By မိုးေက်ာ္ – ခ်င္းျပည္နယ္၊ ပလက္ဝၿမဳိ႕နယ္အတြင္း ျမန္မာတပ္မေတာ္ႏွင့္ ရကၡဳိင့္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ (AA) တို႕အၾကား ျဖစ္ပြားေနေသာ တိုက္ပြဲမ်ားကို NCA (တစ္ႏုိင္ငံလံုးပစ္ခတ္တိုက္ခတ္မႈရပ္စဲေရးစာခ်ဴပ္) လမ္းေၾကာင္းမွ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းသင့္ေၾကာင္း ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး (၃) ပူးထက္နီက ေျပာသည္။ “အဓိကကေတာ့ ပလက္ဝမွာျဖစ္ေနတဲ့တိုက္ပြဲဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္တဲ့တိုက္ပြဲဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ အခု CNF က NCA လက္မွတ္ ေရးထိုးထားတယ္၊ အစိုးရကလည္း အဲဒီ NCA လမ္းေၾကာင္းကို ဝင္လာၾကပါဆိုၿပီး ဖိတ္ထားတယ္၊ CNF က အဲဒီလမ္းေၾကာင္းကို သြားေနတယ္။ အဲဒီလမ္းေၾကာင္းကေန လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႕ တျခားနည္းလမ္း မရွိဘူး။ အဲဒီနည္းလမ္းဘဲရွိတယ္၊ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႕က လက္နက္ကိုင္ၿပီးေတာ့မွ အစိုးရကိုျဖဳတ္ခ်မယ္ဆိုတဲ့ ေပၚလစီ မရွိဘူး၊ က်ေနာ္တို႕က ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း စားပြဲဝိုင္းႏိုင္ငံေရးအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကိုေျဖရွင္းရမယ္” ဟု ပူးထက္နီက ေျပာသည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ရကၡဳိင့္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔တို႔ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းျဖစ္ေနတဲ့တုိက္ပြဲအေပၚ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး၏ သေဘာထားႏွင့္ပတ္သက္၍ ပူးထက္နီက ယခုကဲ့သို႔ ေျပာဆိုသည္။ “ရိုးရိုးသားသား က်ေနာ့အေနနဲ႕ေျပာရရင္ အဲဒီလိုျပႆနာျဖစ္တဲ့အခါ က်ေနာ္တို႕ CNF အေနနဲ႕ ဘယ္သူ႕ကို သြားပစ္မလဲ၊ AA ကို သြားပစ္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႕က တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း၊ AA ႏွင့္ CNF က ရည္မွန္ခ်က္ခ်င္းတူေနတယ္၊ အစိုးရကိုသြားပစ္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႕က အစိုးရနဲ႕လက္မွတ္ထိုးထားတယ္၊ ပစ္စရာမရွိဘူး၊ အဲဒီေတာ့ CNF က ဘယ္လိုသြားေျဖရွင္းမလဲ၊ ငါတို႕က AA အေနနဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚတက္၊ အဲဒီလမ္းေၾကာင္းေပၚကို လိုက္ၾကည့္လိုက္၊…
Author: Editor
By လားႏြန္ – ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ (AA) တို႔ၾကားတိုက္ပြဲေၾကာင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနၾကသည့္ ပလက္ၿမိဳ႕နယ္မွ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူမ်ားအား ကူညီေထာက္ပံ့ႏုိင္ေရးအတြက္ ဟားခါးၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအသင္း (Community Care For Emergency Response AndRehabitation – CCERR) မွ အလွဴေငြမ်ား ေကာက္ခံေနေၾကာင္းသိရသည္။ CCERR အဖြဲ႔မွ ေဒၚ Biak Mawi Sung က “ပလက္၀ဆိုတာ ကၽြန္မတို႔ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြေပါ့ေနာ္၊ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြျဖစ္တဲ့အခါၾကေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးစစ္ေဘးေရွာင္ေတြတြက္ ကၽြန္မတို႔လူမ်ိဳးတူတယ္၊ ညီအစ္ကိုေတြေပါ့၊ အဲလိုမ်ိဳးအေျခအေနေတြရိွတယ္၊ ဒီလိုမ်ိဳးသူတို႔ဒုကၡေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကၽြန္မတို႔ဒီတိုင္းမၾကည့္ပဲနဲ႔ ကိုယ္တတ္ႏိုင္တဲ့ဖက္ကေန ကၽြန္မတို႔အခု တတ္ႏိုင္တာဆိုတာ ေငြသားႏွင့္ပဲ ပူးေပါင္းပါ၀င္ေပးႏိုင္တယ္ေလ၊ ကၽြန္မတို႔ရဲ႕လုပ္ေပးႏုိင္တာက