပ်စွာဖြတ်သန်းသွားလာခွင့်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီးနောက် ယခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ကစ၍ နှစ်နိုင်ငံ ပြည်သူများ နယ်စပ်ကတဆင့် ဝင်ထွက်သွားလာခွင့်ကိုလည်း ကန့်သတ်တင်းကြပ်လိုက်သည်။ အိန္ဒိယ-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံပြည်သူများသည် ဆွေးမျိုးတွေ့ဆုံခြင်း၊ ခရီးသွားခြင်း၊ ကုန်သွယ်ခြင်း၊ အားကစား၊ ကျန်းမာရေး၊ အစည်းအဝေး၊ ယဉ်ကျေးမှုဖလှယ်ခြင်း စသည့် ကဏ္ဍများအတွက် Border Pass (နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ခွင့် ကဒ်ပြား) များရယူပြီးမှသာ ဖြတ်သန်း သွားလာခွင့်ရှိမည်ဖြစ်သည်။ Border Pass ရယူနိုင်သည့်သူများမှာ နယ်စပ်မှ ၁၀…
(006SV) အိန္ဒိယ – မြန်မာ နယ်စပ်က တမူးမြို့အနီးမှာ စစ်ကောင်စီ၊ ကသည်းတပ် (PLA)၊ နာဂလက်နက်ကိုင်တပ် (NSCN-IM) ပူးပေါင်းတပ်များနှင့် တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်များကြား ၃ ရက်ဆက် တိုက်ပွဲများ အပြင်းအထန် ဖြစ်ပွားနေကြောင်း သိရသည်။ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ တမူးမြို့အနီးက Teijang (ကျွန်းပင်သာ) နှင့် Mangsar (မင်းသာ) တို့တွင် စစ်ကောင်စီ ခလရ – ၂၂၈ တပ်၊ နာဂ အမျိုးသားဆိုရှယ်လစ်ကောင်စီ (NSCN-IM) တပ်ဖွဲ့၊ ကသည်းတပ်ဖွဲ့ (PLA) တို့ ပူးပေါင်းတပ်စွဲထားသော စစ်စခန်းများကို တော်လှန်ရေးပူးပေါင်းတပ်များက ဇန်နဝါရီလ ၂၇ ရက်မှစတင်၍ ယနေ့ ၂၉ ရက်အထိ ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေခြင်းဖြစ်သည်။ “ကျွန်းပင်သာ နဲ့ မင်းသာက စစ်ကောင်စီ လက်အောက်ခံ ကသည်းတပ် (PLA)၊ နာဂလက်နက်ကိုင် IM နဲ့ ဖြစ်နေတာ။ မြန်မာပြည် အခြေစိုက် India ခွဲထွက်ရေး လက်နက်ကိုင် သူပုန်တွေနဲ့ တိုက်နေတာပေါ့ဗျာ။ တိုက်ပွဲက ပြင်းထန်နေတုန်းပဲ။ နှစ်ဘက်ကျဆုံးမှုတော့ ရှိတယ်လို့ သိရတယ်။ အတိကျတော့ ပြောလို့ မရသေးဘူးဗျ” ဟု ကူကီးအမျိုးသားတပ်မတော် KNA (B)မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောသည်။ စစ်ကောင်စီနှင့် ပူးပေါင်တပ်ဖွဲ့များ၏ စစ်စခန်းများကို စစ်ကိုင်းတိုင်း ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေး တပ်ဖွဲ့၏ ဒေသအခြေ စိုက် ခရိုင်ပူးပေါင်းတပ်များနှင့် ကူကီးအမျိုးသားတပ်မတော် KNA(B) တို့က ထိုးစစ်ဆင်တိုက်ခိုက်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ၃ ရက်တာတိုက်ပွဲများအတွင်း စစ်ကောင်စီပူးပေါင်းစခန်းများကို အပြီးတိုင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခြင်း မရှိသေးကြောင်း…
