ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်တွင် ရက္ခိုင့်တပ်တော် (AA) နှင့် စစ်ကောင်စီတပ်တို့ကြား စစ်ရေးတင်းမာနေမှုကြောင့် သာယာကုန်းကျေးရွာအပါအဝင် ကျေးရွာ ၃ ရွာက ပြည်သူများသည် မီးဇာကျေးရွာသို့ ကြိုတင်စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်လာကြသည်ဟု ၎င်းစစ်ဘေးရှောင်ကူညီပေးနေသူ ပလက်ဝမြို့က အသင်းတော်ဆရာတပါးက ပြောသည်။ “စကစနဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်လာရင် သေနတ်တွေကပြောလို့မရဘူး ရွာထဲကိုရောက်ကောင်းရောက်နိုင်တယ် ဒါကြောင့် လုံခြုံတဲ့နေရာကိုပြောင်းရင်တော့ ပိုကောင်းတယ်လေ သူတို့က ကြောက်လို့ ပြောင်းလာတာပေါ့။ တိုက်ပွဲတော့ မဖြစ်ရသေးဘူး၊ ရွာရဲ့တဖက်ကမ်းမှာ AA လည်းရှိတယ် ဒီဖက်ကျတော့လည်း စကစတွေ ကြားမှာရှိတဲ့ရွာဖြစ်နေတော့ တခုခုဖြစ်ရင်တော့ ကြောက်လို့ထွက်လာတာ။ နောက်ပြီးတော့ အသွားလာကလည်း ပိတ်မှာစိုးလို့ ကြောက်တာလည်းပါတယ်။” ဟု စစ်ဘေးရှောင်ကူညီပေးနေသူ ပလက်ဝမြို့က အသင်းတော်ဆရာတပါးက ပြောသည်။ မီးဇာကျေးရွာသို့ ကြိုတင်စစ်ဘေးရှောင်လာကြသော ကျေးရွာများမှာ သာယာကုန်း၊ ကျောက်ပလ္လနှင့် ဆပ်သာလ၀ကျေးရွာတို့ဖြစ်ကြသည်။ သာယာကုန်းကျေးရွာသည် မီးဇာနှင့် ၄ မိုင်ခန့်ကွာဝေးပြီး အိမ်ထောင်စု ၄၅ စု၊ လူဦးရေ ၂၀၀ ကျော်၊ ကျောက်ပလ္လကျေးရွာသည်လည်း အိမ်ထောင်စု ၃၀၊ လူဦးရေ ၁၀၀ ဝန်းကျင်နှင့် ဆပ်သာလဝကျေးရွာ သည် အိမ်ထောင်စု ၁၅ စု၊ လူဦးရေ ၅၀ ဝန်းကျင်ရှိသည်ဟု သိရသည်။ မီးဇာတွင် ကြိုတင်စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်လာသောပြည်သူများ နေထိုင်ရေးအတွက် အရေးပေါ်တဲအိမ်များဆောက်လုပ်ရန် လိုအပ်လျှက်ရှိသည်ဟု ယင်းအသင်းတော်ဆရာက ပြောသည်။ “အခု သူတို့က လောလောဆယ် နေဖို့အိမ်မရှိဘူး၊ တအိမ်ကို ဝါးက သုံးရာလောက်လိုတာကိုး အမိုးအကာနဲ့ဆိုရင် အနည်းဆုံး အိမ်တအိမ်ဆောက်ဖို့ နှစ်သိန်းလောက်လိုနေတယ်၊ ကျွန်တော်တို့အသင်းတော်က အခု ပို့တာက ဆယ်သိန်းလောက်ရှိတယ်…
Author: Editor
ချင်းပြည်နယ် ဟားခါးမြို့ပေါ်တွင် အမျိုးအစားမသိသည့် ကူးစက်ရောဂါတစ်မျိုးကြောင့် ပြည်သူများတပိုင်တနိုင် မွေးမြူထားသည့် ဝက်များ သေဆုံးမှုနှုန်းမြင့်တက်လာနေသည်ဟုသိရသည်။ “အခု ဟားခါးမှာ ဝက်တွေသေနေကြတယ်၊ တစ်ချို့ဆို တစ်ရက်မှာ နှစ်ကောင် သုံးကောင်သေတာပဲ၊ ကျွန်မ သူငယ်ချင်းတစ်ယောက်ဆို သူရဲ့ ဝက်က လေးဆုပ်လောက်ရှိတယ် အဲတာလည်းသေတယ်လို့ပြောတယ်” ဟု ဒေသခံအမျိုးသမိးတစ်ဦးက ပြောသည်။ ချင်းပြည်နယ်တွင် အဆင်မြင့်ဓာတ်ခွဲကိရိယာများမရှိသည့်အတွက် ယခုပြန့်ပွားနေသော