ချင်းပြည်နယ်တောင်းပိုင်း၊ မင်းတပ်မြို့နယ်အတွင်းရှိ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းများတွင်ရှိသော မိခင်နှင့် ကလေးသူငယ်များအတွက် ကုလသမဂ္ဂ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကလေးများရန်ပုံငွေအဖွဲ့ (UNICEF) က ထောက်ပံ့ပစ္စည်းများ မင်းတပ်မြို့ပေါ် စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွင် ယနေ့ စတင်ဖြန့်ဝေပေးနေပြီဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ “ဒီမနက် ၉ နာရီ ၁ဝ နာရီလောက်က လာပေးတယ်၊ နည်းနည်းပါးပါးလောက်တော့ လာပေးသေးတယ်၊ အကုန်လုံးတော့ လာမပေးသေးဘူး၊ အခု သူတို့ပေးတာကြတော့ အမျိုးအမည် တအားများတယ်၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်တွေအတွက်ဆေး၊ နို့တိုက်မိခင်တို့၊ ၅ နှစ်အောက်ကလေးနဲ့ ၁၀ နှစ် ၁၈ နှစ်ဆိုပြီးခွဲတယ်၊ ကျွန်တော်တို့ Camp က ၅ နှစ်အောက်က ကလေးတွေပဲရသေးတယ်၊ ၁၀ အိမ်ကျော်ကျော်လောက်တော့ ရအုံးမယ်ထင်တယ်။ သူတို့လာမယ်လို့မသိတော့ တောင်ယာသွားတဲ့သူတွေ ဖြစ်နေတော့ မရှိတဲ့သူတွေကိုတော့ မပေးဘူး၊ သူတို့လာတဲ့အချိန် Camp မှာရှိတဲ့သူ တွေပဲရတယ်၊ တခြား ဘယ် Camp တွေကို သွားပေးမယ်ဆိုတာ အတိအကျ မပြောနိုင်ဘူး၊ သူတို့ပြောတာတော့ ဘဝသစ် RC ကို သွားမယ်လို့ပြောတယ်” ဟု မင်းတပ်မြို့ပေါ်ရှိ စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတခုမှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ပြောသည်။ မင်းတပ်မြို့ပေါ်တွင် စစ်ကောင်စီက ခွင့်ပြုထားသော စစ်ဘေးရှောင်စခန်း ၁၀ ခုခန့်ရှိသည်ဟုသိရပြီး စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွင် စာရင်းပြုစုချက်အရ အိမ်ထောင်စု ၁ ထောင်ကျော်နှင့် လူဦးရေ ၆ ထောင်ဝန်းကျင်ခန့်ရှိဟု သိရသည်။ သို့သော်လည်း ယင်းစစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများအစုမှာ နေအိမ်သို့ပြန်သွားကြပြီး လက်ရှိ Camp ၃ ခု ၄ ခုလောက်တွင်သာ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူ အနည်းစုသာ နေထိုင်ကြကြောင်းလည်း…
Author: Editor
ကလေးမြို့နှင့် ချင်းပြည်နယ် နယ်စပ်တွင် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီအဖွဲ့ဝင်များနှင့် PDF (Kalay) တပ်ဖွဲ့များယနေ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားရာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖက်မှ ၃ ဦးသေဆုံးပြီး PDF တပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး