Author: Editor

ချင်းပြည်နယ် တီးတိန်မြို့ မြို့မရဲစခန်းက နယ်ထိန်း ဒု-ရဲအုပ် စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်ေန့က သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခံရပြီး စက်တင်ဘာ ၅ ရက် နေ့လယ်ပိုင်းတွင် သေဆုံးသွားကြောင်း တီးတိန်မြို့ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ “စနေနေ့ကပေါ့ တီးတိန်ကြိုဆိုပါ၏ ကားနဲ့သွားပြီးတော့မှ ဓာတ်ဆီသွားဖြည့်တယ်ထင်တယ် အဲဒီအပြန်မှာ အပစ်ခံရတယ် ဒဏ်ရာရပြီးတော့ စခန်းထိတော့ရောက်တယ် အဲဒီကနေ မနေ့က ကလေးမြို့ပို့ဖို့ အဲဒီကြိုဆိုပါ၏ မရောက်ခင်မှာ ဆုံးသွားတယ်လို့သိရတယ်” ဟု တီးတိန်မြို့ဒေသခံတစ်ဦးကပြောသည်။ သေဆုံးသူမှာ အသက် ၃၇ နှစ်အရွယ် ဒု-ရဲအုပ်သန်းလင်းဦးဟုသိရပြီး ကျည်ဆံ ၃ ချက်ထိမှန်ကာ သေဆုံးခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။ ဒု-ရဲအုပ်အား သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်သွားသူများမှာ မည်သည့်အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်ကိုမူ မသိရသေးပေ။ တီးတိန်မြို့တွင် ပြီးခဲ့သည့် သြဂုတ်လနောက်ဆုံးပတ်ကလည်း မြန်မာ့စီးပွားရေးဘဏ်လုံခြုံရေးတာဝန်ကျသည့် ရဲတပ်သား ၃ ဦးကို အမည်မသိလက်နက်ကိုင်သူများက သေနတ်ဖြင့်ပစ်ခတ်သေဆုံးခဲ့သည်။ ချင်းပြည်နယ်၏ မြို့တော် ဟားခါးမြို့ ပြည်နယ်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီရုံးရှေ့တွင် စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့ညက သေနတ်ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စစ်ကောင်စီတပ်သား ၁ ဦး သေဆုံးခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

ချင်းအမျိုးသားတပ်ဦး၏ ပြောခွင့်ရသူ ပူးထက်နီနှင့် အင်တာဗျူး မေး – လက်ရှိချင်းပြည်နယ်ထဲမှာ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေ မြို့နယ်အသီးသီးမှာရှိကြပါတယ်၊ အဲဒီ ပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေက အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို တော်လှန်ကြပါတယ်၊ မြို့နယ်အသီးသီးက အဲဒီအဖွဲ့အစည်းတွေကို CNF အနေဖြင့် သင်တန်းပေးတာတွေရှိတယ်၊ ဆိုတော့ သူတို့နဲ့ ဘယ်လိုပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နေလဲ၊ အဲဒီအခြေအနေဘယ်လိုရှိလဲ၊ ပြောပြပေးလို့ရလား။ ဖြေ – ဟုတ် ကျနော်တို့ PDF နဲ့ CDF ဆိုပြီး အဓိက, ကတော့ ဒီ မင်းအောင်လှိုင်က အာဏာသိမ်းယူပြီးနောက်ပိုင်းမှာ လူငယ်တွေ တနည်းအားဖြင့် Generation Z လို့ခေါ်တာပေါ့၊ လက်နက်ကိုင်တယ်၊ ကျနော်တို့ တိုင်းရင်းသားတွေက ကျနော်တို့ CNF ပဲမဟုတ်ဘူး၊ အရှေ့ဖက်ရော မြောက်ဖက်ရော အနောက်ပိုင်းရော တောင်ပိုင်းရော အဲဒီလို ငါတို့လက်နက်နဲ့တွန်းလှန်ဖို့ တော်လှန်မယ်ဆိုပြီးတော့ ဖြစ်လာတယ်။ သူတို့တွေကို