ဝက်ကူးစက်ရောဂါသည် မည်သည့်ရောဂါအမျိုးအစားဖြစ်သည်ကို အတိအကျမသိနိုင်သော်လည်း ရောဂါလက္ခဏာအရ ဝက်ဝမ်းကျရောဂါ (သို့မဟုတ်) အာဖရိကဝက်ရောဂါတမျိုးဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဟားခါးမြို့က တိရိစ္ဆာန်ဆရာဝန် တစ်ဦးကပြောသည်။ “အခု ဝက်တွေက လုံးဝ လဲနေကြတာပေါ့နော်၊ လုံးဝ အစာအစားဘူး၊ ဝမ်းချုပ်တယ် အဲလိုနဲ့ တစ်ပါတ်လောက်ဖြစ်တယ်ပေါ့နော်၊ ဖြစ်နိုင်ချေကတော့ ကျွန်မတို့ ရောဂါလက္ခဏာကို ကြည့်ပြီး ဝက်ဝမ်းကျဖြစ်မလား ဒါမှမဟုတ် အာဖရိကဝက်ရောဂါဖြစ်မလား အဲနှစ်ခုထဲ တစ်ခုဖြစ်မယ်လို့တော့ထင်တယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။ အဆိုပါဝက်နာရောဂါသည် ပြီးခဲ့သည့် စက်တင်ဘာလကုန်ပိုင်းက စတင်ဖြစ်ပွားလာခြင်းဖြစ်ပြီး ယခုအခါ ဟားခါးမြို့ပေါ်တွင် ဝက်ကောင်ရေ တစ်ရာကျော်ခန့် သေဆုံးသွားပြီဟု ဒေသခံများက ခန့်မှန်းထားကြသည်။ ဝက်ကူးစက်ရောဂါအများစုမှာ ကုသ၍မရသည့်အပြင် ကူးစက်ခံရလျှင် သေဆုံးနိုင်ချေ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိပြီး ဝက်အချင်းချင်း ကူးစက်မှုမြန်ဆန်သောရောဂါဖြစ်ပြီး ဝက်မှ လူကို ကူးစက်နိုင်ခြင်းတော့မရှိကြောင်း သိရသည်။ ဝက်မွေးမြူသည့် ပြည်သူများအနေဖြင့် ကူးစက်မြန်ရောဂါဖြစ်သည့်အတွက် အစာကျွေးရာမှာ ဝက်သား အကြွင်းအကျန်များ မကျွေးရန်၊ ဝက်ခြံများ သီးသန့်ထားရှိရန် အချိန်မီကာကွယ်ဆေးများ ထိုးပေးနိုင်ကာ သတိထားစောင့်ကြည့်ရန် လိုအပ်ကြောင်း တိရိစ္ဆာန်ဆရာဝန်ကပြောသည်။ ချင်းပြည်နယ်တွင် ဝက်များကို တပိုင်တနိုင်စီးပွားရေးအဖြစ် ဒေသခံပြည်သူအများစုက မွေးမြူနေကြတာဖြစ်ပြီး လွန်ခဲ့သည့်…
ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးမြို့မှာ အောက်တိုလာ ၂၁ ရက်မှစပြီး ယနေ့အထိ ၁၀ ရက်ကျော်ကြာ လျှပ်စစ်မီးပျက်နေတာကြောင့် အများစုမှာ ထင်း၊ မီးသွေးများဝယ်သုံးနေရသလို ဈေးနှုန်းလည်း ခုန်တက်နေပြီး လိုသလောက်လည်း ဝယ်မရဘူးလို့ သိရပါတယ်။ ဟားခါးမှာ ပုံမှန်အချိန်တွေမှာ မဟာဓါတ်အားလိုင်းရတာကြောင့် လျှပ်စစ်မီးနဲ့သာ နေထိုင်စားသောက်ရေးအတွက် အဆင်ပြေနေခဲ့ပေမဲ့ ယခုမှာ ဟားခါးကနေ ရှစ်မိုင်ဝန်းကျင်ကွာဝေးတဲ့ နီပီးရွာအနီးမှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်တာဝါတိုင်ပြိုကျမှု ဖြစ်ပွားပြီးနောက် လျှပ်စစ်မီးပျက်သွားရာကနေ ယနေ့ချိန်ထိ လျှပ်စစ်မီးပြန်မရနိုင်သေးတာဖြစ်ပါတယ်။ ထို့ကြောင့် လျှပ်စစ်မီးအစား ထင်းများ၊ မီးသွေးခဲများ စတင်အသုံးပြုလာကြတာဖြစ်တယ်လို့ သိရပါတယ်။ “အခု မီပျက်တော့ တော်တော်လေး ဒုက္ခရောက်ကြတယ်။ မီးပျက်တဲ့ နောက်ပိုင်း မိးသွေးတေလဲ အကုန်ဈေးတက်နေတာ တစ်ချို့နေရာဆို တစ်အိပ်ကို နှစ်သောင်းခွဲလောက် ရောက်နေတာ။ လက်ကျန်တေဆိုရင်တော့ တစ်သောင်းရှ စ်ထောင်လောက်နဲ့တော့ ရသေးတယ်။ ဂက်စ်ကလဲ အချို့ဆိုရင် သိပ်မရှိကြတော့ဘူး။ ဂက်စ်ကုန်သွားတဲ့ လူဆိုရင်လဲ ဟားခါးမှာ ဖြည့်ဖို့ကလည်း မရှိတော့ဘူးလို့ ပြောတယ်။ အဲတာကြောင့် အခုဆိုရင် ထင်းပဲ သုံးလာကြတော့တာ။ မီးသွေးရှိတဲ့သူကလည်း မီးသွေးပေါ့။” လို့ သူကပြောပါတယ်။ အခုလို ဟားခါးမှာ နှစ်ပါတ်နီးပါး လျှပ်စစ်မီးမရတာကြောင့် လျှပ်စစ်မီးသာ အဓိကအသုံးပြုတဲ့ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း လုပ်ကိုင်သူတွေပါ လုပ်ငန်းလည်ပတ်နိုင်ဖို့ ခက်ခဲတယ်လို့လည်း သိရပါတယ်။ ဟားခါးမြို့ရှိ စားသောက်ဆိုင်တွေဟာလည်း လျှပ်စစ်မီးနဲ့ မီးသွေးသာ အဓိက အသုံးပြုကြတာဖြစ်ပြီးတော့ လျှပ်စစ်မီးမရတာအပြင် မီးသွေးဈေးမှာလည်း အဆမတန်မြင့်တက်ပြီး လိုအပ်သလောက် ဝယ်ယူလို့ မရတာကြောင့် အခက်အခဲတွေကြုံနေရပါတယ်။ အလားတူ လျှပ်စစ်မီးသာ အဓိက အသုံးရတဲ့ အလှပြင်ဆိုင်တွေမှာလည်း…
ချင်းပြည်နယ် မတူပီမြို့၊ မြို့နယ်ပညာရေးမှူး ဦးတင်လွေးအား CDF-Matupi တပ်ဖွဲ့မှ ဆင်ခြင်တုံတရားကင်းမဲ့စွာ ရှင်းလင်း သတ်ဖြတ်မှုအပေါ် ပြင်းထန်စွာကန့်ကွက်ရှုတ်ချသည်ဟု International CDF Dai Supporting Committee နှင့် North America Dai Community က အောက်တိုဘာလ ၃၀ ရက်နေ့က ပူးတွဲကြေညာချက်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။ CDF-Matupi ဒလန်ရှင်းလင်းရေးအဖွဲ့မှ ဆရာကြီး ဦးတင်လွေးအား မည်သို့မည်မျှ ပြစ်မှုကျူးလွန်ခြင်းများရှိကြောင်းကို အများပြည်သူများသိရှိရန် ပွင့်လင်းမြင်သာစွာဖြင့် တရားဝင်အသိပေးထုတ်ပြန်ခြင်းမရှိသည့်အပြင် အကြောင်းပြချက် ခိုင်လုံသည့် သက်သေအထောက်အထားများမရှိဘဲ ဆရာကြီးဦးတင်လွေးအား Non-CDM အဖြစ်နှင့်သာ ဒလန်ဟု စွပ်စွဲကာ အာဏာရှင်ဆန်စွာဖြင့် သက်ဖြတ်ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယင်းပူးတွဲကြေညာချက်တွင်ဖော်ပြထားသည်။ ထို့အပြင် CDF-Matupi ဒလန်ရှင်းလင်းရေးအဖွဲ့အနေဖြင့် ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးစစ်သည်တော်များလိုက်နာရမည့် ကျင့်ဝတ်(Code of conduct) နှင့်အညီ လူသားဆန်စွာဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်စစ်ဆေးရန် အခွင့်အရေးရှိသော်လည်း ထိုကဲ့သို့ မပြုဘဲ ဆရာကြီးဦးတင်လွေးအား ၎င်း၏ မိသားစုဝင်းများရှေ့မှောက်တွင် သတ်ဖြတ်ခြင်းသည် Non-CDM ဝန်ထမ်းများ အား အရေးယူဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ(NUG) ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ဖေဖော်ဝါရီ(၄) ရက်နေ့က ကြေညာချက်အမှတ် (၁/၂၀၂၂) အပိုဒ်(၄) နှင့်လည်း ဆန့်ကျင်သည်ဟု ဆိုသည်။ ထို့ကြောင့် CDF-Matupi ဒလန်ရှင်းလင်းရေးအဖွဲ့၏ ဆင်ခြင်တုံတရားကင်းမဲ့စွာ လုပ်ဆောင်သည့်အပေါ် ၎င်းတို့အနေဖြင့် ပြင်းထန်စွာကန့်ကွက်ရှုတ်ချသည်ဟု International CDF Dai Supporting Committee နှင့် North America Dai Community က အောက်တိုဘာလ ၃၀ ရက်နေ့က ပူးတွဲကြေညာချက်တွင်ဖော်ပြထားသည်။ Non-CDM တစ်ဦးဖြစ်သည့်…
FactCheck ဒီသတင်းအမှားကို စစ်အောင်ဆိုတဲ့အကောင့်အပြင် Golden Eyes, K0th3t, InnWa News, ဦးဦးပိုင်ဦး စတဲ့ Facebook အကောင့်ကနေပြီး “ကဲ …ဇာတ်လမ်းကတော့ စပြီ ရုရှားတပ်တွေလည်း ယူကရိန်းမြောက်ပိုင်းက ဘီလာရုစ်ထဲရောက်ပြီ Poseidon တွေကလည်း နေရာတော်တော်များများ ချိန်ရွယ်ထားပြီးပြီတဲ့ Elon Musk ကလည်း ရုရှားက မိနစ် ၃၀ အတွင်း အနိုင်ယူနိုင်တယ်တဲ့ အဲဒီတော့ နူစစ်ဖြစ်ရင် အကုန်ထိကြမှာပါပဲ” လို့ အောက်တိုဘာ (၁၇) ရက်နေ့မှာရေးသားဖော်ပြထားတာဖြစ်ပါတယ်။ “နူးကလီးယားစစ် (တတိယကမ္ဘာစစ်) ဖြစ်တော့မှာလား..ယူကရိန်းမှာရှိတဲ့ နိုင်ငံခြားသားအားလုံးအမြန်ဆုံးထွက်ခွာဖို့ သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံတွေကကြေညာချက်ထုတ်နေပြီ” ဆိုတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး ရှာဖွေစီစစ်ကြည့်တဲ့အခါမှာ ယုံကြည်စိတ်ချထိုက်တဲ့သတင်းဌာနတွေမှာရေးသားဖော်ပြထားတာမျိုးတွေမတွေ့ရပါဘူး။ သတင်းအမှားတင်တဲ့ အကောင့်အများစုမှာတော့ တစ်ပုံ့စံတည်း ရေးသားဖော်ပြထားတာမျိုးတွေ တွေ့ရပါတယ်။ ပြည်သူများအနေနဲ့ ယုံကြည်စိတ်ချထိုက်တဲ့ သတင်းဌာနက သတင်းတွေကိုသာ ရွေးချယ်ဖတ်ရှု့ကြဖို့လိုအပ်ပါတယ်။
မြန်မာ့ရုပ်ရှင်ဒါရိုက်တာ ကိုပေါက်မှ ပုံဖော်ဖန်တီးထားသော “မသောက်မိသော မိုးခါးရေ” ရုပ်ရှင်ဇာတ်လမ်းကို အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် အိုင်ဇောလ်မြို့တွင် ယနေ့ အောက်တိုဘာလ ၂၉ နေ့တွင် ပြသခဲ့ကြပြီး ရုံအပြည့် အားပေးမှုရှိခဲ့သည်။ ယင်းအစီစဉ်ကို မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အခြေစိုက် မြန်မာအရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများ၊ စစ်ဘေးရှောင်ကူညီရေးအဖွဲ့အစည်းများမှ ပူးပေါင်စီစဉ်ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြစ်ပြီး အိုင်ဇောလ်မြို့ Dawrpui Multipurpose ခန်းမတွင် ယနေ့ မွန်းလွဲပိုင်း တစ်နာရီတွင် ပြသခဲ့ကြပြီး လာရောက်ကြည့်ရှုသူ ပရိတ်သတ် ၅၀ဝ ဝန်းကျင်ခန့်ရှိခဲ့သည်။ ယနေ့ရုပ်ရှင်ပြပွဲတွင် အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ NUG လူသားချင်းစာနာထောက်ထားရေး ဒု-ဝန်ကြီး ဒေါက်တာငိုင်းတမ်မောင်း၊ NUG ၏ အိန္ဒိယနိုင်ငံဆိုင်ရာ သံကိုယ်စားလှယ် ဆလိုင်းအိုက်ဇက်ခင်တို့က တော်လှန်ရေးအမှာစကားများ ပြောကြားခဲ့သည်။ ယင်းရုပ်ရှင်ဇာတ်လမ်းတိုကို စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဆန့်ကျင်တော်လှန်သူ အနုပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် ဒါရိုက်တာကိုပေါက်က တောတွင်းတနေရာမှာ အိုင်ဖုန်းတလုံးဖြင့် ရိုက်ကူးထားခြင်းဖြစ်ပြီး CDM စစ်ဗိုလ်တစ်ဦး၏ ဖြစ်ရပ်မှန်ကို အခြေခံရိုက်ကူးထားသော ဇာတ်လမ်းဖြစ်သည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုများ ကြားဝင်ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ရန် မီဇိုရမ်သည် ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ဝန်ကြီးချုပ်ပူးဇိုးရမ်းထန်းငါက ပြောဆိုသည်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အရှေ့ဘက်တကျောကို ခရီးနှင်နေသော မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ဝန်ကြီးချုပ် ပူးဇိုးရမ်းထန်းငါသည် အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့က Khawzawl ခရိုင်ရုံးတည်ဆောက်ရေးလုပ်ငန်းများကြည့်ရှုစစ်ဆေးရာတွင် မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေ အနေနှင့်ပတ်သက်၍ ထိုကဲ့သို့ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည် မီဇိုရမ်အစိုးရပြန်ကြားရေးဌာနကထုတ်ပြန်ထားသည်။ “မီဇိုရမ်ပြည်နယ်သည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများနှင့် ထိစပ်နေသည့်ဒေသဖြစ်သောကြောင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအတွင်း တည်ငြိမ်အေးချမ်းမှုရှိရန်အရေးကြီးကြောင်း မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍လည်း အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရထံ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးရန် တင်ပြတောင်းဆိုခဲ့ပြီး မီဇိုရမ်သည် ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်နိုင်သည်” ဟု ပူးဇိုးရမ်းထန်းငါက ပြောဆိုခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ သို့သော်လည်း မီဇိုရမ်သည် ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်နိုင်သည်ဆိုခြင်းမှာ “ပူးဇိုးရမ်းထန်းငါအနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်အဖြစ်ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ကြောင်း