အပေါ်ယံရှပ်ထိ ဒဏ်ရာရရှိကြောင်း သိရသည်။ ကလေးမြို့နယ်တောင်ပိုင်း နတ်ချောင်းရွာအတွင်းသို့ အကြမ်းဖက်ဝင်ရောက်စီးနင်းရှာဖွေပြီး ချင်းပြည်နယ်အစပ် ပန်းမွန်ချောင်းကျေးရွာတွင် တပ်စွဲနေရာယူထားသော စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ယနေ့မွန်းလွဲပိုင်း၌ ပန်းမွန်ချောင်းကျေးရွာ၏ တောင်ဘက်ကြောတလျှောက်မှတဆင့် ချောင်းခွ နတ်ချောင်း ဘက်သို့ ရွှေ့ပြောင်းလာရာတွင် PDF (Kalay) တပ်ဖွဲ့များက မွန်းလွဲ ၂ နာရီခွဲ အချိန်ခန့်မှစတင်၍ ပိတ်ဆို့ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ည ၈ နာရီအချိန်ခန့်အထိ တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု PDF (Kalay) က ထုတ်ပြန်သည်။ တိုက်ပွဲအတွင်း PDF (Kalay) တပ်ဖွဲ့ဝင်များက စစ်ကောင်စီတပ်သား အနည်းဆုံး ၃ ဦးကို အသေပစ်ခတ်ချေမှုန်းသုတ်သင်နိုင်ခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီဘက်မှ လက်နက်ကြီးဖြင့်ပစ်ခတ်မှုကြောင့် PDF (Kalay) တပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦး အပေါ်ယံရှပ်ထိ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပါသည်။ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့များသည် နတ်ချောင်းကျေးရွာတွင် ဆက်လက်တပ်စွဲထားဆဲဖြစ်ရာ ထိတွေ့မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပေါ်နိုင်သည်ဖြစ်သောကြောင့် ကလေး-ဂန့်ဂေါအကြား ကားများ မှန်ချမောင်းနှင်သွားလာရန်နှင့် ဒေသခံပြည်သူများ လုံခြုံရေး အသိ၊ သတိရှိစွာဖြင့် နေထိုင်သွားလာရန် အသိပေးအပ်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
ချင်းပြည်နယ်၊ ဟားခါးမြို့သို့ ရန်ကုန်-မန္တလေး ကားလိုင်းမှ ဝင်ရောက်လာသော ကုန်ပစ္စည်းများကို စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့က ဟားခါးမြို့အဝင်ဂိတ်တွင် ရှာဖွေစစ်ဆေးခြင်းများ တင်းကြပ်စွာပြုလုပ်နေသည်မှာ ရက်သတ္တပတ် ၃ ပတ်ခန့်ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ “ဟားခါးအဝင် ဂိတ်မှာ ရန်ကုန်-မန္ထလေးကနေလာတဲ့ကားတွေကို စစ်ဆေးရေးကြမ်းတယ်၊ မန္တလေးကနေ ဒီမနက်ထွက်ရင် ဟားခါးကို ညနေလောက်ရောက်ရမယ့်ကိစ္စကို ဒါပေမယ့် နောက်နေ့ မနက်မှရောက်တာတို့ရှိတယ်၊ အဲ့ဂိတ်မှာ ညအိပ်သွားပြီးစစ်တာ၊ ပစ္စည်းတွေတော်တော်များများကို ချခိုင်းပြီတော့ အသေးစိတ်စစ်တာ၊ ၂-၃ ပတ်လောက်တော့ရှိတော့မယ်၊ အရင်တုန်းက မကြပ်ဘူး၊ အခုကတော့ တော်တော်လေးကို အသေးစိတ်စစ်တာ၊ ပစ္စည်းတွေ တချို့ဟာကို