ကျနော်တို့က စုပြီးတော့ ပြည်တွင်းမှာလည်း သူတို့အဖမ်းခံရနိင်တယ် တစ်ပိုင်း၊ အဲဒီလို သူတို့လာပြီးတော့မှ ပြည်မဖက်ကလာတဲ့ လူငယ်တွေက အဓိက အများအားဖြင့် PDF ကျနော်တို့ ချင်းမှာဆိုရင် CDF ဆိုတော့ အခုကတော့ CDF ချင်းဆိုပြီးတော့ chinland ဆိုပြီးတော့ ဖြစ်တယ်။ CNDF ဆိုပြီးတော့လည်း ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့လေးတွေအားလုံးက နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်၊ ပန်းတိုင် အားလုံးအတူတူပါပဲ။ နောက်သူတို့က စစ်အာဏာရှင်ဖြုတ်ချရင် သူတို့က ကျောင်းပြန်တက်မယ်။ ကိုယ်အလုပ်ကိုယ်ပြန်လုပ်မယ်။ အဲဒီအချက်မှာ အတူတူပဲ။ စစ်အာဏာရှင်ဖြုတ်ချဖို့ အခုနပြောတဲ့ဟာတွေက အားလုံးအတူတူပါပဲဖြစ်တယ်။ နာမည်ဘယ်လိုပဲ ကွဲမယ်ကွဲမယ် သူတို့က ပြီးတော့…

ကလေးမြို့တောင်ပိုင်းတွင် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီမှ ကျေးရွာများသို့ ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး PDF (kalay) နှင့် တိုက်ပွဲဆက်လက်ပြင်းထန်နေကြောင်း သိရသည်။ စကစ တပ်ဖွဲ့ဝင်များက ယမန်နေ့ ကလေးမြို့နယ်တောင်ပိုင်း အင်းကျွန်း၊ ရေရှင်ကျေးရွာများသို့ ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး နေအိမ်များအားမွှေနှောက်ဖျက်စီးမီးရှို့ခဲ့ကြကာ လယ်ခြားရွာ ဘက်သို့ ယနေ့ဆက်လက်ဦးတည်လာရာ နံနက် ၉ နာရီခန့်မှစတင်ပြီး နေ့လည် ၁၁ နာရီအချိန်ခန့်ထိ လယ်ခြားရွာအနီး၌ PDF (Kalay) တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ထိတွေ့တိုက်ပွဲထပ်မံဖြစ်ပွားခဲ့ပါသည်။ မြေပြင်သတင်းအရ ယမန်နေ့မှစ၍ ယနေ့ နေ့လည်အချိန်အထိ တိုက်ပွဲများအတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်သား အနည်းဆုံး ၈ ဦး သေဆုံးပြီး၊ PDF (Kalay) တပ်ဖွဲ့ဝင် ၃ ဦး လက်နက်ကြီးအစအန ထိမှန် ဒဏ်ရာရထား‌ကြောင်းသိရသည်။ PDF (kalay) မှ တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးက ” အခုကဆုတ်နေကျတာ ကာပစ်ရင်နဲ့နေတာပေါ့နော် ဖြည်းဖြည်းခြင်းတော့ဆုတ်နေကြတာ သူတို့ အင်အားမမျှတာပေါ့နော် အင်အားကတအားများတယ် စစ်ကြောင်းကနှစ်ကြောင်းခွဲထားတာပေါ့နော်၊ ရွာသူရွာသားတွေ ဒီဘက်လွတ်တဲ့နေရာမှာရှောင်ကြတယ် PDF တပ်ဖွဲ့တွေကလည်း အကုန်လုံးကူညီကြတယ် လူကြီးတွေလည်းရွေ့ပေးနေတယ် အခုသူတို့ရှိသေးတယ် ဒီဘက်လယ်ခြားတို့တွေမှာလည်းရှိသေးတယ် သူတို့ဘက်ကလည်း (၈) ယောက်ကျထားတယ် နောက်ဆုံးကျတော်တို့ သတင်းရတာကတော့ လယ်ခြားကိုဝင်နေပြီလို့ကြားတယ် သူတို့ကတိုးနေတုန်း အင်အား (၂၀၀) ကျော်တယ် (၃၀၀) နီးပါးလောက်တော့ဖြစ်မယ် နှစ်ကြောင်းခွဲလာတယ် တင်သားဘက်ကတစ်ကြောင်း ရေရှင်ဘက်ကတစ်ကြောင်း အဲလိုမျိုးခွဲလာတာ” ဟု ပြောသည်။ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့များသည် လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်များဖြင့် ကျေးရွာအတွင်းသို့ ပစ်ခတ်ကာ လယ်ခြား၊ ကုက္ကိုလ်နှင့် ရှားတော ကျေးရွာများအား ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး ကျေးရွာပြည်သူတို့၏ နေအိမ်များကို မွှေနှောက်ဖျက်စီးလျက်ရှိ‌သည်။…

စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ ကလေးမြို့နယ်၊ ရေရှင်ကျေးရွာတွင် စက်တင်ဘာလ ၃ ရက်နေ့ ညနေ ၇ နာရီအချိန်ခန့်၌ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ကျေးရွာတွင်းရှိ လူနေအိမ်များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးနေကြောင်း PDF (Kalay) ၏ ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။ မနက် ၉ နာရီအချိန်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက အင်အားများစွာဖြင့် ရေရှင်ကျေးရွာဖက်ကို ဦးတည်လာပြီး PDF (Kalay) တပ်ဖွဲ့ဝင်များက ကြားဖြတ်ခြုံခိုတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာမှ ညနေပိုင်း ၇ နာရီအချိန်အထိ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ရေရှင်ကျေးရွာကို လက်နက်ကြီးများဖြင့် အဆက်မပြတ် ပစ်ခတ်ခဲ့သောကြောင့် လူနေအိမ်များစွာ ပျက်စီးခဲ့သည့်အပြင် ယင်းနေ့ မနက်ပိုင်းတွင်လည်း ကလေးမြို့နယ်တောင်ပိုင်း မြစ်သာမြစ်အရှေ့ဘက်ကမ်း၊ အင်းကျွန်းကျေးရွာကိုလည်း လက်နက်ကြီး လက်နက်ငယ်များဖြင့်လည်း အကြောင်းမဲ့ပစ်ခတ်ခြင်း၊ လူနေအိမ်များကိုလည်း ဝင်ရောက်ကာ မွှေနှောက်ဖျက်စီးမှုလည်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်ဟု သိရသည်။ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များဖက်မှ လက်နက်ကြီးများဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့သောကြောင့် PDF (Kalay) ဘက်မှ တပ်ဖွဲ့ဝင် ၂ ဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိထားသော်လည်း မစိုးရိမ်ရကြောင်းသိရှိရပြီး စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်ဖက်မှ သေဆုံးမှုရှိနိုင်သော်လည်း အတည်ပြုနိုင်ခြင်းမရှိသေးကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ပါရှိသည်။ လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေသော စစ်ရေးအခြေအနေများအရ ကလေးမြို့နှင့် ဂန့်ဂေါမြို့အကြား မော်တော်ကားများ ဖြတ်သန်းသွားလာခြင်း လုံးဝ (လုံးဝ) မပြုလုပ်ပါရန်နှင့် ဖြတ််သန်းသွားလာခြင်းကြောင့် PDF (Kalay) မှ တာဝန်ယူနိုင်မည်မကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။

ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ မင်းတပ်မြို့နယ်တွင် ဇူလိုင်လ ၂၁ ရက်နေ့ကစပြီး စစ်ကောင်စီနှင့် CDF-Mindat တို့အကြား တကျော့ပြန်တိုက်ပွဲ ဖြစ်လာခဲ့ပြီးနောက် ယခုလိုသာ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေမည်ဆိုပါက စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများအပါအဝင် ဒေသခံရွာသားများလည်း ဆေးဝါးနှင့် စားနပ်ရိက္ခာအခက်အခဲ ပိုကြုံတွေ့လာနိုင်မည်ဟု သိရသည်။ “တချို့လည်း တော်တော်များများခက်ခဲတာတော့ရှိတယ် ဒါပေမယ့် ကျွန်တော်တို့လဲ တော်တော်များများကိုလည်း ပေးတာရှိသလို ဘာသာရေးအဖွဲ့စည်းကလည်း ပေးတာနည်းနည်းပါးပါးရှိတယ်၊ တအားကြီး မခက်ခဲသေးပေမယ့် ဒီအတိုင်းသာ ဆက်သွားမယ်ဆိုရင်တော့ နောက် တစ်လ နှစ်လလောက်ဆိုရင် တော်တော်လေးကို စားဝတ်နေရေးကအစ အစားအသောက်တွေ အခက်အခဲဖြစ်လာနိုင်တယ်၊ အဓိက ဆေးဝါးရယ်၊ အစားအသောက်ရယ် ခက်ခဲလာနိုင်တယ်” ဟု မင်းတပ်မြို့နယ် စစ်ဘေးရှောင်စီမံခန့်ခွဲရေး ကော်မတီဝင်တစ်ဦးက ပြောသည်။ မင်းတပ်မြို့နယ်အတွင်းရှိ ရိက္ခာသယ်ယူသော လမ်းကြောင်းကို အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီ၏ တင်းကြပ်မှုနှင့် ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးမှုများရှိနေသောကြာင့် စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများအတွက် ရိက္ခာများ ပြတ်လပ်လာမည့်အခြေအနေ ကြုံတွေ့လာရခြင်းဖြစ်သည်။ မင်းတပ်မြို့အတွင်း တိုက်ပွဲများ ထပ်မံဖြစ်ပွားမှုမရှိသော်လည်း မင်းတပ်မြို့နယ်နှင့် ကျေးရွာဖက်များတွင် တိုက်ပွဲများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေခြင်းကြောင့် တိုက်ပွဲရှောင်ပြည်သူများကို လက်ခံထားသော ကျေးရွာဒေသခံများကိုယ်တိုင်လည်း စစ်ဘေးသင့်အခြေအနေ ကြုံနေရသည့်အပြင် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များက လူနေအိမ်များ၊ ဘုရားကျောင်းများတွင် ဝင်ရောက်ပြီး ပစ္စည်းများကို မွှေနှောက်ရှာဖွေ ဖျက်ဆီးခဲ့ကြောင်းလည်း ဒေသခံများထံမှ သိရသည်။ “စစ်ဘေးရှောင်တွေကို လက်ခံတဲ့ ရွာကိုယ်နှိုက်ကိုက စကစတွေလာရင် ပြေးကြတယ်၊ အိမ်တွေ၊ အစားအသောက်တွေ အရင်တခေါက်ကလည်း ဖျက်ဆီးခံရတယ်။ အခုတခေါက်လည်း ဝမ္မတူးမှာဆိုရင် တော်တော်လေးကို အိမ်တိုင်း ရှိသမျှပစ္စည်းတွေ၊ ဆန်တွေရော အကုန်ဖျက်ဆီးတာ၊ အခုက ရွာသားတွေကိုယ်နှိုက်ကိုက စစ်ဘေးသင့်နေကြတယ်၊ အခုက မြို့မှာမဟုတ်တော့ပဲနဲ့ ရွာဖက်တွေမှာပဲ စစ်ဖြစ်နေကြတာဆိုတော့”…

ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်၊ ဆမီးမြို့ရှိ အဓိက ရိက္ခာသယ်ယူရာလမ်းကြောနှစ်ခု ပိတ်ဆိုမှုကြောင့် ဆမီးမြို့ပေါ် ရိက္ခာပြတ်လပ်လုနီးပါး ရှိနေပြီဖြစ်ကြောင်း ဆမီးမြို့ ဒေသခံတစ်ဦးမှ သိရသည်။ ပလက်ဝမြို့နယ် ဆမီးမြို့ရိက္ခာသယ်ယူသည့် လမ်းကြောင်း (၂) ခုရှိပြီး တစ်ခုမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ကျောက်တော်-စစ်တွေ လမ်းကြောင်းဖြစ်ကာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုကြောင့် သွားလာခွင့်ပိတ်ထားကြောင်း နောက်တစ်ခုမှာ မတူပီ-မင်းတပ်-ပခုက္ကူလမ်းကြောင်းဖြစ်ပြီး တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ပိတ်ဆို့ထားသည်။ “အခုက ဆိုင်တွေကလည်း ထမင်းဆိုင်မှာ စားလို့မရတော့ဘူး ဆန်တွေလည်းဝယ်လို့မရတော့ဘူး အဲလိုမျိုးတွေရှိတယ် အဓိကတော့ ဒီလမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးပါပဲ လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေးပိတ်တယ် ပိတ်ပြီဆိုတာနဲ့ လူတွေက စားနပ်ရိက္ခာက ပြတ်လပ်တော့မယ်ဆိုတာသိတော့ အလုအယက်ဝယ်ကြတယ် တစ်ရက်နှစ်ရက်အတွင်းမှာကို လုံးဝပြတ်သွားတာ ဆိုင်မှာကပြတ်သွားတော့တာ အခုက စားသုံးကုန်ရော အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေတောင် အကုန်လုံးကတော့ ခက်ခဲတာပါပဲ လမ်းကြောင်းကမရှိတော့မို့လို့” ဆမီးမြို့ဒေသခံတစ်ဦးက ပြောသည်။ ဆမီးမြို့ပေါ် ရိက္ခာသယ်ယူရန် လမ်းကြောင်းအသွား/အလာပိတ်ဆို့မှုမှာ သြဂုတ်လဆန်းပိုင်းမှစတင်ခဲ့ပြီး ရိက္ခာအလုအယက် ဝယ်ယူလာကြသည်မှာ သြဂုတ်လကုန်ပိုင်းမှ စတင်သည်ဟု သိရသည်။ ပလက်ဝမြို့နယ် ဆမီးမြို့ပေါ်တွင် ဆန်တစ်အိတ်လျှင် လေးသောင်းမှအထက် ရှစ်သောင်းထိ စျေးနှုန်းသုံးခုရှိသည်ဟု ဒေသခံများမှ သိရသည်။ လက်ရှိအချိန်တွင် ဆမီးမြို့ပြည်သူများ ရိက္ခာပြန်လည်သယ်ယူနိုင်ရန် အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီများထံ ခွင့်ပြုချက်တောင်းပြီး ရခိုင်ပြည်နယ်ကျောက်တော်ဘက်မှ သယ်ယူနိုင်ရေးများ ဆောင်ရွက်နေကြောင်း သိရသည်။ ပလက်ဝမြို့နယ် ဆမီးမြို့သည် လူဦးရေအားဖြင့် ၅ သောင်းဝန်းကျင်ရှိပြီး အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီနှင့် ရက္ခိုင့်တပ်တော် AA တို့တိုက်ပွဲကြောင့် နေရပ်စွန့်ခွာ စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူ ၅ ထောင်ခန့်ရှိသည့်မြို့ဖြစ်သည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့မှ စစ်ကောင်စီက အာဏာသိမ်းပြီးနောက် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင်များ၏ ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်မှုကြောင့် ချင်းလူမျိုး ၁၀၈ ဦးကျော် သေဆုံးမှုရှိပြီဟု ချင်းရေးရာအဖွဲ့ချုပ်က သြဂုတ်လ ၃၁ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ချက်အရ သိရသည်။ အဆိုပါသေဆုံးသူများမှာ အရပ်သား (၅၇) ဦး၊ ဒေသကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့ဝင် (၅၁) ဦး၊ အသက် ၁၈ နှစ်အောက် ကလေးသူငယ် (၁၄) ဦး၊ အမျိုးသမီး (၇) ဦးတို့ သေဆုံးခဲ့သည့်အပြင် စစ်ကောင်စီက အလောင်းဖျောက်ပြီး မိသားစုဝင်များကို ပြန်မပေးပဲ လူ့ဂုဏ်သိက္ခာနှင့်အညီ ချင်းရိုးရာဓလေ့ထုံးတမ်း၊ ခရစ်ယာန်ဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့်အညီ သဂြိုလ်ခွင့်မရခဲ့သော အရပ်သား (၇) ယောက်ရှိကြောင်းကိုလည်း ထုတ်ပြန်ချက်တွင် ဖော်ပြထားပါသည်။ ယင်းထုတ်ပြန်ချက်ထဲတွင် စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့များအနေဖြင့် အပြစ်မဲ့ပြည်သူများ၊ အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးသူငယ်များ၊ ချင်းတိုင်းရင်းသားများအပေါ် ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်ခြင်းနှင့် လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုလုပ်ရပ်များအပေါ် ချင်းရေးရာအဖွဲ့ချုပ်၏ စောင့်ကြည့်လုပ်ဆောင်နေမှုကို ချင်းရေးရာအဖွဲ့ချုပ်မှ တာဝန်ရှိသူကတစ်ဦးက အခုလိုပြောသည်။ “ကျမတို့အဖွဲ့အစည်းကလည်း ချင်းလူမျိုး၊ ချင်းရေးရာအဖွဲ့ချုပ်ဆိုတော့ အဓိက မြန်မာနိုင်ငံမှာ ရှိနေတဲ့ချင်းလူမျိုးတွေအပေါ်မှာ ချင်းလူမျိုးတွေရဲ့ နိုင်ငံရေး၊ လူမှုရေး အကုန်လုံးအပေါ် လေ့လာစောင့်ကြည့်တာပေါ့၊ လောလောဆယ်က စစ်အာဏာရှင်အောက်မှာဆိုတော့ လူ့အခွင့်အရေးချိုး ဖောက်မှုကို ပိုပြီးတော့ အသားပေးလုပ်တယ်၊ ချင်းပြည်နယ်မှာရော၊ မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ချင်းလူမျိုးတွေအပေါ်မှာရော စစ်တပ်ကနေ ကျုးလွန်တဲ့ချိုးဖောက်မှုတွေကို အကုန်းလုံးမှတ်တမ်းယူတယ်၊ မြေပြင်အခြေအနေတွေကို လေ့လာတာမျိုးပေါ့ အခုလောလောဆယ်ဆယ် ကျမတို့လုပ်နိုင်တာ ဒါပဲပေါ့” ဟုပြောသည်။ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့နှင့် ဒေသကာကွယ်ရေးတပ်ဖွဲ့တို့အကြား အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်ခြင်းကြောင့် သေဆုံးမှုရှိသလို စစ်ကောင်စီတပ်ဖက်မှ ကျေးရွာလူနေအိမ်များအတွင်း လက်နက်ကြီး/ ငယ်များဖြင့် ရမ်းသမ်းပစ်ခတ်ခြင်း၊…

မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပြီးခဲ့သည့် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့က စစ်တပ်မှအာဏာသိမ်းယူလိုက်ပြီးနောက် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ အိန္ဒိယနိုင်ငံ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်း ထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်ခိုလှုံကြသော မြန်မာစစ်ဘေးရှောင် ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးများအား လူမျိုးရေးခွဲခြားဆက်ဆံမှုမရှိဘဲ မီဇိုရမ်တွင် ပညာသင်ကြားခွင့်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ပညာရေးဝန်ကြီး Pu Lalchhandama Ralte က ပြောသည်။ အဆိုပါကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြီးခဲ့သည့် သြဂုတ်လ ၃၁ ရက်နေ့က မီဇိုရမ်ပြည်နယ်အတွင်း ထွက်ပြေးခိုလှုံကြသော မြန်မာနိုင်ငံ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်များက မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ပညာရေးဝန်ကြီးတို့ စစ်ဘေးရှောင်ကလေးများ ပညာသင်ကြားနိုင်ရေးကိစ္စ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ရာ ယခုလို Pu Lalchhandama Ralte က