ပြောဆိုခြင်းလော၊ သို့မဟုတ် အိန္ဒိယက မြန်မာ့အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် သူ့ကို တာဝန်ပေးအပ်မည့်အတွက် မီဇိုရမ်သည် ငြိမ်းချမ်းရေးကိုယ်စားလှယ်ဖြစ်နိုင်ဟု ပြောဆိုခြင်းလော” ဆိုသည်မှာ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမသိရပေ။ ပူးဇိုးရမ်းထန်းငါသည် အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ် နရင်ဒြာမိုဒီကို စက်တင်ဘာလ ၁၄ ရက်နေ့က နယူးဒေလီမြို့တွင် သွားရောက်တွေ့ဆုံပြီး မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ကြားဝင်ဖြေရှင်းဆောင်ရွက်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြီး အိန္ဒိယဝန်ကြီးချုပ်ကလည်း ငြိမ်းချမ်းရေးသည် လူသားများလုပ်ဆောင်ရမည့်အရာဖြစ်သောကြောင့် အတတ်နိုင်ဆုံး ဆောင်ရွက်ပေးမည်ဟု ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့သည်။ ကမ္ဘာ့အကြီးဆုံး ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံဖြစ်သည့် အိန္ဒိယသည် မြန်မာ့အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ရေငုံနှုတ်ပိတ်ထားပြီး စစ်ကောင်စီနှင့်လည်း ဆက်ဆံမှုရှိနေ သည့်နိုင်ငံဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့စ စ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံက စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူ ၄ သောင်းကျော် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်တွင် ထွက်ပြေးခိုလုံနေကြရပြီး ဘာသာရေး၊ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်းနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့တို့က ကူညီထောက်ပံ့ပေးလျှက်ရှိကြသည်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်းရှိ အရပ်ဖက်လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွင် အကြီးဆုံးနှင့် သြဇာအရှိဆုံးအဖွဲ့စည်းဖြစ်သော မီဇိုး လူငယ်အသင်း (Central Young Mizo Association) ၏ တတိယအကြိမ်မြောက် အထွေထွေညီလာခံကြီးကို အောက်တိုဘာလ ၂၇ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့ကြရာ မြန်မာစစ်ဘေးရှောင်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍ ထည့်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု သိရသည်။ တတိယအကြိမ်မြောက် မီဇိုးလူငယ်အသင်း၏ အထွေထွေညီလာခံကြီးကို Thingsulthliah ကျေးရွာတွင် ကျင်းပခဲ့ကြပြီး ယင်းညီလာခံအစည်းအဝေးကြီးတွင် ဆွေးနွေးရမည့်အကြောင်းအရာ ၁၀ ခုကျော်ထဲတွင် မီဇိုရမ်ပြည်နယ် အတွင်း ရောက်ရှိနေကြသော