ဂိတ်မှာဖောက်ပြီးတော့ကို စစ်တာ၊ ကားကလည်း နှစ်မျိုးနဲ့ စစ်တာထင်တယ်၊ အိမ်စီးကားတွေကို ခနပဲစစ်ပြီး မြို့ထဲကိုဝင်ခိုင်းတာပေါ့။ အဓိက ကုန်ပစ္စည်းတွေကို တင်တဲ့ကားတွေကိုစစ်တာ” ဟု ဟားခါးမြို့ခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ ဟားခါးမြို့တွင် ယခင်က ကုန်တင်ကားလိုင်းများကို ပုံမှန်ပြေးဆွဲနေပေမယ့် စစ်ကောင်စီတပ်များ၏ တင်းကြပ်စွာ စစ်ဆေးလာမှုကြောင့် လက်ရှိတွင် ရက်သတ္တ ၁ ပတ်တွင် ၂-၃ ကြိမ်သာ ပြေးဆွဲနေရသည့်အပြင် မြို့တွင်းရှိ ဆန်ဆိုင်များတွင်လည်း ဆန်အတင်အချ အရေအတွက်ကို အတိအကျ စာရင်းကောက်ယူမှုများလည်းရှိကြောင်း သိရသည်။ သြဂုတ်လ ၁၁ ရက် ယမန်နေ့ ည ၉ နာရီဝန်းကျင်အချိန်တွင်လည်း စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ဟားခါးမြို့၊ မြို့သစ်ရပ်ကွက်တွင် တစ်အိမ်တက်ဆင်းဖြင့် အိမ်ထောင်စုစာရင်း မှန်/မမှန် ဧည့်စာရင်း ဝင်ရောက်စစ်ဆေးမှုတွေလည်းရှိကြောင်း သိရသည်။
ချင်းတို့၏ စစ်သမိုင်းကို ဆက်လက်လေ့လာရာတွင် ပုန်ကန်ခြင်း (Rebellion) နှင့် တော်လှန်ခြင်း (Revolution) ဆိုသည့် စကားလုံးနှစ်လုံး၏ အနက်အား ဦးစွာအနက်ဖွင့်ရန် လိုအပ်လေသည်။ တော်လှန်ရေး (Revolution) ဆိုသည်မှာ အုပ်ချုပ်သူတစ်ရပ်ရပ်၏ လက်အောက်မှ အပြီးတိုင် လွတ်မြောက်လိုသော အမျိုးသားရေးဝါဒတစ်မျိုးမျိုးအား အခြေခံကာ စနစ်တကျစီမံကာ တိုက်ခိုက်တော်လှန်ခြင်းဖြစ်လေသည်။ ပုန်ကန်မှု (Rebellion) ဆိုရာတွင် အုပ်ချုပ်သူတစ်ရပ်အား လတ်တလောမကျေနပ်မှု အကြောင်းတစ်ခုခုဖြင့် တိုက်ခိုက်ပုန်ကန်ခြင်းဖြစ်လေသည်။ တခါတရံတွင် ပုန်ကန်မှုသည် အားကောင်းလာပြီး တော်လှန်ရေးပုံစံအသွင်ပြောင်းကာ လွတ်မြောက်ရေးအကြောင်းဖြစ်စေသော သာဓကများလည်းရှိပေသည်။ သို့သော် အများအားဖြင့် ပုန်ကန်မှု (Rebel) သည် တော်လှန်ရေး (Revolution) လောက် အားမကောင်းသကဲ့သို့ ရေရှည်လည်းမခံပေ။ တခါတရံ အုပ်ချုပ်သူများဖက်မှ ပုန်ကန်မှုဟု သတ်မှတ်သော်လည်း တိုက်ခိုက်သူများဖက်မှ တော်လှန်ရေးဟုမြင်သောသူများလည်း ရှိလေသည်။ ကိုလိုနီခေတ်ဦးတွင် ချင်းမျိုးနွယ်စုများသည် အုပ်ချုပ်သူ အင်္ဂလိပ်များအား ပြင်းထန်စွာပုန်ကန်ခဲ့ကြပါသည်။ မြန်မာကိုလိုနီခေတ်ဦးတွင် ချင်းတို့ပုန်ကန်မှုသည် အပြင်းထန်ဆုံးဟုဆိုလျင် မှားမည်မထင်ပေ။ ပုန်ကန်သည့် သမိုင်းအဖြစ်အပျက်များအား အသေးစိတ်မဖော်ပြတော့ဘဲ အနှစ်ချုပ်နားလည်စေရန်သာ ဖော်ပြပါသည်။ ခုနှစ်များအားလည်း လိုအပ်သလောက်သာဖော်ပြပါသည်။ ဖြည့်စွက်ရန်လည်းလိုအပ်ပေလိမ့်အုံးမည်။ (၄) ချင်းမျိုးနွယ်စုများပုန်ကန်သည့်ခေတ် (Tribal