By လားႏြန္ – ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္တြင္ တည္ေဆာက္လ်က္ရွိသည့္ ကုလားတန္ျမစ္ကူးတံတား တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းကို ရခိုင္လက္နက္ကိုင္ (AA) တပ္ဖြဲ႔၏ တိုက္ခိုက္ေႏွာက္ယွက္မႈေၾကာင့္ ယာယီရပ္ဆိုင္း ထားရသည္ဟု သိရသည္။ ပလက္၀ၿမိဳ႕အနီးတြင္ ျဖတ္သန္းစီးဆင္းေနေသာ ကုလားတန္ျမစ္ေပၚတြင္ တည္ေဆာက္ေနသည့္ ျမစ္ကူး တံတားအတြက္ အသံုးျပဳရန္ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွတဆင့္ တန္ခ်ိန္ (၃၀၀) နီးပါးခန္႔ရွိေသာ သံေပါင္မ်ားတင္ေဆာင္လာသည့္ သေဘၤာကို မတ္လ (၁၆) ရက္ေန႔က (AA) တပ္ဖြဲ႔က မီးရွိဳ႕ခဲ့မႈေၾကာင့္ ယေန ့ခ်ိန္ထိ လုပ္ငန္းမ်ား ယာယီရပ္ဆိုင္းထားရသည္ဟု ခ်င္းျပည္နယ္ အစိုးရေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ စည္ပင္၀န္ႀကီး ဦးစိုးထက္ကေျပာသည္။ “အဲဒီသံေဘာင္ေတြကမီးေလာင္သြားတယ္ မီးေလာင္ျပီးမီးဟပ္သြားတယ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဂ်ပန္က၀ယ္တာ အဲဒါကိုဂ်ပန္ပညာရွင္ေတြေခၚျပီးမွ ျပန္ခိုင္မာမႈရိွမရိွ နဂိုထက္ကိုဘယ္ေလာက္စြမ္းအားက်သြားတယ္ဆိုတာကို ျပန္စီစစ္ဖို႔လုပ္ေနပါတယ္ ဘာလို႔ဆိုေတာ့ မီးေလာင္သြားတဲ့အတြက္ ခံႏိုင္၀န္နည္းနည္းက်သြားႏိုင္တယ္ ဒါေပမဲ့ ဒီဟာကို ျပန္သံုးလို႔ရတယ္ဆိုရင္လည္းလိုအပ္တဲ့ျပင္ဆင္မႈေတြလုပ္ျပီးမွသံုးရမွာေပါ့ ေလာေလာဆယ္ ခဏေတာ့ ရပ္နားထားတာေပါ့’’ ဟု ၀န္ႀကီးဦးစိုးထက္ကေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ တံတားတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ေနာက္ထပ္အသံုးျပဳမည့္ သံေဘာင္မ်ား သယ္ေဆာင္မႈကိုလည္း ဆိုင္းငံ့ထားရသည္ဟု သိရသည္။ ကုလားတန္ျမစ္ကူးတံတာသည္ ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းအတြက္ အင္မတန္မွအေရးပါသည့္ တံတားတစ္ခု ျဖစ္ၿပီး ယခုကဲ့သုိ႔ AA တပ္ဖြဲ႔၏ ဖ်က္စီးမႈေၾကာင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေနာက္က်သည့္ ခ်င္းျပည္နယ္အတြက္ အမ်ားႀကီးနစ္နာသည္ဟု ခူမီးမီဒီယာမွ အယ္ဒီတာကိုပီတာလြယ္လူးကေျပာသည္။ “ တကယ္တန္းဆိုရင္ ဒီတံတားက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းစီးျခားတဲ့ ျမိဳ႕နယ္အခ်င္းခ်င္း ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ အေရးပါတဲ့တံတားျဖစ္ပါတယ္၊ ေျမာက္ပိုင္းမွာက်ေတာ့ ျမိဳ႕နယ္တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုခ်ိတ္ဆက္တဲ့ကားလမ္းေတြေဖာက္ျပီးသြားျပီ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီေတာင္ပိုင္းမတူပီႏွင့္ ပလက္၀ျမိဳ႕ကိုခ်ိတ္ထားတဲ့လမ္းထဲမွာအေရးပါတဲ့ တံတားျဖစ္တယ္ ဒီတံတားျပီးသြားမွပဲ ပလက္၀ႏွင့္…
Author: Editor
တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဴပ္ ဗိုလ္ခ်ဴပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ မတ္လ (၂၂) ရက္ေန႔က သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုခဲ့မႈသည္ တပ္မေတာ္၏ သာေဘာထားရပ္တည္ခ်က္ကို ေထာက္ခံျခင္းမဟုတ္ဟု ခ်င္းအမ်ဴိး သားဒီမိုကရက္တစ္ (CNDP) ပါတီက ေျပာဆိုလိုက္သည္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီ (၃၂) ပါတီမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဗိုလ္ခ်ဴပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ ဘုရင့္ေနာင္ရိပ္သာ ဧည့္ခန္းမေဆာင္တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ၿပီး ယင္းေတြ႔ဆံုပြဲတြင္ CNDP ပါတီဥကၠဌ ဦးဇိုဇမ္းလည္းတက္ေရာက္ခဲ့သည္။ အဆိုပါေတြ႔ဆံုပြဲတြင္ တပ္မေတာ္၏ သေဘာထားရပ္တည္ခ်က္ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကို ေထာက္ခံပါေၾကာင္းႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ အမ်ဴိးသားေရးအတြက္ ညီညီညြတ္ညြတ္ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ အသင့္ရွိၾကပါေၾကာင္း တက္ေရာက္လာသည့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားက ေျပာၾကားၾကသည္ဟု တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးစစ္ဦးစီးခ်ဴပ္ရံုးမွ ထုတ္ျပန္ခ်က္ႏွင့္ပတ္သက္၍ CNDP ပါတီက ၎တို႔၏ သေဘာထားမပါေၾကာင္း မတ္လ (၂၃) ရက္ေန႔က ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ “မိမိတို႔ပါတီသည္ သက္ဆိုင္ရာမွဖိတ္ၾကားခ်က္အရ တစ္ပါတီတည္း၏ သေဘာထားျဖင့္ လြတ္လပ္စြာတက္ေရာက္ျခင္းျဖစ္ ေၾကာင္း အျခားမည္သည့္ပါတီမ်ား ဖိတ္ၾကားၿပီး တက္ေရာက္မည္ကိုပင္ ႀကိဳတင္သိရွိျခင္းႏွင့္ တုိင္ပင္ျခင္းမရွိေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင္ အျခားပါတီမ်ား၏ တင္ျပေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားႏွင့္ မိမိတို႔ပါတီ၏ သေဘာထားသက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေၾကာင္းကို ရွင္းလင္းအပ္ပါသည္’’ ဟု CNDP ပါတီ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။ CNDP ပါတီသည္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေရး၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ႏွင့္ ဖက္ဒရယ္အေရးအတြက္ မည္သည့္အဖြဲ႔အစည္း၊ လူပုဂၢိဳလ္ႏွင့္မဆို လြတ္လပ္စြာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရန္မူ၀ါဒခ်မွတ္ထားသည္ႏွင့္အညီ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဴပ္ႏွင့္ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္တြင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေျခအေန၊ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးတို႔ကို လြပ္လပ္စြာေဆြးေႏြးခဲ့သည္ဟု ၎တို႔ေၾကညာခ်က္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။
By လားႏြန္ – ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း မတူပီခရိုင္ရံုးကို ေဒသခံျပည္သူမ်ားတင္ျပေတာင္းဆိုထားသည္ ေျမေနရာတြင္မတည္ေဆာက္ဘဲ ၿမိဳ႕တြင္းႏွင့္ (၈) မိုင္ခန္႔ေ၀းေသာေနရာတြင္ တည္ေဆာက္ရန္ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရမွ စီစဥ္ေနမႈကို ဆန္႔က်င္သည့္ အေနျဖင့္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားမွ ထပ္မံဆႏၵေဖာ္ထုတ္ၾကမည္ဟုသိရသည္။ မတူပီ ျမိဳ႕မိျမိဳ႕ဖတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဦးတိတ္မင္းက “ခရိုင္ရံုးကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူထုအေနနဲ႔ေတာ့ ျမိဳ႕တြင္းမွာ ျဖစ္ေစခ်င္ တာေလ ျမိဳ႕တြင္းမွာျဖစ္ေစခ်င္တာဘာျဖစ္လို႔ ျပည္နယ္အစိုးရက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမိဳ႕မိျမိဳ႕ဖရယ္ ေနာက္ စည္ပင္ေကာ္မတီရယ္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းရယ္ ျပီးေတာ့ ေလးရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးရယ္ ဌာနဆိုင္ရာ ရယ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ႏွစ္ေယာက္ရယ္ အကုန္လံုးဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ ျပည္နယ္အစိုးရကိုတင္ျပတယ္ ဒါေပမဲ့ ျပည္နယ္အစိုးရက ကၽြန္ေတာ္တို႔ တင္ျပခ်က္ကို လံုး၀လ်စ္လ်ဴထားတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ထပ္မံဆႏၵေဖာ္ထုတ္မွာ” ဟု ေျပာသည္။ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မည့္ ေန႔ရက္ကိုမူ သတ္မွတ္ျခင္းမရွိေသးသည့္အတြက္ ေျပာဆိုႏုိင္ျခင္းမရွိေသးေၾကာင္း ဦးတိတ္မင္းက ဆက္ေျပာသည္။ မတူပီၿမိဳ႕ေဒသခံတစ္ခ်ဴိ႕က ခရိုင္ရံုးကို မတူပီၿမိဳ႕ေပၚ ယခုလက္ရွိေထြအုပ္ရံုးေနရာအနီးတြင္ တည္ေဆာက္ရန္ ဆႏၵရွိၾကၿပီး ေဒသခံတစ္ခ်ဴိ႕ကမူ ၿမိဳ႕တြင္းႏွင့္ (၈) မိုင္ခန္႔ေ၀းေသာ မတူပီ-ဟားခါးလမ္းမနေဘး ဖႏုိင္-ငလိုင္ေဒသဘက္တြင္ တည္ေဆာက္ရန္ ဆႏၵရွိၾကသည္။ ယင္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံျပည္သူမ်ားအၾကား အျငင္းပြားမႈျဖစ္ပြားကာ အျပန္အလွန္ဆႏၵျပမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရက ခရိုင္ရံုးတည္ေဆာက္မည့္အသင့္ေတာ္ဆံုးေျမေနရာ (၅) ေနရာကို ပညာရွင္မ်ား အား ဆန္းစစ္ေလ့လာခုိင္ၿပီးေနာက္ ဖႏုိင္-ငလိုင္ေက်းရြာတြင္ တည္ေဆာက္ရန္အတည္ျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ပညာရွင္မ်ား လာေရာက္ကြင္းရွင္းတိုင္းတာသည့္အခ်ိန္တြင္ ၎တို႔ဆႏၵျပဳသည့္ ၿမိဳ႕တြင္းေျမေနရာမ်ားကို တိုင္းတာခြင့္မျပဳခဲ့ဘဲ ျပည္နယ္အစိုးရက တဖက္သတ္ျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္ဟု ဦးတိတ္မင္းကေျပာသည္။ “ပညာရွင္ေတြကလည္း ျပည္နယ္ဖိအားနဲ႔ပဲလုပ္တာအမွန္ဆိုေတာ့ ပညာရွင္ေတြကို ျမိဳ႕ေပၚ ျမိဳ႕၀န္းက်င္ရဲ႕ေနရာေတြ ျမိဳ႕ေပၚက ပတ္၀န္းက်င္ေနရာေတြအမ်ားၾကီးရိွတယ္…
By မိုးေက်ာ္ – အိႏိၵယႏိုင္ငံ၊ နယူးေဒလီၿမဳိ႕ရွိ Don Bosco University တြင္ ပညာသင္ယူေနၾကေသာ ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ား ပညာသင္ေထာက္ပံ့ေၾကး (Scholarship) ရရွိႏိုင္ေရးအတြက္ ျပန္လည္ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ မဟာမင္းႀကီးရံုး (UNHCR) ကို ခ်င္းဒုကၡသည္ေကာ္မတီက ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရးႏွင့္ လံုျခံဳေရးအေျခအေန တိုးတက္မႈရိွလာၿပီဟုဆိုကာ မေလးရွားႏွင့္ အိႏိၵယႏုိင္ငံမ်ားသို႔ ေရာက္ရွိေနၾကသည့္ ခ်င္းလူမ်ဴိးမ်ားကို ဒုကၡသည္အျဖစ္ ခိုလႈံခြင့္ေပးေတာ့မည္မဟုတ္ေၾကာင္း UNHCR က ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇြန္လအေစာပိုင္းက ထုတ္ျပန္လိုက္သည့္အခ်ိန္ကစ၍ Don Bosco University တြင္တက္ေရာက္ေသာ ခ်င္းေက်ာင္းသားမ်ား ပညာသင္ေထာက္ပံ့ေၾကးကိုလည္း ရပ္ဆိုင္းထားလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခုလက္ရွိ ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းေဒသတြင္ ဆိုးရြားလာေနသည့္ လံုျခံဳေရးအေျခအေနေၾကာင့္ ခ်င္းဒုကၡသည္ မ်ားကို ႏုိင္ငံတကာက ဆက္လက္ၿပီး အကာအကြယ္ေပးရန္ လိုအပ္သည္ဟု UNHCR က မတ္လ (၁၄) ရက္ေန႔ ေန႔စြဲျဖင့္ ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ မတ္လ (၁၈) ရက္ေန႕က UNHCR ရံုးတြင္ တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ရာတြင္ ယခုလို ပညာသင္ေထာက္ပံ့ေၾကးကို ျပန္လည္ေပးအပ္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္လို႕ နယူးေဒလီရွိ Chin Human Right Organization ရံုးတာဝန္ခံ Salai Cung Dawt က ေျပာသည္။ “UN က ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႕ ရပ္ဆိုင္းလိုက္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္တဲ့အခ်ိန္မွာ Partner ျဖစ္တဲ့ Don Bosco က ေထာက္ပံ့တဲ့ Scholarship၊…
By လားႏြန္ – ခ်င္းျပည္နယ္၊ တီးတိန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ တြန္းဇံၿမိဳ႕နယ္ရိွ လူစည္ကားရာေနရာမ်ားတြင္ ကပ္ထားသည့္ “ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမရိုင္းမရွိ၊ ဘိုးဘြားပိုင္ေျမသာရွိ’’ ဆိုသည့္ ကမ္ပိန္းပိုစတာမ်ားကို ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔၏ ညြန္ၾကားခ်က္ျဖင့္ ေဒသတြင္းအာဏာပိုင္မ်ားက မတ္လ (၁၉) ရက္ေန႔က ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ၾကသည္ဟု သိရသည္။ တီးတိန္ၿမိဳ႕နယ္၊ ေခၚဆေက်းရြာအုပ္စု၊ သိုင္ငင္းေက်းရြာႏွင့္ ဟိန္ဇင္ေက်းရြာတို႔တြင္ ကပ္ထားေသာ အဆိုပါပိုစတာမ်ားကို မတ္လ (၁၉) ရက္ေန႔က ရဲ၊ စည္ပင္၊ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးႏွင့္ မီးသတ္မ်ားမွလာေရာက္ျဖဳတ္ ခ်ခဲ့သည္ဟု သုိင္ငင္းေဒသခံ ဦးနန္ပီးကေျပာသည္။ “သူတို႔က ဘာစကားမွေတာ့ လာမေျပာပါဘူး ဒါေပမဲ့ သူတို႔က သတင္းမပို႔ပဲနဲ႔ ဒီလိုမ်ိဳးေနာက္ေနာင္ေတာ့ ပိုစတာေတြ ဘာေတြမကပ္ခိုင္းနဲ႔ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးေတာ့ပါတယ္ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ဆႏၵသေဘာထားနဲ႔ကပ္တာပါ ခုလိုအာဏာပိုင္ေတြက လာေရာက္ျဖဳတ္ခ်တာ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္စြာထုတ္ေဖာ္ခြင့္ကို ခ်ဴိးေဖာက္ခံရတယ္လို႔ခံစားမိတယ္” ဟု ဦးနန္ပီးကေျပာသည္။ အလားတူ တြန္းဇံၿမိဳ႕ေပၚ လူစည္ကားရာေနရာတြင္ ကပ္ထားေသာ အဆိုပါ ပိုစတာမ်ားကိုလည္း ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴး ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားက ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ၾကသည္ဟုသိရသည္။ အဆိုပါ ကမ္ပိန္းပိုစတာ ျဖဳတ္ခ်မႈတြင္ ဦးေဆာင္ပါ၀င္ခဲ့ေသာ ဟိန္ဇင္ေက်းရြာတြင္ေနထိုင္ေသာ ေခၚဆေက်းရြာေက်းရြာအုပ္စုအုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴး ဦး Khai Khek ကေတာ့ ျပည္နယ္အစိုးရဖက္မွ ညြန္ၾကားလာျခင္းေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ ျဖဳတ္ခ်ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ခိုႏူမ္းသုန္ကိုေျပာသည္။ “ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔က အမိန္႔စာထုတ္ထားတာရွိတယ္ ဒီကိစၥညိွႏိႈင္းဖို႔ CSO အဖြဲ႔အစည္းေတြကို ဖိတ္တယ္ၾကားတယ္ ဒါေပမယ့္ ဒီဘက္ကလည္း မလာဘူး အဲဒါေၾကာင့္ တရားမ၀င္ဘူးဆိုၿပီး ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔ ညြန္ၾကားလာလို႔ျဖဳတ္တာျဖစ္တယ္’’ ဟု ဦး Khai Khek ကေျပာသည္။ ေျမလြတ္၊…
By လားႏြန္ – ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြင္း ကေလးေသဆံုးမႈဦးေရ (၆၄၀) ရွိခဲ့ၿပီး လူဦးေရအခ်ဴိးအစားႏွင့္တြက္ခ်က္လွ်င္ ကန္ပက္လက္ၿမိဳ႕နယ္သည္ အမ်ားဆံုးျဖစ္သည္ဟု ခ်င္းျပည္နယ္ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန၏ မွတ္တမ္းအရ သိရသည္။ ကေလးေသဆံုးမႈဆိုသည္မွာ ေမြးကင္းစအရြယ္မွ အသက္ (၅) အရြယ္ထိ ေရာဂါတစ္ခုခုေၾကာင့္ ေသဆံုးသည္ကိုဆိုလိုၿပီး ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလမွ ဒီဇင္ဘာလ အထိ ေသဆံုးသည့္ အသက္ (၅) ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္အမ်ားစုမွာ ျပင္းထန္ အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါေၾကာင့္ဟု ခ်င္းျပည္နယ္ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန လက္ေထာက္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒါက္တာ ရွာရြန္ပါရ္ကေျပာသည္။ “ကေလးေသဆိုရင္ ေမြးစကေန ၅ ႏွစ္အထိပဲပါတယ္၊ အဓိကေသဆံုးရတဲ့အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္အတြက္ ဒို႔ေတြဆန္းစစ္ထားတဲ့ဟာကေတာ့ ျပင္းထန္အဆုပ္ေရာင္ေရာဂါေပါ့၊ ဒုတိယက လမေစ့ ေပါင္မျပည့္ ေနာက္တစ္ခုက အသက္ရွဴခက္ခဲတာေပါ့’’ ဟု ေဒါက္တာရွာရြန္ပါရ္ကေျပာသည္။ ၿမိဳ႕နယ္အလိုက္ ကေလးေသဆံုး မႈမွာ ဟားခါးၿမိဳ႕နယ္တြင္ (၄၀)၊ ထန္တလန္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ (၄၆)၊ ဖလမ္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ (၃၈)၊ တီးတိန္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ (၁၁၄)၊ တြန္းဇံၿမိဳ႕နယ္တြင္(၄၄) ၊ မင္းတပ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ (၇၈)၊ ကန္ပက္လက္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ (၅၅)၊ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္တြင္ (၁၄၃) ႏွင့္ မတူပီၿမိဳ႕နယ္တြင္ (၈၂) ေယာက္ စုစုေပါင္း (၆၄၀) ရွိသည္ဟု ခ်င္းျပည္နယ္ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးဦးစီးဌာန၏ မွတ္တမ္းအရ သိရသည္။ ကန္ပက္လက္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ကေလးေသဆံုးမႈ ဦးေရ (၅၅) ဦးရွိခဲ့ၿပီး လူဦးေရအခ်ဴိးစားႏွင့္ တြက္ခ်က္ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ပါက ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ အျမင့္ဆံုးျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ “ကန္ပက္လက္ကက်ေတာ့ ကေလးအရွင္ေမြးနဲ႔…