မြန်မာနိုင်ငံက စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများအတွက် ကောင်းမွန်သော စစ်ဘေးရှောင်စခန်းများ စနစ်တကျဆောင်ရွက်ကာ ယင်းစခန်းများတွင် စစ်ဘေးရှောင်များအားလုံးကိုထားရှိရန် အစိုရအနေဖြင့် စီစဉ်ဆောင်ရွက် ပေးရန်ဆိုသည့် အကြောင်းအရာလည်းဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်ဟု မီဇိုရမ်နေ့စဉ်ထုတ် Vanglaini သတင်းစာတွင်ဖော်ပြသည်။ “မြန်မာနိုင်ငံကနေ ရောက်ရှိလာကြတဲ့ စစ်ဘေးရှောင်တွေ နေရာအနှံ့အပြားမှာရှိနေကြတာ ကြီးမားတဲ့ အခက်အခဲ စိန်ခေါ်မှုရှိလာနိုင်တဲ့အတွက် အစိုးရအနေနဲ့ ဒီထက်ကောင်းမွန်တဲ့ စစ်ဘေးရှောင်စခန်း (Relief Camp) တွေ ဆောက်လုပ်ပြီး အဲဒီစခန်းမှာ အကုန်လုံးနေရာချထားရေး အစိုးရထံ CYMA အနေဖြင့်တိုက်တွန်းဆောင်ရွက်ရန်” ဟု ဆွေးနွေးအတည်ပြုခဲ့ကြသည်ဟု Vanglaini သတင်းစာတွင်ဖော်ပြထားသည်။ ချင်းပြည်နယ်နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသော မီဇိုရမ်ပြည်နယ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံက စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူ ၄ သောင်းကျော်ခန့် ဝင်ရောက်ခိုလုံလျှက်ရှိကာ အများစုမှာချင်းလူမျိုးများဖြစ်ကြပြီး စစ်ဘေးရှောင်စခန်းများနှင့် စခန်းပြင်ပများတွင် အိမ်ငှါး၍ နေထိုင်ကြလျှက်ရှိကြသည်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်သို့ ဝင်ရောက်ခိုလုံနေကြသော မြန်မာနိုင်ငံက စစ်ဘေးရှောင်များကို အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရက အသိမှတ်ပြု တရားဝင်လက်ခံခြင်းမရှိသော်လည်း မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အစိုးရနှင့် မီဇိုရမ်အတွင်းရှိ အရပ်ဖက်အဖွဲ့အစည်း၊ ဘာသာရေးအသင်းအဖွဲ့များက လက်ခံကြိုဆိုကာ လိုအပ်သည့်အကူအညီများလည်း ထောက်ပံ့ပေးလျှက်ရှိကြသည်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်း စစ်ဘေးရှောင်အရေးနှင့်ပတ်သက်၍…
အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ် မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ရှာဟာခရိုင် Niawtlang ကျေးရွာတွင် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအသုံးဆောင်ပစ္စည်းနှင့် အတူ ပတ်သက်ဆက်နွယ်သူ ၄ ဦးကို အာသံရိုင်ဖယ်နှင့် မီဇိုရမ်ရဲပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့က အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့က ဖမ်းဆီးရ မိခဲ့သည်ဟု Times of India တွင်ဖော်ပြသည်။ IG Assam Rifles (အရှေ့ပိုင်း) လက်အောက်ခံ 23 