(002MG) စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကလေးမြို့တွင် အိမ်ငှားခဈေး အဆမတန်မြင့်တက်လာခြင်းကြောင့် အိမ်းငှားနေထိုင်ကြသည့် ဒေသခံ များ နှင့် စစ်ဘေးရှောင်လာသူများ အခက်ကြုံနေကြရသည်ဟု သိရသည်။ ကလေးမြို့သည် အနီးနားပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာများနှင့် ချင်းပြည်နယ်ဘက်က ပြည်သူများ အဓိကစစ်ဘေးရှောင်ခိုလုံ သည့်ဒေသတစ်ခုဖြစ်သည်။ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများပို၍များလာသည်နှင့်အညီ အိမ်ငှါးခဈေးနှုန်းမှာလည်း တစ်နှစ်ပြီး တစ်နှစ် ဈေးမြင့်တက်လာနေသည်ဟု ကလေးမြို့တွင် အိမ်ငှားနေထိုင်သူ အမျိုးသမီးတဦးက ပြောသည်။ “အခု ကျမတို့ နေတဲ့အိမ်ဆိုရင် အိမ်ရှင်က ဒီနှစ်သစ်ကနေ တစ်သိန်း ထပ်တက်တယ်။ ကုန်ဈေးနှုန်းက ကြီးတော့ အရင်က တစ်သိန်းဆိုတာ အခုမှာတော့ တန်းဖိုးနည်းသွားတယ်၊ အိမ်းငှားရှာတဲ့ သူလည်းများတယ်ဆိုပြီးလာ ပြော တယ်၊ ကျမတို့လည်း သူတောင်းသလို မပေးရင်လည်း အိမ်ငှားထပ်ရှာဖို့က ရှားပြန်ရော အခုကလေးမှာ အိမ်ငှားခ တွေက အကုန်ဈေးကြီးနေတော့တာ။” ဟု ကလေးမြို့ခံ အမျိုးသမီးတဦးက ပြောသည်။ လက်ရှိ ကလေးမြို့ပေါ်၊ ဗိုလ်ချုပ်လမ်းမဘေးရှိ လုံးချင်းအိမ်အပါအဝင် ဆိုင်ခန်းငှားခဈေးနှုန်းမှာ တလလျှင် ငွေကျပ် (၅၀၀,၀၀၀) မှ (၈၀၀,၀၀၀) ကျပ်ပေါက်ဈေးရှိသည့်အပြင် ငှားရမ်းမည်ဆိုပါက အနည်းဆုံး ခြောက်လစာ စာချုပ်ဖြင့် ငှားရမ်းနေ ထိုင် ကြရသည်ဟုသိရသည်။ ရပ်ကွက်အတွင်းပိုင်းရှိ အိမ်းငှားခဈေးနှုန်းမှာလည်း ကျပ်တစ်သိန်းအောက်မရှိတော့ဘဲ ကျပ်တစ်သိန်းနှင့် အထက်မှာ သာရှိနေသည်ဟု သိရသည်။ ကလေးမြို့တွင် အိမ်ငှားခ အပါအဝင် ကုန်ဈေးနှုန်းများမြင့်တက်လာမှုကြောင့် စစ်ဘေးရှောင်လာကြသည့် ပြည်သူများ သည် လစဉ်အိမ်ငှားခပုံမှန်ပေးဆောင်ရန်ပင် အခက်အခဲဖြစ်နေကြရသည်ဟု ကလေးမြို့ပေါ်တွင် (၂) နှစ်အကြာ စစ်ဘေးရှောင်နေသူ အမျိုးသားတဦးက ပြောသည်။ “ဒီကို ရောက်တာက နှစ်အရတော့ကြာပြီ…
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကလေးမြို့အကျဉ်းထောင် အာဏာပိုင်များသည် အကျဉ်းသားများ၏ မိသားစုဝင်များအပေါ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ နှောင့်ယှက်ပြောဆိုမှုများရှိနေကြောင်း အကျဉ်းသားများ၏ မိသားစုဝင်များထံမှ သိရသည်။ ကလေးအကျဉ်းဦးစီးဌာန အကျဉ်းထောင်တာဝန်ခံ အရာရှိ ဦးအောင်စိုးဟိန်းနှင့် ထောင်လုံခြုံရေးတာဝန်ခံအရာရှိ ဟန်ဝင်းအောင်တို့သည် အကျဉ်းသားများ နေရေးထိုင်းရေးနှင့် လျှော့ရက်ခံစားခွင့်များ သက်သာခွင့် စဉ်းစားပေးမည်ဟုဆိုကာ အကျဉ်းသားများ၏ ဇနီးများအပေါ် လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အသားယူပြောဆိုမှုများရှိနေကြောင်း အမည်မဖော်လိုသော အကျဉ်းသားမိသားစုဝင်တစ်ဦးက ပြောသည်။ “အစကတော့ ထောင်ပိုင်ကြီးနဲ့ အဆက်သွယ်ရရင် ကျမအမျိုးသားအတွက် အထဲမှာ အဆင်ပြေမယ်ဆိုပြီး ကျမဖုန်းနံပါတ် ပေးလိုက်တာပါ။ ကျမယောကျာ်းနဲ့ ဧည့်တွေ့ပြီး အိမ်ပြန်ရောက်တော့မှ ဖုန်းဆက်လာတယ်။ ထောင်ပိုင်ကြီးက သူ့ကို အဘ၊ ဦးလေးလို့ခေါ်တာကို အဲ့လိုမခေါ်နဲ့ ကိုကြီးလို့ခေါ်ပါ၊ ပြီးတော့ သူနဲ့ သီးသန့်ချိန်းတွေ့ အတူနေပေးရင် အမျိုးသားကိုလည်း လျှော့ရက်တွေရမယ်။ လုပ်ပေးလို့ရတယ်။ အဲ့လိုလာပြောသွားတယ်။ အဲ့လိုအပြောခံရတော့ ကျမ အရမ်းကြောက်သွားတယ်၊ ရှက်လည်းရှက်တယ်။ တခါမှလည်း အဲ့လို အပြောမခံရဖူးဘူး။ ဒါကြောင့် ကျမလည်း တခြားသူတွေဆီ စုံစမ်းကြည့်သေးတယ်၊ တခြားသူတွေလည်း အဲ့လိုအပြောခံရတယ်လို့ ထပ်သိရတယ်။ သူနဲ့ ဗိုလ်လေး ဟန်ဝင်းအောင်က အကျဉ်းသူတွေကိုတောင် ထိကပါး၊ ရိကပါး ပြောတာတွေလည်းရှိတယ်လို့လည်း သိရတယ် ကြားရတယ်” ဟု အကျဉ်းသား မိသားစုဝင်က ပြောသည်။ ထိုကဲ့သို့ လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ အသားယူပြောဆိုမှုများ ကြုံနေရသည့်အပြင် ငွေကြေးတောင်းခံခြင်း၊ ကုန်ပစ္စည်းများဝယ်ပေးရန် တောင်းခံခြင်းများလည်း ကြုံနေရသည်ဟု သိရသည်။ “အကျဉ်းဦးစီးထဲက တချို့ ဗိုလ်လေးတွေလည်း အဲ့လိုပဲ။ အကျဉ်းသားတွေရဲ့ဇနီး၊ မိသားစုဝင်တွေဆီ အထူးသဖြင့် မိန်းကလေးတွေကို ဦးတည်ကြတာ။ သူတို့က…
(006SV) မလေးရှားနိုင်ငံမှာ ဇန်နဝါရီလအတွင်း အထောက်အထားမဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား ၄၀၀ ဝန်းကျင်ဖမ်းဆီးခံရမှုတွင် ချင်းလူမျိုး အများအပြားလည်း ပါဝင်ကြောင်း မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ချင်းဒုက္ခသည်များအရေး ကူညီပေးနေသည့် Alliance of Chin Refugees အဖွဲ့ထံမှ သိရသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံမြို့တော် ကွာလမ်လာပူ၊ ဂျိုဟိုး၊ ပီနန်၊ ကမာရွန်ဟိုက်လန်း၊ ရှားအလန်း၊ ဂျလန်အာလာ စသည့် ပြည်နယ်နှင့် နေရာအစုံတွင် အထောက်အထားမဲ့မြန်မာများ ရာချီဖမ်းဆီးခံရခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ယင်းဖမ်းဆီးရခံမှုများတွင် မလေးရှားရောက် အထောက်အထားမဲ့ ချင်းလူမျိုးအများအပြားလည်း ပါဝင်ပြီး၊ အရေအတွက် အတိအကျကို လတ်တလောတွင် မသိရှိရသေးကြောင်း Alliance of Chin Refugees အဖွဲ့ ဥက္ကဌ James Bawi Thang Bik က ပြောသည်။ “အခုတလောကတော့ ချင်းတွေအတွက် တိုင်ပတ်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အမေရိကန်ပေါ်လစီကလည်း ပြောင်းတယ်။ UNHCR အကြီးအကဲကလည်း အသစ်ပြောင်းသွားတယ်။ မလေးရှားအစိုးရကလည်း အာဆီယံဥက္ကဌဖြစ်တယ်။ ဒီလို အပြောင်းအလဲ ကာလမှာ အဖမ်းအဆီးကလည်း အမြဲတမ်းရှိတယ်ဆိုတော့ အမြဲတမ်းတော့ အန္တရာယ်များတယ်” ဟု James Bawi Thang Bik က ပြောသည်။ မလေးရှားတွင် အထောက်အထားမဲ့ နိုင်ငံခြားသားများကို ဖမ်းဆီးမှုများ ယခင်ထက် ပိုမိုလုပ်ဆောင်နေပြီး ယခင်က ဖမ်းဆီးမှုများ မပြုလုပ်သော နိုင်ငံခြားသားများ လည်ပတ်ရာ ဂျလန်အာလော နေရာကိုပင် ပိတ်ဆို့ဖမ်းဆီးမှုများ ပြုလုပ်လာခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ မလေးရှားနိုင်ငံတွင် ချင်းလူမျိုး ၈၀,၀၀၀ ကျော် ရောက်ရှိနေပြီး ၂၀,၀၀၀…
(006SV) ဗမာပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော် (BPLA) နှင့် ချင်းကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တခုဖြစ်သည့် ချင်းအမျိုးသား ကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ (CNDF) တို့သည် စစ်ရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရန် ပြင်ဆင်နေကြောင်း BPLA ကွပ်ကဲရေးမှူး ကိုဆောင်းခက ပြောသည်။ ချင်းညီနောင် စစ်ဆင်ရေးအတွက် အရေးပေါ် ရန်ပုံငွေ ရှာဖွေခြင်းပွဲတွင် ဗမာပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော် (BPLA) ကွပ်ကဲရေးမှူး ကိုဆောင်းခက အသိပေးလာခြင်းဖြစ်သည်။ “ကျနော်တို့ CNDF နဲ့လည်း စကားတွေ အများကြီး ပြောထားတာ ရှိတယ်။ အတူတကွ တိုက်ပွဲဝင်ဖို့လည်း ပြင်ဆင်နေတာတွေ ရှိပါတယ်။ အဓိကကတော့ ကျနော်တို့ BPLA အနေနဲ့က ဗမာတွေဟာ ဗမာတွေနေရာမှာပဲ တိုက်ရမယ်ဆိုတဲ့ အယူအဆကို မထားဘူး။ အထူးသဖြင့်က ဘယ်နေရာမှာပဲ တိုက်ရ၊ တိုက်ရ ကိုယ်တိုက်ရတဲ့ ဟာက စစ်အုပ်စုဖြစ်ဖို့ဆိုတာ ကျိန်သေဖို့ပဲ လိုပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုရင် ကိုယ်တနေရာထဲ လွတ်မြောက်နေလို့လည်း တိုင်းပြည်ရဲ့ လွတ်မြောက်မှု အစစ်အမှန်ကို မရနိုင်ဘူးလို့ မြင်တယ်။ စစ်အုပ်စု အမြစ်ပြတ်ရေးသာ အဓိကဆိုတဲ့ မူကို ကိုင်ထားတယ်” ဟု ကိုဆောင်းခက ပြောသည်။ ၂၀၂၅ ခုနှစ်အတွင်း အညာဒေသတခွင်နှင့် ချင်းပြည်နယ်ဘက်တွင် စစ်ရေးအရ ပိုပြီး အာရုံစိုက်ရမည်ဟု ဗမာပြည်သူ့ လွတ် မြောက်ရေးတပ်တော်အနေဖြင့် ယုံကြည်လက်ခံထားပြီး ယင်းအခြေအနေအတွက် အများအပြား စစ်ရေးပြင်ဆင်နေမှုများ ရှိနေသည်ဟု BPLA တာဝန်ခံက ပြောသည်။ ဗမာပြည်သူ့ လွတ်မြောက်ရေးတပ်တော် (BPLA)သည် ချင်းညီနောင်အဖွဲ့နှင့်လည်း ပေါင်းပြီး တိုက်ပွဲများ ဖော်ဆောင်သွားမည် ဖြစ်သည့်အပြင် ရေရှည်မှာ ညီညွတ်ရေး၊…
(005MK) မီဇိုးကျောင်းသားသမဂ္ဂ MZP ခေါင်းဆောင်များသည် ယနေ့ ဇန်နဝါရီလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် မီဇိုရမ်ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး (Governor) ကို သွားရောက်တွေ့ဆုံကာ အိန္ဒိယ-မြန်မာ နယ်စပ် အဝင်/အထွက် ကန့်သတ်မှုအပေါ် ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု သိရသည်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး General (Dr) Vijay Kumar Singh ကို သူ၏အိမ်ယာ အိုင်ဇောလ်မြို့ Raj Bhavan ၌ ယနေ့ မွန်းလွဲပိုင်း ၃ နာရီတွင် သွားရောက်တွေ့ဆုံခဲ့ကြပြီး အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရ၏ Free Movement Regime (FMR) ဖျက်သိမ်းမှုနှင့် အိန္ဒိယ-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံကြား နယ်စပ်ခြံစည်းရိုးခတ်မည့် Border Fencing အစီအစဉ်အပေါ် သဘောထားများကို တင်ပြခဲ့ကြသည်ဟု မီဇိုးကျောင်းသားသမဂ္ဂ MZP က ယနေ့မှာထုတ်ပြန်သည်။ “နယ်နိမိတ်တွေရဲ့ပိုင်းခြားမှုကြောင့် ဆင်းသက်လာရာ မျိုးနွယ်စုတူညီတဲ့ လူမျိုးတူ ညီအကိုအရင်းတွေ တစ်လုံးတစ်ဝတည်း ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရေးရှေ့ရှူပြီး ကြိုးပမ်းနေတဲ့ကာလမှာ လွတ်လပ်စွာနယ်စပ် ဝင်/ထွက် သွားလာခွင့် ကန့်သတ်ခံရတဲ့အပြင် နယ်စပ်ခြံစည်းရိုးခတ်ဖို့ အစီစဉ်ကို လက်ခံလို့မရဘူး” ဟု MZP ၏ ယနေ့ထုတ်ပြန် ချက်တွင် ဖော်ပြထားသည်။ ထို့ကြောင့် အဆိုပါကိစ္စကို မီဇိုရမ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအနေဖြင့် တတ်နိုင်သည့်ဖက်မှ ကူညီဖြေရှင်းပေးရန်နှင့် အိန္ဒိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးထံ ပေးပို့မည့် နယ်စပ်အရေးနှင့်ပတ်သက်သော MZP ၏ သဘောထား အိပ်ဖွင့်ပေးစာကိုလည်း အုပ်ချုပ်ရေးမှူးထံ ပေးအပ်ခဲ့ကြသည်ဟု သိရသည်။ အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရသည် နှစ်ပေါင်း ၄၀ ခန့်ကျင့်သုံးလာခဲ့သည့် Free Movement Regime (FMR) ဟုခေါ်သော နှစ်နိုင်ငံပြည်သူများ…
(006SV) အမေရိကန်သမ္မတသစ် ဒေါ်နယ်ထရမ့်၏ လက်မှတ်ထိုးထုတ်ပြန်လိုက်သော အမိန်ကြောင့် မလေးရှားနိုင်ငံမှ ချင်းလူမျိုး ဒုက္ခသည်အများအပြား၏ လေယာဉ်ခရီးစဉ်နှင့် ပြည်ဝင်ခွင့်များ ရုတ်သိမ်းခံလိုက်ရသည်။ “တော်တော်များများက မျှော်လင့်ချက် တော်တော်ထိခိုက်သွားတယ်။ အရမ်းစိတ်ထိခိုက်မှုတွေ ဖြစ်နေကြတယ်။ မနေ့က ကျနော့်အသိထဲကဆိုရင် သွားရဖို့အတွက် မနက် ၁၁ နာရီမှာ UN ရုံးရောက်ရမယ်။ သွားဖို့ ရေချိုုးနေတုန်းမှာ ဖျက်သိမ်းခံရတာမျိုး။ တချို့ဆိုရင် အိမ်ငှားတာတွေ ပြန်အပ်ထားတာ၊ တချို့က သွားကြဖို့ အလုပ်ထွက်ထားလိုက်ပြီ။ ထွက်ဖို့လည်း သေချာနေတော့ အဲဒါတွေ လုပ်ပြီးသွားပြီ။ အဲလိုအချိန်မှာ ဒီလိုဖြစ်လာတော့ အရမ်း စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ထိသွားကြတယ်” ဟု မလေးရှားနိုင်ငံမှ ချင်းဒုက္ခသည်များအရေး ဆောင်ရွက်ပေးနေသည့် Alliance of Chin Refugees အဖွဲ့၏ ဥက္ကဌ James Bawi Thang Bik က ပြောသည်။ ယခုရက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ဒုက္ခသည်အဖြစ် ပြည့်ဝင်ခွင့်ရရှိထားသည့် မလေးရှားနိုင်ငံရောက် ချင်းလူမျိုး အများအပြားသည် ယခုလို ဖျက်သိမ်းခံလိုက်ရခြင်းဖြစ်သည်။ လေယာဉ်ခရီးစဉ် ဖျက်သိမ်းခံရသော ချင်းဒုက္ခသည် အများအပြားလည်း Alliance of Chin Refugees ရုံးကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းကြပြီး တချို့သည် UNHCR ရုံးကို တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်မေးမြန်းကြောင်း၊ ရုတ်သိမ်းခံရသော ချင်းဒုက္ခသည်အရေအတွက်ကို မသိရှိရသေးကြောင်း ACR ဥက္ကဌက ပြောသည်။ မလေးရှားရောက် ချင်းလူမျိုးများသည် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ဒုက္ခသည်အဖြစ် သွားရောက်နိုင်ရေးအတွက် UNHCR ပရိုဂရမ်အပါအဝင် နည်းလမ်း ၂ မျိုးဖြင့် လျှောက်ထားသူများဖြစ်ပြီး လက်ရှိမှာ အားလုံးက…