By လားႏြန္ – ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း၊ ပလက္ဝျမိဳ႕နယ္၊ ကုလားတန္ျမစ္အထက္ပိုင္း၊ တရြိဳင္အုိင္ေက်းရြာေန အမ်ိဳးသားတစ္ဦး မတ္လ (၁၉) ရက္ ညေနပိုင္းက ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေက်ာက္ေတာ္သို႔ေရာက္ရိွစဥ္ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္ခံရသည္ဟု သိရသည္။ ေသဆံုးသူအမ်ိဳးသားသည္ အသက္ ၅၀ အရြယ္ ဦးေအာင္ေက်ာ္ညႊန္႔ျဖစ္ၿပီး ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ AA က ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ပလက္၀သတင္းကို အထူးေရးသားေနသည့္ ခူမီးမီဒီယာမွ အယ္ဒီတာ ကိုပီတာကေျပာသည္။ “အသတ္ခံရတဲ့ ဦးေအာင္ေက်ာ္ညႊန္႔က ရခိုင္ေပါ့ေနာ္ သူ႔အမ်ိဳးသမီးကေတာ့ ခူမီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ခ်င္း သူ႔ရဲ႕သမီးက စစ္ဗိုလ္ႏွင့္ ညားတာထင္တယ္ သူက AA လက္နက္ကိုင္ေတြကိုသူတို႔အားမေပးဘူးေလ မေထာက္ခံဘူးေလ မေထာက္ခံေတာ့ AA က သူ႔ကို အျငိဳးထားတာၾကာျပီ အျငိဳးထားတာၾကာေတာ့ သူကလည္းပဲ ရခိုင္ျပည္နယ္ေက်ာက္ေတာ္မွာ ရိွေနတဲ့ခ်ိန္မွာ မေန႔က ညေနပိုင္းမွာ ေက်ာက္ေတာ္မွာ ပဲအသတ္ခံရတာ ေသနတ္ႏွင့္ ပစ္ခံရတာေပါ့ေနာ္” ဟု ကိုပီတာကေျပာသည္။ ဦးေအာင္ေက်ာ္ညြန္႔သည္ မိသားစုႏွင့္အတူ ထရိြဳင္အိုင္ေက်းရြာတြင္ေနထုိင္ကာ ကိုယ္ပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္ေန သူတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး AA တပ္ဖြဲ႔က မည့္သည့္အေၾကာင္းကိစၥေၾကာင့္ ပစ္သတ္သည္ကိုမူ အတိက်မသိရေသးေပ။ AA တပ္ဖြဲ႔သည္ ၿပီးခဲသည့္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၂ ရက္ေန႔ကလည္း ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္ သံေထာင္ေက်းရြာမွ အုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴး ဦးခ်ားေဟာ္ႏွင့္ ရဲစခန္းမွဴး ဆလုိင္းဘီးဗာတို႔ကို ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ထံသို႔ သတင္းေပးပို႔သည္ဟုဆိုကာ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားခဲ့ၿပီး တစ္ပတ္အၾကာတြင္ျပန္လႊတ္ေပးခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔ကလည္း ပလက္၀ၿမိဳ႕ ကုလားတန္ျမစ္ကူးတံတားတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အသံုးျပဳရန္ သံေဘာင္ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို ကုလားတန္းျမစ္ေၾကာင္းအတိုင္း တင္ေဆာင္လာသည့္ သေဘၤာတစ္စီးကို မီးရွိဳ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။…
By မိုးေက်ာ္ – ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားကို ႏိုင္ငံတကာအကာအကြယ္ေပးမႈ ဆက္လက္လိုအပ္ေၾကာင္း ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကမၻာ့ကုလသမဂၢမဟာမင္းႀကီးရံုး (UNHCR) က ေျပာဆိုသည့္ေနာက္ပိုင္း အိႏိၵယႏိုင္ငံေရာက္ ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားအား မၾကာခင္ UN ကဒ္ (ဒုကၡသည္အသိအမွတ္ျပဳသည့္ကဒ္) အသစ္ ထုတ္ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီၿမဳိ႕ရွိ UNHCR ရံုးတြင္ UN တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ခ်င္းဒုကၡသည္ေခါင္းေဆာင္မ်ား မတ္လ ၁၈ ရက္ေန႕က ေတြ႕ဆံုခဲ့ရာ UN ကဒ္ကို မၾကာခင္ ထုတ္ေပးသြားမည္ဟုေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း နယူးေဒလီၿမိဳ႕မွ Chin Human Right Organization (CHRO) တာဝန္ခံ Salai Cung Dawt က ေျပာသည္။ “အရင္က Refugee ကဒ္ ကိုင္ထားၿပီးသားအားလံုးလူေတြအတြက္ ကဒ္ကို ျပင္ဆင္ေနတယ္။ တစ္ပတ္ႏွစ္ပတ္ေလာက္ ေတာ့ ၾကာမယ္လို႕ေျပာတယ္။ တခ်ဳိ႕ကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ UN ကဒ္သက္တမ္းဟာ ၂၀၁၉ ဇြန္လ၊ ဇူလိုင္လအထိဘဲ ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ direct တခါတည္း သက္တမ္းတိုးေပးမယ္။ ၂၀၂၁ ခုႏွစ္အထိလို႕ေတာ့ေျပာတယ္” ဟု Salai Cung Dawt က ေျပာသည္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ မဟာမင္းႀကီးရံုး (UNHCR) က ထုတ္ေပးေသာ UN ကဒ္ရွိသူ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၃၀၀၀ ခန္႕ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါ ေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ ခ်င္းဒုကၡသည္ေကာ္မတီမ်ားက အရင္က UN ေလွ်ာက္ၿပီးမွ ဆိုင္းငံ့ခံရသည့္ pending case ႏွင့္ ပယ္ခ်ခံရသည့္ reject case မ်ားကို…
By မိုးေက်ာ္ – ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ နယ္နိမိတ္ခ်င္းထိစပ္ေနေသာ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ရွိ HIV/AIDS ေရာဂါတိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ Samaritan Society of Mizoram ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ အိုင္ေဇာလ္ၿမ္ိဳ႕၊ Zuangtui ရပ္ကြက္ရွိ ျမန္မာရက္ကန္းသမားမ်ားထံ AIDS ေရာဂါ အသိေပးေဟာေျပာပြဲကို မတ္လ (၁၈) ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ AIDS ေရာဂါကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕ Mizoram State AIDS Control Society (MSACS) ၏ အစီအစဥ္အရ ျမန္မာရက္ကန္းသမားမ်ားထံ AIDS ေရာဂါဆိုင္ရာ အသိေပးေဟာေျပာပြဲကို ျပဳလုပ္ရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း Samaritan Society of Mizoram အဖြဲ႕တာဝန္ခံ Mahmingi က ေျပာသည္။ “မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္း လာေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနေသာ ျပည္ပအလုပ္သမားမ်ားထံ AIDS ေရာဂါ အသိေပး ေဟာေျပာပြဲ မ်ားမ်ားျပဳလုပ္ဖို႕ MSACS အဖြဲ႕မွ ညႊန္ၾကားထားတယ္။ အဓိကေတာ့ ဒီေရာဂါမျပန္႕ပြားေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ျဖစ္တယ္” ဟုေျပာသည္။ Samaritan Society of Mizoram အဖြဲ႕၏ မွတ္တမ္းအရ ျမန္မာရက္ကန္းသမားမ်ားထံ AIDS ေရာဂါ ပိုးေတြ႔ရွိမႈ သိပ္မရွိ ေသးေသာ္လည္း မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ေရာက္ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားေၾကာင္း Mahmingi က ဆက္ေျပာသည္။ “က်မတို႕ ေသြးစစ္ေဆးခ်က္မွတ္တမ္းအရေတာ့ ဒီေရာဂါဟာ ျမန္မာရက္ကန္းသမားေတြမွာ အျဖစ္နည္းတယ္၊ ခ်င္းလူမ်ဳိး ေတြမွာ ပိုၿပီး အျဖစ္မ်ားတယ္” ဟု Mahmingi ကေျပာသည္။ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္တြင္ ျမန္မာရက္ကန္းသမား ၈၀၀ ေက်ာ္ရွိသည့္အျပင္ အလုပ္သမားမ်ားျဖစ္ၾကသည့္အတြက္ AIDS ေရာဂါ…