Sector AR ၏ Lunglei တပ်ရင်းနှင့် မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ရဲတပ်ဖွဲ့တို့ ပူးပေါင်းစစ်ဆင်ရေးတွင် အောက်တိုဘာလ ၂၆ ရက်နေ့က 125/Kenbo ဆိုင်ကယ် ၄ စီးနှင့်အတူ အမျိုးသား ၄ ဦးကို စစ်ဆေးရှာဖွေရာတွင် ဖမ်းဆီးရမိ ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။ ဖမ်းဆီးရမိသည့် ပစ္စည်းများမှာ ဂြိုလ်တုဖုန်းတစ်လုံး၊ ကျည်ကာအကျီငါးခု၊ လက်ထိတ်၊ လက်ကိုင်ဖုန်းငါးလုံး၊ ဆင်းမ်က တ်ရှစ်ကတ်၊ .၂၂ ရိုင်ဖယ်ကျည် ၁၀၀ ကျော်၊ လေသေနတ်၊မြန်မာငွေကျပ် ၂,၇၉,၇၀၀၊ စင်္ကာပူငွေ (၂ဒေါ်လာ)၊ ဒစ်ဂျစ်တယ် အာရုံခံကိရိယာများနှင့် အခြားပစ္စည်းများဟုသိရသည်။ အာသံရိုင်ဖယ်တပ်ဖွဲ့သည် အိန္ဒိယ-မြန်မာနယ်စပ်တွင် လုံခြုံရေးတင်းကြပ်ကာ ယခင်ကလည်း လက်နက်ခဲယမ်းအမြောက် အများ မကြာခဏဖမ်းဆီးလေ့ရှိသည်။
ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးမြို့မှာ လျှပ်စစ်မီး တစ်ပါတ်နီးပါး ဆက်တိုက် ပြတ်တောက်နေတာကြောင့် ဒေသခံပြည်သူများ နေထိုင် စားသောက်ရေးမှာ အခက်ကြုံနေရတယ်လို့ သိရပါတယ်။ “အခက်ခဲတော့ များတယ်၊ ထမင်းချက်လို့ အဆင်မပြေဘူး။ ဖုန်းတေပေါ့နော် အားသွင်းလို့မရတော့ သုံးလို့မရတော့ဘူး၊ တကယ်ခက်တယ်။ အများအားဖြင့် မီးမလာလို့ ရေလဲမတင်နိုင်၊ အဝတ်လဲ မလျှော်နိုင်၊ ရေချိုးဖို့တောင်ခက်ခဲနေပြီ အခုချိန်မှာတော့။”လို့ ဒေသခံအိမ်ရှင်မ တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။ ဟားခါးမြို့နဲ့ အနီးတစ်ဝိုက်မှာ မီးပျက်တာအပြင် ကုန်စျေးနှုန်ဒါဏ်ကိုလည်း ခံနေကြရပါတယ်။ ဟားခါးမြို့ရှိ ပြည်သူများအနေဖြင့် မီးမရသည့် အတောအတွင်း ထမင်းဟင်းချက်ရာမှာ မီးသွေးကို အဓိကသုံးကြတာဖြစ်ပြီးတော့ မီးသွေးတစ်အိပ်ဟာ ကျပ်ငွေ တစ်သောင်းခွဲနဲ့ ဝယ်ယူနေရပြီး တစ်ပါတ်မှာ မီးသွေးတစ်အိပ် မလောက်ဘူးလို့လဲ သူကပြောပါတယ်။ အလားတူ ဖယောင်းတိုင်တစ်ထုပ်မှာ ၁၅၀၀ ကျပ်နဲ့ ဝယ်ယူနေကြရတယ် လို့သိရပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့ညမှစပြီး ယနေ့ထိ လျှပ်စစ်မီး ဆက်တိုက် မီးပြတ်တောက်နေတာဖြစ်ပြီး ဘယ်ချိန်မီးပြန်ရနိုင်မယ်ဆိုတာ မသေချာဘူးလို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။ ဟားခါးမြို့မှာ လျှပ်စစ်မီးပြတ်တောက်ရတဲ့ အကြောင်းရင်းကို အတိကျမသိရပေမယ့်လည်း ဟားခါး-ဂန့်ဂေါ ကားလမ်းမ နီပီးကျေးရွာအနီးမှာ လျှစ်စစ် ဓာတ်အားပေးတာဝါတိုင်များ ပျက်စီးမှု ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့အတွက်လို့သိရပြီး ဘယ်အချိန်မှာ မီးပြန်ရမယ်ဆိုတာလည်းမသိရဘူလို့ ဒေသခံတွေကပြောဆိုကြပါတယ်။