သူတို႔အတြက္ ေနထိုင္စားေသာက္မႈစားရိတ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္ျခား သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြေပါ့၊ ကၽြန္မတိ္ု႔ျဖည့္ဆည္းေပးခ်င္တာပါ” ဟု ေျပာသည္။ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူမ်ား ကူညီေထာက္ပံ့ႏုိင္ေရးအတြက္ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္မွအပ က်န္ရွိသည့္ ခ်င္းျပည္နယ္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားအားလံုးတြင္ ဘာသာေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ေစတနာရွင္မ်ားထံ ယခုလအတြင္း အၿပီးေကာက္ခံၿပီး မတ္လအတြင္း ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ား ေပးအပ္ႏုိင္ရန္ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း သူမကဆက္ေျပာသည္။ ယခုလက္ရွိ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ (AA) အၾကား တိုက္ပြဲမ်ားပိုမိုျပင္းထန္လာၿပီး ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္တြင္ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္မ်ားပိုမိုတိုးလာေနသည္။ ဒုကၡသည္တခ်ဴိ႕မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ဘက္သို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနၾကရသည္။ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအသင္း (CCERR) အေနျဖင့္ ယခုကဲ့သုိ႔ ကူညီေထာက္ပံ့ေပးမႈကို ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ခ်င္းအႏြယ္၀င္ ၿမိဳ႕မ်ဴိးႏြယ္စုမ်ားထံသို႔ သြားေရာက္ေပးအပ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္ဟုသိရသည္။ (ဓာတ္ပံု – ကိုေက်ာ္ေအာင္)
ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းစီမံခန္႔ခြဲမႈဥပေဒ (၂၀၁၈) ကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္သည့္အေနျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ “ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမရွိ” ပိုစတာ ကမ္ပိန္းလႈပ္ရွားမႈကို ခ်င္းေျမယာဆိုင္ရာ ကြန္ယက္က ဟားခါး ႏွင့္ တြန္းဇံၿမိဳ႕တြင္ ယေန႔ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ယေန႔နံနက္ပိုင္း (၁၁) နာရီခန္႔ကစတင္ၿပီး ဟားခါးၿမိဳ႕ႏွင့္ တြန္းဇံၿမိဳ႕ရွိ လူစည္ကားရာေနရာ၊ လမ္းဆံုလမ္းဂြမ်ားတြင္ “ေျမ- ေရာင္းကုန္မဟုတ္ပါ၊ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမရိုင္းမရွိ။ ဘိုးဘြားပိုင္ေျမသာရွိသည္။” ဆိုသည့္ ပိုစတာ၊ ဗီႏိုင္းမ်ားကို လိုက္လံကပ္ခဲ့ၾကသည္ဟု ခ်င္းေျမယာဆိုင္ရာကြန္ယက္မွ တာ၀န္ခံတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကို မန္ဇခုပ္ကေျပာသည္။ “ခ်င္းျပည္နယ္မွာ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ မ႐ွိဘူး ဘိုးဘြားပိုင္ေျမပဲ႐ွိတယ္၊ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားေတြမွာ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ ကေန က်င့္သံုးလာခဲ့တဲ့ ဓေလ့ထံုးတမ္း ေျမယာပိုင္ဆိုင္ခြင့္၊ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္ တို႔ကို ကာကြယ္ဖို႔ခုလို လႈပ္ရွားမႈစတင္တာ ျဖစ္တယ္’’ ဟု ကို မန္ဇခုပ္ကေျပာသည္။ ယခုလႈပ္ရွားမႈသည္ ပထမအဆင့္လႈပ္ရွားမႈျဖစ္ၿပီး ယခုလ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀) ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔မတိုင္ခင္တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္ (၉) ၿမိဳ႕နယ္စလံုးတြင္ အၿပီးလႈပ္ရွားၾကမည္ဟု သူကဆက္ေျပာသည္။ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရုိင္းစီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ျပဌာန္းခဲ့ၾကၿပီး