တရားဝင်ကြေညာခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ် ပညာရေးဝန်ကြီး Pu Lalchhandama Ralte က “လူမျိုးခွဲခြားမှုမရှိဘဲ မြန်မာစစ်ဘေးရှောင် ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးငယ်များအကုန်လုံး မီဇိုရမ်တွင် ပညာသင်ကြားရမည်” ဟု ပြောသည်။ ဆက်လက်ပြီး Pu Lalchhandama က “မြန်မာနိုင်ငံပြည်တွင်းစစ်ကြောင့် ချင်းလူမျိုးများ ဒုက္ခရောက်နေသည့်အပေါ် အထူးဝမ်းနည်းကြောင်း၊ မီဇိုရမ်အစိုးရအနေဖြင့် စစ်ဘေးရှောင်များကို အတတ်နိုင်ဆုံး ကူညီဆောင်ရွက်ပေးသွားမည် ဖြစ်ကြောင်းနှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် စစ်မှန်သောဒီမိုကရေစီ အမြန်ဆုံးရရှိဖို့ ဆန္ဒပြုကြောင်း” ပြောသည်။ မီဇိုရမ်ရောက် မြန်မာစစ်ဘေးရှောင်ကလေးငယ်များ ပညာသင်ကြားနိုင်ရေးအတွက် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲတွင် မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူရွေးကောက်ခံကိုယ်စာလှယ်များနှင့်အတူ မီဇိုးကျောင်းသားသမဂ္ဂ Mizo Zirlai Pawl (MZP) ဥက္ကဌ B Vanlaltana လည်း ပါဝင်ကူညီဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်တွင် မြန်မာစစ်ဘေးရှောင် ကျောင်းနေအရွယ်ကလေးငယ်များ အယောက် ၃၀၀ ကျော်ရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းသိရသည်။

By Ro Sang ၅) သစ္စာတော်ခံ ချင်းလက်နက်ကိုင်ခေတ် သစ္စာခံ ချင်းလက်နက်ကိုင်ခေတ်ဆိုသည်မှာ ဗြိတိသျှ၊ ဂျပန်နှင့် ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံတို့၏ လက်အောက်တွင် အမှုထမ်းခြင်းကို ဆိုလိုပါသည်။ (က) ကိုလိုနီခေတ်ဦး ချင်းလက်နက်ကိုင်တပ်များ #ပထမကူကီးလေဗီး (၁၈၄၉) ၁၈၄၈-၁၈၄၉ ခုနှစ်တွင် ထာဒို၊ ရှင်ရှုံ၊ ချွန်ဆဲလ်၊ လုန်အုမ် မျိုးနွယ်ကြီးလေးမျိုးနှင့် အခြားမျိုးနွယ်ငယ်လေးများသည် လူရှိုင်းများ လိုက်လံတိုက်ခိုက်သောကြောင့် ကချာနယ်သို့ ပြေးဝင်လာခဲ့လေသည်။ ထိုကချာနယ်အထိ ဆက်လက်ထိပါးလာသောကြောင့် ၁၈၄၉-၅၀ ခုနှစ်တွင် Col Lister အား စစ်သည်အင်အား ၃၀၀၊ Thado, Singsong မျိုးနွယ်စုမှ အင်အားအချို့နှင့် လူရှိုင်းနယ်သို့ဝင်ရောက်ကာ လူရှိုင်းတို့အား အပြစ်ဒဏ်ပေးခဲ့လေသည်။ နောက်ပိုင်းတွင် လူရှိုင်းတို့၏ ကျူးကျော်မှုအားခုခံရန်အတွက် Colonel Lister သည် Thado နှင့် Singsong များအဓိကပါဝင်သော ကူကီးတပ်ရင်းတစ်ရင်းအား ၄င်းတို့ခေါင်းဆောင်နှင့်အတူ အင်အား ၂၀၀ ဖြင့်ဖွဲ့စည်းကာ စည်းကမ်းတကျ လေ့ကျင့်ပေးခဲ့လေသည်။ ၄င်းတပ်အား #ကူကီးတပ်ရင်း (Kuki Levy) ဟု ခေါ်သည်။ ၄င်းတပ်ရင်းသည် ဗြိတိသျှတို့လက်အောက် ချင်းတပ်ရင်းများအနက် အစောဆုံးတပ်ရင်း ဖြစ်လေသည်။ ထို့နောက် တောင်ဖက်ကချာတောင်တန်းအား ကာကွယ်ရန်ချထားလေသည်။ ထိုတပ်ရင်းသည် တောင်ဖက် ကချာတောင်တန်းကို လူရှိုင်းတို့ရန်မှကာကွယ်ရန်သာမက မြောက်ဖက်ကချာတောင် တန်းအား #အာဂမီနာဂ (Agami Naga) တို့ကျူးကျော်မှုအတွက်ပါ ကာကွယ်သူများ ဖြစ်လာသည်။ သို့သော် ၁၈၅၀ ခုနှစ်တွင် တောလည်ထွက်ရာမှ ပြန်လာသော Changsen မျိုးနွယ်ဝင်တစ်စုသည် နာဂရွာတစ်ရွာ၏ ယဉ်ကျေးမှုနှင့် ဘာသာ…