By လားႏြန္ – အိႏိၵယ-ျမန္မာနယ္စပ္ အမွတ္ (၂) နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလမ္းမႀကီး ရိ-တီးတိန္အၾကား ကားလမ္းေၾကာင္းအသစ္ကို ႏွစ္လမ္းသြားျဖင့္ အိႏိၵယႏုိင္ငံ၏အကူအညီႏွင့္ ေဖာက္လုပ္သြားမည္ဟု ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ စည္ပင္၀န္ႀကီး ဦးစိုးထက္ကေျပာသည္။ “အိႏိၵယေထာက္ပံ့ေငြနဲ႔ပဲ အစအဆံုးလုပ္မယ္၊ စီမံကိန္းလုပ္ေနပါျပီ၊ အခု လမ္းစီမံကိန္းအတြက္ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈလည္းလုပ္ေနျပီ၊ နဂိုသံုးေနတဲ့လမ္းကိုေရွာင္ျပီးေတာ့မွ ေနာက္လမ္းအသစ္ေဖာက္မွာ၊ အိႏိၵယကလည္း သူတို႔သတ္မွတ္တဲ့ဘက္ဂ်က္နဲ႔ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈေတြ၊ တစ္ခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာလည္း ေလ်ာ္ေၾကးေပးမႈေတြဘာေတြ အကုန္လံုး တြက္ခ်က္တိုင္းတာျပီးျပီ၊ ဒါလဲ သူတို႔မၾကာခင္စမွာပါ” ဟု စည္ပင္၀န္ၾကီးဦးစိုးထက္ကေျပာသည္။ ယခုလက္ရွိ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းအျဖစ္ အသံုးျပဳေနသည့္ ရိ-တီးတိန္အၾကား လမ္းမႀကီးသည္ ေတာင္တက္ေတာင္ဆင္း အလြန္ၾကမ္းတမ္းၿပီး ခရီးသည္ႏွင့္ ကုန္ပစၥည္းတင္ယာဥ္မ်ား သြားလာေရးခက္ခဲမႈရွိေနသည့္အတြက္ လမ္းေၾကာင္းအသစ္ေဖာက္လုပ္ရန္ စီစဥ္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၀န္ႀကီးကဆက္ေျပာသည္။ “အခုလမ္းက ေတာင္အတက္အဆင္းၾကမ္းတယ္၊ ဒီအေ၀းေျပးလမ္းက ဒီကုန္ပစၥည္းတင္တဲ့သူေတြအတြက္ အတက္အဆင္း ေတာ္ေတာ္ခက္ခဲပါတယ္၊ အဲဒါေၾကာင့္ ေျပေျပေလးနဲ႔သြားလို႔ရမယ့္လမ္းကို ေဖာက္လုပ္မယ္၊ အခုလက္ရိွ အသံုးျပဳေနတဲ့လမ္းထက္ေတာ့ မိုင္ (၂၀) ေက်ာ္ေလာက္ ပိုရွည္သြားမယ္” ဟု ၀န္ၾကီးဦးစိုးထက္က ေျပာသည္။ ရိ-တီးတိန္ၾကား ကားလမ္းေၾကာင္းသစ္စီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ပါက ခရီးသြားျပည္သူမ်ားအတြက္ လံုလံုျခံဳျခံဳႏွင့္ အႏၱရာယ္ကင္းကင္းျဖင့္ သြားႏိုင္ေတာ့မည္ဟု ရိေခါဒါရ္ၿမိဳ႕အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးခ်န္႔လ်န္နာက ေျပာသည္။ “တကယ္လုပ္ေပးႏုိင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့ေလ၊ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အခုလမ္းေတြကလည္း သိတဲ့အတိုင္းပဲေလ၊ ဟိုးအရင္တုန္းက ကားလမ္းေတြကို ျပန္ခ်ဲ႕တဲ့လမ္းေတြဆိုေတာ့ တအား အတက္အဆင္းလည္းၾကမ္းတဲ့၊ အႏၱရာယ္လည္းတအားမ်ားတယ္၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ မိုင္အားျဖင့္ တီးတီန္ႏွင့္ ရိဒ္ဟာမိုင္ (၃၀) ေက်ာ္ပဲရိွေပမယ့္ လမ္းကၾကမ္းတဲ့အခါက်ေတာ့ ေက်ာက္ခင္းလည္းပဲဘယ္ေလာက္မွွၾကာၾကာမခံဘူး၊ ဒီမွာ ေရတိုက္စားမႈက တအားၾကမ္းတယ္၊ သူတို႔လုပ္တဲ့ပံုစံတိုုင္း လမ္းကိုေျပာင္းမယ္ဆိုရင္ေတာ့…