ျပန္လည္ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၁၁) ရက္ေန႔က အစိုးရကထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမရိုင္းေတြကို အသံုးျပဳေနသည့္ လူပုဂိၢဳလ္ႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ျပင္ဆင္ခ်က္ဥပေဒထုတ္ျပန္ၿပီး (၆) လအတြင္း သက္ဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲေရးေကာ္မတီကို ေလွ်ာက္ထားရမည္ျဖစ္သည္။ ေလွ်ာက္ထားျခင္းမရွိပါက ဥပေဒအရ အေရးယူမည္ဟု…
By လားႏြန္ – ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္း ေျမယာသဘာ၀သယံဇာတအားလံုး၏ မူလပိုင္ရွင္ျဖစ္ျပီး ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား၏ သေဘာထားမပါပဲ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ျခင္းမျပဳေၾကာင္း ခ်င္းေျမယာဆိုင္ရာကြန္ယက္ Chin Land Affairs Network (CLAN) ေျပာဆိုလိုက္သည္။ ခ်င္းေျမယာဆိုင္ရာကြန္ယက္အဖြဲ႔သည္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမရိုင္းမ်ားစီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒ (၂၀၁၈) အေပၚ ျပည္သူတို႔ရင္ဆိုင္ရမည့္ အႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၂) ရက္မွ (၁၃) ရက္ေန႔အထိ ကေလးၿမိဳ႕တြင္ ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ခဲ့ၾကျပီး ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ထုတ္ျပန္ကာ ထုိကဲ့သုိ႔ ေျပာဆိုလိုက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ခ်င္းေျမယာဆိုင္ရာကြန္ယက္မွ တာ၀န္ရွိသူ ဦးမန္ဇခုပ္က “ခ်င္းေျမယာေတြကို ခ်င္းလူမ်ိဳးကပဲ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္ရိွရမယ္၊ ျပီးေတာ့ သဘာ၀သယံဇာတေတြကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ခြဲေ၀သံုးစြဲတဲ့အခါမွာလည္း ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ သေဘာတူညီမႈေတြရယူျပီးမွသာ လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္တယ္” ဟု ေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒသည္ ခ်င္းလူမ်ဴိးမ်ား၏ ဘ၀ရပ္တည္မႈ၊ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း၊ သမုိင္းယဥ္ေက်းမႈမ်ားကိုလည္း ထိခိုက္နစ္နာေစသည္ဟု ၎ကဆက္ေျပာသည္။ “အခု ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ ဥပေဒက ကၽြန္ေတာ္တို႔ခ်င္းျပည္နယ္မွ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္မရိွတဲ့အျပင္ တကယ္လို႔မ်ား ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ရိွခဲ့ေသာ္ေပါ့၊ ဥပမာ – ေျမလြတ္ေျမလပ္ဆိုတာက ဗဟိုကပဲေပးပိုင္ခြင့္ရိွတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ခ်င္းျပည္နယ္အစုိးရေရာ၊ ခ်င္းအမ်ိဳးအႏြယ္စုေတြေပးလို႔မရဘူး၊ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္တို႔ရဲ႕ ခ်င္းဘိုးဘြားပုိင္ အေမြအႏွစ္ေနရာေတြဆိုလို႔ရိွရင္ ေနျပည္ေတာ္ကပဲ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္ရိွတယ္ဆိုေတာ့ ဒါေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဓေလ့ထံုးတမ္းစီမံခန္႔ခြဲမႈကို လံုးလံုး၀၀ ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ဥပေဒေတြျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဒီဥပေဒက ကၽြန္ေတာ္တို႔တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ မတူကြဲျပားမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကို ရိုက္ခိ်ဳးတဲ့ ဥပေဒျဖစ္တယ္” ဟု ဦးမန္ဇခုပ္ကေျပာသည္။ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရုိင္းစီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒကို ၂၀၁၂…