ကလေးမြို့တွင် စက်တင်ဘာလမှစပြီး အလယ်တန်းအောက် မသန်စွမ်းကလေးများအတွက် အိမ်တိုင်ရာရောက် ကျောင်းပညာရေးစနစ် ပညာသင်ကြားပေးမည်ဟု ကလေးမြို့အခြေစိုက် မသန်စွမ်းဖွံ့ဖြိုးရေးရှေ့ဆောင်အဖွဲ့ တာဝန်ရှိသူထံမှ သိရသည်။ ကလေးမြို့ရှိ မသန်စွမ်းဖွံ့ဖြိုးရေးရှေ့ဆောင်အဖွဲ့မှ မသန်စွမ်းကလေးများအတွက် ကလေးငယ်များ ကျောင်းပညာရေးနှင့် မဝေးကွာစေရန် ရည်ရွယ်ပြီး ဆောင်ရွက်ရခြင်းဖြစ်သည်ဟု မသန်စွမ်းဖွံ့ဖြိုးရေးရှေ့ဆောင်အဖွဲ့ ဒါရိုက်တာ ကိုယောရှုက ယခုလိုပြောသည်။ “ကျနော်တို့ ဒီလိုလုပ်ဆောင်တာ မသန်စွမ်းဖွံ့ဖြိုးရေးရှေ့ဆောင်အဖွဲ့ရဲ့ ရပ်တည်ချက်က မသန်စွမ်းသူများ ပညာရေးပိုင်းမှာ လက်လှမ်းမှီနိုင်ဖို့က ကျနော်တို့အရင်ကတည်းက လုပ်ဆောင်နေတဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်တယ် အခုချိန်မှာ မသန်စွမ်းကလေးများတွေ အတော်လေးများများက ပညာရေးလက်လှမ်းမမှီနိုင်ကြဘူး အရင်တုန်းက သူတို့နီးစပ်ရာကျောင်းတွေမှာ တက်ခိုင်းထားတာရှိတယ် ဆိုတော့ အခုချိန်မှာအကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ဒီရောဂါကြောင့်ပဲဖြစ်ဖြစ် လက်လှမ်းမမှီနိုင်တဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီကလေးတွေကို စာနဲ့မဝေးသွားအောင် ဒီမသန်စွမ်းကလေးတွေအတွက် စာသင်ပေးမယ့်အစီစဉ်ကို ကျနော်တို့ရေးဆွဲပြီးမှ စရခြင်းဖြစ်တယ်” မသန်စွမ်းကျောင်းနေရွယ်များ ကျောင်းပညာသင်ပေးရန် အခက်အခဲများစွာရှိနေပါသော်လည်း ကျောင်းပညာရေးစနစ်ပြန်လည် ထူထောင်ရန် အိမ်တိုင်ရာရောက်ပညာသင်ပေးခြင်းအပြင် zoom application ဖြင့် အွန်လိုင်းမှ စက်တင်ဘာလကုန်နှောင်းပိုင်းတွင်း စတင်သင်ကြားပေးမည်ဟုလည်းသိရသည်။ မသန်စွမ်းကလေးငယ်များ အိမ်တိုင်ရာရောက်သင်ကြားမှုစတင်ပြီး မိသားစုဝင်များမှ zoom application ဖြင့် သင်ကြားနိုင်ရန်လည်း အိမ်တိုင်ရာရောက် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ဆောင်ပေးမည့် ဆရာဆရာမများက သင်ကြားပေးမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းအတွက် စေတနာဝန်ထမ်း ဆရာဆရာမ (၈) ဦးရှိကြောင်း သိရသည်။ မသန်စွမ်းကလေးများ ကျောင်းပညာရေးပြန်လည်သင်ပေးရန်နှင့်ပတ်သက်ပြီး မသန်စွမ်းဖွံ့ဖြိုးရေးရှေ့ဆောင်အဖွဲ့ (DDI) မှ ဒါရိုက်တာ ယောရှုက “ကျနော်တို့ရည်ရွယ်ထားတဲ့အထဲမှာ ကျနော်တို့အခု မိဘတွေနဲ့ညှိနေတယ် ဒါ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနဲ့ပတ်သက်ပြီး မိဘတွေကိုယ်တိုင်က ကျနော်တို့ကို အိမ်တိုင်ရာယောက် သွားသင်ပေးဖို့ရန်အတွက် လက်ခံမလား စိုးရိမ်တဲ့အချက်က ပထမအချက်ဖြစ်တယ် ဒုတိယအချက်အနေနဲ့…