Rebellion Period) က] စီယင်း-ငွန်ငါလ်ပုန်ကန်မှု (Siyin-Ngunngal Rebellion) ချင်းလူမျိုးတို့၏ ပထမဦးဆုံးသော ပုန်ကန်သည့် စီးယင်း-နွယ်ငါလ် ပုန်ကန်မူအား Siyin-Nwengal Rebellion (1892) ဟုမှတ်တမ်းတင်ခဲ့ကြလေသည်။ Nwengal မှာ Ngunngal ငွန်ငါလ်ဟုအသံထွက်လေသည်။ ချင်းတောင်တန်းအား အင်္ဂလိပ်တို့သိမ်းပိုက်ပြီး နှစ်မကြာမှီပင် ပုန်ကန်မှုကြီးစတင်လာခဲ့ရာ ထိုတော်လှန်ပုန်ကန်မှုကြီးသည် ချင်းသမိုင်းတွင် အုပ်ချုပ်သူများအားတော်လှန်ရာ…
ချင်းပြည်နယ်၊ ဖလမ်းမြို့မှ ၆ မိုင်ခန့်ဝေးသည့် လုံးပီး (လုံရန်း) ရပ်ကွက်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ယနေ့နံနက်ပိုင်းက ရွာအတွင်း သေနတ်ပစ်ခတ်မှုကြောင့် အေဂျီအသင်းတော် သင်းအုပ်ဆရာကတော် အသက် ၆၀ အရွယ် Pi Ngeih Tling သေဆုံးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။ လုံပီး (လုံရန်) ရပ်ကွက်တွင် ယမန်နေ့ညကတည်းက စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့သည် တစ်နေကုန်နီးပါး သေနတ်ပစ်ဖေါက်ခဲ့ကြကာ နောက်နေ့မနက်တွင် ရွာသားများသည် ဇာလိုင်ကျေးရွာဘက်သို့ ပြောင်းရွှေ့ရန် ပစ္စည်းသယ်နေကြစဉ်တွင် သေနတ်ထိမှန်ကာ သေဆုံးခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဖလမ်းဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ “ပစ္စည်းသယ်တဲ့အချိန်မှာ သေနတ်ထိမှန်တာလို့သိရတယ်၊ ဖလမ်းဆေးရုံကိုရောက်လာပြီး မကြာခင်မှာပဲ ကွယ်လွန်သွားတာ” ဟု ဖလမ်းဒေသခံက ပြောသည်။ ချင်းအမျိူးသားအဖွဲ့ချုပ်၏ ယနေ့ထုတ်ပြန်ချက်အရ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ယနေ့နံနက်ပိုင်းတွင်လည်း ပစ်ခတ်မှုများရှိနေပြီး ဖလမ်းမြို့မှ တလန်ရောရန်ကျေးရွာသို့ ဆေးကုသပြီး ပြန်သွားသည့် ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်နှင့် ၎င်းအား တင်ဆောင်သည့် ဆိုင်ကယ်သမားကို စကစတပ်မှ ပစ်ခတ်ခဲ့ရာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိူးသမီးပေါင်တွင် ကျည်ဆံထိမှန်ကာ ဆိုင်ကယ်သမားကိုလည်း ဖမ်းဆီးထားသည်ဟု သိရသည်။ ထို့အပြင် ဇလိုင်ကျေးရွာမှ အမယ်အိုတစ်ဦးမှာလည်း နေအိမ်အောက်တွင် ကြောက်လန့်ကာပုန်းနေစဉ် ပစ်ခတ်ခံရပြီး အသက်အန္တရာယ်စိုးရိမ်ရကြောင်း၊ ဖလမ်းမြို့အနီးကျေးရွာများမှ အပြစ်မဲ့ပြည်သူများကိုလည်း စကစတပ်မှ ဖမ်းဆီးမှုများရှိကာ ဖလမ်း-ရိဒ်၊ ဖလမ်း-ဟားခါးလမ်းသို့ ခရီးသွားလာခြင်းမပြုကြရန် ချင်းအမျိူးသားအဖွဲ့ချုပ်က အသိပေးထုတ်ပြန်ထားသည်။
ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ ကန်ပက်လက်မြို့နယ်အတွင်းရှိ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူ တစ်ထောင်ဝန်းကျင် ခိုလုံကြရသော စစ်ဘေးရှောင်စခန်းတွင် လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးခက်ခဲမှုကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာ အခက်အခဲကြုံနေကြရသည်ဟု ကန်ပက်လက်မြို့နယ် စစ်ဘေးရှောင်ကူညီရေး အဖွဲ့များထံမှ သိရသည်။ “လူဦးရေအားဖြင့် ၁၀၀၀ ဝန်းကျင်ရှိတယ်၊ အခု သူတို့စားဖို့ သောက်ဖို့ အရမ်းခက်ခဲနေတယ်၊ သူတို့ကို လက်ခံပေးတဲ့ရွာတွေက သူတို့အိမ်ကနေပြီး ဆန်တွေ ခွဲပေးတယ်၊ ပြီးတော့ ကျင်တွေးလမ်းက ရွာသားတွေက လောလောဆယ် အဝင်/အထွက်ပိတ်တော့ တအားခက်တယ်၊ အခုက မိုးတွင်းလည်းဖြစ်တော့ လမ်းတွေ အရမ်းဆိုးတယ်၊ အခုလောလောဆယ် ဝိတိုရိယလမ်းကနေပဲ သွားလို့ပဲရတော့ ဟိုအရောက်ဆိုရင် ဆန်တအိတ်ကို ပိုက်ဆံနဲ့ ၁ သိန်းကျော်ကျော်လောက်ကို တန်ဖိုးရှိသွားတယ်၊ သယ်ယူရေးက တော်တော်လေးခက်တယ်၊ စစ်ဘေးရှောင်တွေတွက်က ရိက္ခာက ခက်ခဲတာထက် တော်တော်လေးကို ခက်ခဲတဲ့အနေအထားပါ၊ ဆေးဝါးတွေ၊ စောင်တွေလည်း အလုံအလောက်မရှိကြဘူး တအားကို အဆင်မပြေကြတာ” ဟု ကန်ပက်လက်မြို့နယ် စစ်ဘေးရှောင်ကူညီရေးအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက ပြောသည်။ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့နှင့် CDF-Mindat/Kanpetlet ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့တို့သည် ဇူလိုင်လ ၂၇ ရက် နံနက်ပိုင်းက ကန်ပက်လက်မြို့နယ် ခါနန်းအုပ်စု၊ ခါးနန်းကျေးရွာတွင် နှစ်ဘက် အပြန်အလှန်တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားမှုကြောင့် အနီးအနားရှိ ကျေးရွား ၁၀ ရွာရှိ ပြည်သူများ စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်ကြရခြင်းဖြစ်သည်။ ကန်ပက်လက်မြို့နယ် စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများ ခိုလှုံသော ကျေးရွာများသည် ကန်ပက်လက်မြို့နှင့် မိုင် ၄၀ ကျော်ကွာဝေးပြီး ဇူလိုင်လပိုင်းက ဖြစ်ပွားသောတိုက်ပွဲကြောင့် စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်လာသူများ ခိုလှုံနိုင်ရန်အတွက် ကျေးရွာ ရပ်မိ/ရပ်ဖ ဘာသာရေးအဖွဲ့အစည်းများက လက်ခံဖွင့်လှစ်ပေးသော စစ်ဘေးရှောင်စခန်းဖြစ်ကြောင်းလည်း သိရသည်။ ပြီးခဲ့သည့် သြဂုတ်လ ၆…
ချင်းပြည်နယ်၊ ကန်ပက်လက်မြို့နယ်၊ ခွဲလုံသာကျေးရွာတွင် သြဂုတ်လ ၈ ရက်နေ့ ည ၁၂ နာရီ ဝန်းကျင်ကစပြီး လူနေအိမ်တလုံး မီးလောင်မှုဖြစ်ပွားခြင်းကြောင့် အသက် ၇၈ အရွယ် အဘိုးအိုနှင့် မြေး ၂ယောက် သေးဆုံးသွားသည်ဟု သိရသည်။ “ မီးလောင်တာက မနေ့ညက ၁၂နာရီလောက်ကနေစလောင်တယ်လို့ ခန့်မှန်းကြတယ်၊ ရွာကလူ တွေက ၂ နာရီလောက်မှာပဲသိရတော့ အိမ်တခုလုံး မီးကျွမ်းပြီိး။ အဲ့အိမ်မှာက အဖိုးရယ် မြေး ၂ယောက်ရယ် ၃ယောက်ပဲနေတာ မီးလောင်တဲ့ထဲမှာပဲ ၃ယောက်စလုံး သေဆုံးသွားကြတယ်၊ ကလေးရဲ့ မိဘတွေက ဥယျာဉ်သွားကြတာလို့ သိရတယ်၊ အဲ့အိမ်ကလည်း ရွာထိပ်မှာပဲ သီးသန့် လေးဖြစ်တယ်၊ ဆိုလာ ဘက်ထရီကနေပြီး ရှော့ခ်ဖြစ်ပြီးလောင်တာလို့ပြောကြတယ်” ဟု ကန်ပလက်မြို့နယ် ကြက်ခြေနီအသင်းက အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးက ပြောသည်။ မီးလောင်မှုကြောင့် သေဆုံးသူများမှာ အသက် ၇၈ နှစ်အရွယ် အဖိုးအိုနှင့် မြေး ၂ ယောက်ဖြစ်သည့် ၁၂ နှစ်အရွယ် မိန်းကလေး နှင့် ၉ နှစ်အရွယ် မိန်းကလေးတို့ဖြစ်ကြသည်ဟု သိရသည်။ ခွဲလုံသာကျေးရွာသည် ကန်ပက်လက်မြို့နှင့် မိုင် ၃၀ ကျော်ဝန်းကျင် ခန့်ကွာဝေးပြီး ၎င်းမီးဘေးသင့် မိသားစုဝင်အတွက် ကန်ပလက်မြို့နယ် ကြက်ခြေနီအသင်းက ကူညီထောက်ပံ့မှုများလည်း ရှိသည်ဟု သိရသည်။
ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ ပလက်ဝမြို့တွင် သြဂုတ်လ ၆ ရက်ကစပြီး လျှပ်စစ်မီးကို တရက်ခြားဖြင့် တစ်နေ့ ၃ နာရီခန့်သာ ဖြန့်ဖြူးပေးနိုင်တော့သည့်အတွက်ကြောင့် ပြည်သူ့ဆေးရုံတွင်ကြပ်မတ်ကုသနေကြသည့် ကိုဗစ်လူနာများအား အောက်ဆီ ဂျင်ကို အလှည့်ကျဖြင့် ရှုခိုင်းနေရသည်ဟု ပလက်ဝမြို့ ပြည်သူ့ဆေးရုံက ဒေါက်တာ ခိုင်ဝင်း ကပြောသည်။ “ရက်ခြားပေးတော့ အဆင်တော့မပြေဘူး၊ ရက်ခြားဆိုရင်တောင်မှ ၃ နာရီလောက်ပဲပေးတာ၊ တချိုိ့က ၃ နာရီအတွင်းမှာ အောက်ဆီဂျင်ရှူကြတာလေ၊ တချို့ အဲ့အတောတွင်း မဟုတ်တဲ့ ဟာကြတော့ အောက်ဆီဂျင်ရှူဖို့လိုရင် စက်နဲ့မောင်းပြီး ရှူကြရတာပေါ့၊ ပြီးတော့ ကျားနဲ့မဆိုပြီးခွဲ ထားတော့ ဒီဖက်တည၊ ဟိုဖက်တညဆိုပြီးတော့ ခွဲပြီးအလှည့်ကျရှူခိုင်းတယ်၊ အောက်ဆီဂျင် ရှူရတဲ့လူနာက ၅ယောက်ရှိတယ်။” ဟု ဒေါက်တာ ခိုင်ဝင်း ကပြောသည်။ ပလက်ဝမြို့တစ်မြို့လုံးကို ပေးနေသော လျှပ်စစ်မီးကို ယခင်က တရက်လျှင် ၄ နာရီအကြာ ဖြန့်ဖြူး ပေးခဲ့ပေမယ့် သြဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့ ညကစတင်ပြီး စက်အင်အားမနိုင်နင်းလာသောကြောင့်၂ ပိုင်းခွဲပြီး တစ်ရက်ခြားဖြင့် လျှပ်စစ်မီးကို ဖြန့်ဖြူးပေးနေရကြောင်း ပလက်ဝမြို့နယ် လျှပ်စစ်ရုံးမှုး ဦးကျော်ကျော် သီးက ပြောသည်။ “စက်အင်အား မနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျွန်တော်တို့က ၂ ပိုင်းခွဲပြီးမှ ပေးရတာပါ၊ စက်ကတော့ ကောင်းပါတယ် ၅၀၀ ကေဗီဆိုရင် ၅၀၀ ကေဗီစက်ထက်ပိုတဲ့ဝန်အားတွေကိုသုံးနေတာ၊ ဆက်ပေး သွားမယ်ဆိုရင်တော့ စက်ကကွေးရုံ ပဲရှိတော့တယ်၊ ကျွန်တော်တို့က အများပြည်သူတွေအတွက် ဓာတ်အားပြတ်တောက်မှုကို ပိုပြီးမှ လျှော့ချနိုင်ဖို့အတွက်ဆိုပြီးမှ နေ့စဉ်ပေးနေရတဲ့အနေအထား က နေပြီးမှ ၂ပိုင်းခွဲပြီးပေးလိုက်ရတဲ့သဘောပါ၊ စက်က…
ချင်းပြည်နယ််တောင်ပိုင်း၊ မင်းတပ်မြို့နယ်အတွင်းရှိ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများအတွက် ရိက္ခာသယ်ယူသည့်လမ်းကြောင်းကို အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီက တင်းကြပ်ကာ စစ်ဆေးဖမ်းဆီးမှုများရှိနေသည့် အတွက် ဆေးဝါးနှင့် ရိက္ခာများပြတ်လပ်မည့်အခြေအနေကြုံနေရသည်ဟု သိရသည်။ “ရိက္ခာအပိုင်းက အားနည်းနေပြီ၊ ဘာလို့လဲဆိုရင် ထောက်ပို့လမ်းကြောင်းမှာ စစ်ဖြစ်တာကတပိုင်း၊ နောက် အဓိက ရိက္ခာသယ်ယူတဲ့လမ်းကြောင်း ပခုက္ကူ-ပေါက်ကြားက လမ်းကြောင်းမှာ အဖမ်းဆီးတွေ အရမ်းများနေတယ်၊ ဒါကြောင့် ရိက္ခာတွေ တော်တော်လေးကို နည်းသွားပြီး၊ နောက်တခုက ဆေးဝါးလိုအပ်ချက်ပေါ့၊ ဆေးဝါးသယ်လာတဲ့သူတွေရှိရင် တန်းဖမ်းတယ်၊ ဆေးဝါးက နဂိုကတည်းက နည်းနေတဲ့ကြားထဲမှာ အခု အရမ်းနည်းလာတာပေါ့၊ အဓိက ဆေးဝါးနဲ့ရိက္ခာ လိုအပ်တယ်” ဟု မင်းတပ်မြို့နယ် စစ်ဘေးရှောင် စီမံခန့်ခွဲရေးကော်မတီဝင်တစ်ဦးက ပြောသည်။ မင်းတပ်မြို့နယ်တွင် ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့ကစပြီး စစ်ကောင်စီနှင့် CDF-Mindat တို့အကြား တကျော့ပြန် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားမှုကြောင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားသည့် အနီးအနားတွင်ရှိသော ပြည်သူများသည် ထပ်မံစစ်ဘေးရှောင်နေကြရပြီး လက်ရှိ မင်းတပ်မြို့နယ်တွင် စစ်ဘေးရှောင်လူဦးရေ တစ်သောင်းနှင့် တစ်သောင်းခွဲဝန်းကျင်ခန့်ရှိပြီး ကျေးရွာပေါင်း ၈၀ ခန့်တို့တွင် စစ်ဘေးရှောင်နေကြရသည်ဟု ၎င်းကပြောသည်။ “ကျွန်တော်ဆီက စာရင်းပေါက်တာက ငါးထောင်ကျော်တယ်၊ ကျေးရွာလူထုတွေနဲ့ပေါင်းရင် လူဦးရေ ၁ သောင်းနဲ့ ၁သောင်းခွဲကြားထဲမှာရှိတယ်၊ ဒါက ကျွန်တော်တို့ဆီကနေ ရိက္ခာတွေဖြန့်ပေးနေတဲ့ လူထုပမာဏပါ၊ ကျွန်တော်တို့မှာ Camp တွေ သီးသန့်တနေရာထဲမှာ စုနေတဲ့အနေအထားမျိုးမှာ မရှိဘူး၊ လူနေအိမ်တွေမှာ ဖြန့်ပြီး နေကြတယ်၊ တောင်ယာတဲတွေထဲမှာ လိုက်နေကြတယ်၊ တချို့ကြတော့လဲ တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့အနေအထားမှာဆိုရင်တော့ တောထဲမှာသွားပြီးတော့ မိုးကာတွေထိုးပြီးမှ နေကြတယ်။ ရွာပေါင်း ၈၀ ကျော်လောက်မှာ စစ်ဘေးရှောင်ကြရတယ်” ဟု…
ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်ဦးဆောင်တဲ့ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီက “အိမ်စောင့်အစိုးရ” ကို ဖွဲ့စည်းလိုက်ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်အထိ အုပ်ချုပ်သွားမယ်လို့ စစ်အာဏာသိမ်းမှု ၆ လပြည့်တဲ့ သြဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့မှာ ကြေညာသွားခဲ့ပါတယ်။ ဒီကိစ္စအပေါ် ချင်းနိုင်ငံရေးပါတီနဲ့ ချင်းအရပ်ဘက်အဖွဲ့အစည်းက ခေါင်းဆောင်တစ်ချိူ့ရဲ့ အမြင်တွေကို စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။ ပူးဂင်ကမ်းလျန် (အတွင်းရေးမှူး-ဇိုမီးဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်ပါတီ) “ကျနော်ကတော့ လောလောဆယ် သဘောထားတော့ လောလောဆယ် ပေးလို့မရသေးဘူး၊ ဒါပေမဲ့ ၁၉၅၈ တုန်းက ဗိုလ်နေဝင်းလုပ်သွားတဲ့ပုံစံများ ဖြစ်လာမလားလို့ထင်တာပဲ၊ ကျနော်လည်း သုံးသပ်လို့မရသေးဘူးဗျ၊ ခက်တာက သူတို့မှာတော့ စီမံကိန်းတွေ ရည်ရွယ်ချက်ကောင်း ရှိကောင်းရှိလိမ့်မယ်၊ ပြီးတော့ အတိတ်က မြန်မာနိုင်ငံရဲ့အခြေအနေက သူတို့လည်း သုံးသပ်မိမှာပဲလေ၊ အဲဒီပေါ်မှာ လုပ်သွားတာလည်းထင်ပါတယ်၊ ကျနော်လည်း အမြင်ကိုပြောလို့မရသေးဘူး၊ ခန့်မှန်းလို့မရတော့ဘူး၊ မပြောတာကောင်းတာလို့ပဲ ထင်တာပဲလေ၊ တချို့က ကိုယ်ပြောရင်လည်း တစ်မျိုးထင်တတ်လို့ မပြောတာ ကောင်းမယ်လို့ထင်တယ်၊ သူ့ရည်ရွယ်ချက်ကို ကြည့်ရအုံးမယ်လေ၊ စောင့်ကြည်ရမယ်၊ ကျနော်တို့က စောင့်ကြည့်အုံးမယ်၊ သုံးသပ်လို့မရသေးဘူး၊ အခု အိမ်စောင့်အစိုးရရဲ့ လှုပ်ရှားမှုပေါ့နော်၊ ဘယ်လိုပုံစံဖွဲ့သလဲ၊ တိုင်းနဲ့ပြည်နယ်မှာ ဘယ်လိုဖွဲ့စည်းသလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်ပြီးမှ သုံးသပ်လို့ရမယ်” ဆလိုင်းမျိုးချစ် (လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တစ်ဦး-CNLD ပါတီ) “သူတို့က နာမည်ပြောင်းလိုက်တာပေါ့နော်၊ အဓိကတော့ ပြည်သူတွေက အာဏာရှင်ဆိုတဲ့အမြင်ကို သူတို့ ရုပ်ပြောင်းချင်တယ်လို့ ကျနော်မြင်မိတယ်၊ ဥပမာအားဖြင့် လူတစ်ယောက်က မျက်လုံးသိပ်မကောင်းဘူးဆိုပြီး ထားလိုက်ပေ့ါ၊ အဲဒါကို သူကဖုံးချင်တယ်ဆိုရင် သူက နေကာမျက်မှန်တပ်ပြီး မပေါ်တော့တဲ့ပုံစံမျိုး ဖမ်းချင်တယ်လို့တော့ တွေ့ရတယ်ပေါ့နော်၊ ကျနော့်အထင်ကတော့ ၆ လလောက်ရှိပြီကိုး၊ အဲဒီ ၆ လအတွင်းမှာ ဘာမှကို…