By လားႏြန္ – ေနေရာင္ျခည္ကိုအသံုးျပဳ၍ ေကာ္ဖီမ်ားကို အေျခာက္လွန္းႏုိင္သည့္ စက္ရံုတစ္ခုကို ခ်င္းျပည္နယ္၊ မင္းတပ္ၿမိဳ႕တြင္ ယခုလဆန္းပိုင္းက စတင္လည္ပတ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။ ခ်င္းေတာင္တြင္ထြက္ရွိသည့္ ေကာ္ဖီမ်ားသည္ ယခင္က အေျခာက္ခံလိုပါက ျပင္ပတြင္ ေနပူလွန္းရၿပီး ေကာ္ဖီမ်ားသည္ အန႔ံအသက္ စုပ္ယူမႈအလြန္အားေကာင္းသည့္အတြက္ အရည္အေသြးပိုင္းတြင္ အားနည္းခ်က္မ်ားျဖစ္လာေစသည့္အျပင္ ေနပူခ်ိန္အားနည္းျခင္းေၾကာင့္ အေျခာက္ခံရန္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ေစာင့္ေနရသည့္အတြက္ (Solar Dryer Dome) ေနေရာင္ျခည္သံုးအေျခာက္ခံစက္ကို စမ္းသပ္ကာ စတင္ အသံုးျပဳၾကည့္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ပိုင္ရွင္ ဆလိုင္းမာဟုန္းကေျပာသည္။ “အမွန္က ေကာ္ဖီက အနံ႔စုပ္လည္းအရမ္းအားေကာင္းတယ္၊ ေကာင္းတဲ့အခါၾကေတာ့ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ၾကက္ေတြ၊ ၀က္ေတြသတ္လိုက္၊ အဲလိုမ်ိဳးေတြေပ့ါ၊ ေကာ္ဖီကအနံ႔ေပါင္းစံုကိုစုပ္တယ္၊ အမွန္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ခ်င္းျပည္နယ္က ေကာ္ဖီေတြက အရည္အေသြးေကာင္းေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခူးတဲ့အခ်ိန္ကစျပီး အေျခာက္လွန္းတဲ့အထိ စနစ္မက်တဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရသင့္သေလာက္ ေကာ္ဖီေတြရဲ႕အရည္အေသြးေတြ ထြက္မလာဘူး၊ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ကစျပီး လွန္းစင္ေလးေတြသံုးတယ္၊ အဲဒီမွာဖံုေတြ ဘာေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔မကာကြယ္ႏို္င္ဘူး၊ ဖံုေတြထတာေတြရိွတယ္၊ ေနာက္ပိုင္းမိုးရာသီပိုင္းေရာက္လာေတာ့ အထားအသိုလည္း အမ်ားၾကီးလိုအပ္တာေပါ့၊ မိႈနည္းနည္းလိုက္ခ်င္တာမ်ိဳးေတြျဖစ္တယ္၊ တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ပ်က္စီးသြားတာရိွတယ္၊ မိႈလံုးလံုးတက္သြားတာရိွတယ္၊ အဲလိုျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္ ဒီေနေရာင္ျခည္သံုး အေျခာက္ခံနဲ႔ဆိုရင္ (Solar dryer dome) ေနလည္းေကာင္းေကာင္းရမယ္၊ အဲဒီအထဲမွာ အေျခာက္လွန္းရင္ အေျခာက္လွန္းတဲ့ ေျခာက္ႏႈန္းကညီမယ္၊ စနစ္တက်လုပ္ထားရင္ေတာ့ အရင္ႏွစ္ေတြကထက္ ပိုျပီးေတာ့ အရည္အေသြးပုိထိန္းႏိုင္မယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ေလးနဲ႔ ေနေရာင္ျခည္သံုးအေျခာက္ခံ (Solar Dryer Dome) စတည္ျဖစ္တာေပါ့” ဟု ဆလိုင္းမာဟုန္းက ခိုႏူမ္းသုန္မီဒီယာအဖြဲ႔ကိုေျပာသည္။ ယင္းေကာ္ဖီအေျခာက္လွန္းစက္ရံုအတြက္ ဒိန္းမတ္အစိုးရထံမွ RBF…
Salai Van Cung Lian (UK) ၁.၀နိဒါန္း ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ကို က်င္းပတဲ့အခါတိုင္း မိန္႔ခြန္းမ်ားတြင္ ဘာေၾကာင့္က်င္းပရသလဲဆိုတာကို အျမဲေျပာေလ့ရွိေပမယ့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုပံုျခင္းမတူၾကပါဘူး။ တခ်ိဳ႕က… တိုက္သူႀကီး၊ ရြာသူႀကီးစနစ္ကေန ဒီမိုကေရစီစနစ္ေျပာင္းလဲအသံုးျပဳဖို႔ ဆံုးျဖတ္တဲ့ေန႔၊ တခ်ိဳ႕ကေတာ့… ဖလမ္းၿမိဳ႕မွာ လူထုငါးေထာင္ေတြ႔ဆံုၿပီး ဆံုးျဖတ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ စည္းလံုးမႈျပယုဒ္ျဖစ္လို႔… စသျဖင့္ေျပာဆိုၾကသည္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း… ဘိုးဘြားေတြ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ က်င့္သံုးလာခဲ့တဲ့ တိုက္သူႀကီး၊ ရြာသူႀကီးစနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းတာျဖစ္တဲ့ေန႔ကို ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔လို႔မေခၚသင့္ေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။ ဒါေၾကာင့္ ခ်င္းသမိုင္းအက်ဥ္းခ်ဳပ္နဲ႔ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ရဲ႕အႏွစ္သာရကို ျပန္သံုးသပ္ၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔ဟာ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ (၉) ရက္ေန႔တြင္က်င္းပေသာ ခ်င္းေရးရာ၀န္ၾကီးအစည္းအေ၀းမွ ျဖစ္ေပၚလာသည္႔ အခ်က္ကို အာလံုးသိျပီးျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ခ်င္းမ်ိဳးသားေန႔အေၾကာင္းေလ့လာရာတြင္ ကြ်ႏု္ပ္သည္ ခ်င္းေရးရာ၀န္ၾကီးအစည္းအေ၀း၏ ေဆြးေႏြးခ်က္ႏွင္႔ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုသာ စူးစိုက္ေဖာ္ျပသြားမည္ျဖစ္သည္။ ၂.၀လြပ္လပ္ျပီးေခတ္၊ခ်င္းေရးရာဌာန၏ၾကိဳးပမ္းမွဳမ်ား ၁၉၅၁ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ (၉) ရက္ေန႔ ခ်င္းေရးရာေကာင္စီ အစည္းအေ၀းအေၾကာင္း မေဖာ္ျပမီတြင္ ခ်င္းေရးရာဌာန၏ လြတ္လပ္ျပီးကာလ ၾကိဳးပမ္းခ်က္မ်ားအားေဖာ္ျပလိုပါသည္။ ၁၉၄၈ခုႏွစ္၊ ဇႏၷ၀ါရီလ (၄) ရက္ေန႕တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ျဗိတိသွ်လက္ေအာက္မွလြတ္လပ္ေရးရရွိခဲ့သည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ အပုိဒ္ – ၅၊ ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းအခန္း၊ ပုဒ္မ – ၁၉၆၊ ၁၉၇၊ ၁၉၈ တုိ႕အရ ခ်င္းေရးရာေကာင္စီ၊ ခ်င္းေရးရာဌာနႏွင့္ ခ်င္းေရးရာ၀န္ၾကီးတုိ႕ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါသည္။ ခ်င္းေရးရာဌာနရဲ့ ပထမဆံုးလုပ္ငန္းအေနျဖင္႔ ခ်င္းေတာင္တန္းတြင္ ေရွးယခင္ေခတ္အဆက္ဆက္မွ ျဗိတိသ်ွေခတ္အထိ အသံုးျပဳခဲ့သည္႔ သက္ဦးဆံပိုင္စနစ္ေဟာင္းကို ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ျဖင္႔ အစားထိုးရန္ ၾကိဳးစားေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ ခ်င္းေရးရာဌာနက (၂၂) ဇန္န၀ါရီ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္တြင္…
ကယားျပည္နယ္၊ လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕တြင္ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ဆန္းေၾကးရုပ္စိုက္ထူမႈ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္သည့္ ျပည္သူမ်ားအား အင္အားသံုးႏွိမ္ႏွင္းေစသည့္ ကယားျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔၏လုပ္ရပ္ကို ျပင္းထန္စြာ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေသာနည္းလမ္းျဖင့္သာအေျဖရွာရန္ ခ်င္းအရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္း (၃၀) ေက်ာ္က ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ဆန္းေၾကးရုပ္စိုက္ထူမႈ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္သည့္ ျပည္သူမ်ားအား အင္အားသံုးႏိွမ္ႏွင္းသည္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ခ်င္းအရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္း (၃၇) ဖြဲ႔က ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၂) ရက္ေန႔က ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ထုတ္ျပန္လိုက္ၿပီး ယခုကဲ့သုိ႔ေတာင္းဆိုလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ “ကရင္နီျပည္နယ္ နယ္နိမိတ္အတြင္း ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ပတ္သက္ေသာ အထိမ္းအမွတ္ရုပ္တုမ်ား စိုက္ထူျခင္းမ်ဴိးကို ျပည္နယ္အစိုးရအေနျဖင့္ ျပည္နယ္သူျပည္နယ္သားမ်ားႏွင့္ လံုေလာက္ေသာ ႀကိဳတင္ေဆြးေႏြးသေဘာတူမႈမ်ားရယူၿပီးမွသာ ေဆာင္ရြက္ေစသင့္ၿပီး ယခုကဲ့သို႔ ကန္႔ကြက္ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မႈသည္ ျပည္နယ္အစိုးရအေနျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္သူျပည္နယ္သားမ်ားႏွင့္ လံုေလာက္သည့္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္မႈမရွိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာရျခင္းျဖစ္သည္’’ ဟု ၎တိုိ႔၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပည္နယ္သူျပည္နယ္သားမ်ား၏ သေဘာထားဆႏၵအျပည့္အ၀မပါရွိဘဲ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေၾကးရုပ္တည္ေဆာက္ေစျခင္းႏွင့္ လက္နက္မဲ့ျပည္သူမ်ားအား အင္အားသံုးႏွိမ္ႏွင္းသည့္ ကယားျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔၏လုပ္ရပ္ကို ျပင္းထန္စြာ ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္ၿပီး ျပည္နယ္အစိုးရအေနျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာဆႏၵျပျပည္သူမ်ားႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ရရွိထားသည့္ အခ်က္အမ်ားႏွင့္အညီ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာနည္းျဖင့္ ဆက္လက္ညိွႏိႈင္း အေျဖရွာေဆာင္ရြက္သြားၾကရန္ အေလးအနက္တိုက္တြန္းသည္ဟု ေၾကညာခ်က္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။ ကယားျပည္နယ္၊ လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေၾကးရုပ္ကို ေဒသခံမ်ား၏ ကန္႔ကြက္မႈၾကားထဲက ယခုလ (၂) ရက္ေန႔က ျပည္နယ္အစိုးရက ေၾကးရုပ္တုဖြင့္ပြဲျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဴပ္ေၾကးရုပ္ျပန္လည္ဖ်က္သိမ္းေပးေရးအတြက္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၂) ရက္ေန႔၊ ျပည္ေထာင္စုေန႔တြင္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားက ခ်ီတက္ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵေဖာ္ထုတ္သည့္ ျပည္သူမ်ားအား ရဲတပ္ဖြဲ႔က ရာဘာက်ည္မ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္ၿဖိဳခြဲသည့္အတြက္ အေယာက္ (၂၀) ထက္မနည္း ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ကယားျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔က ဆႏၵျပျပည္သူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုညိွႏိႈင္းၿပီး သေဘာတူညီခ်က္ရရွိခဲ့ၾကသည္။ ယင္းသေဘာတူညီခ်က္မ်ားတြင္ ဆႏၵျပျပည္သူမ်ားအား တရားစြဲဆိုမႈကို…
By မိုးေက်ာ္ – အိႏိၵယႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ Citizenship (Amendment) Bill, 2016 တြင္ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားလည္း ပါဝင္ထည့္သြင္းရန္ Chakma community လက္ေအာက္ရွိ အဖြဲ႕ (၈) ခု ပူးေပါင္းၿပီး အိႏိၵယႏိုင္ငံ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးထံ ေတာင္းဆိုသည့္အေပၚ စိုးရိမ္စရာမရွိေၾကာင္း မီဇိုရမ္ရွိ ခ်င္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ဦးေဆာင္သူမ်ားက ေျပာသည္။ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားသည္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေနထိုင္လာခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ခ်င္းႏွင့္ မီဇိုးမ်ားသည္ ညီအကိုေမာင္ႏွမမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး အိႏိၵယႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္တြင္ Chakma လူမ်ဳိးမ်ားအေနျဖင့္ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားအတြက္ ေတာင္းေပးစရာမလိုေၾကာင္း ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး ဗဟိုတရားရံုး တရားသူႀကီး ဦးလာလ္ရမ္းေလာမ္မာက ေျပာသည္။ “ခ်င္းဆိုတာ မီဇိုးပါဘဲ၊ မီဇိုရမ္အစိုးရ အရင္အစိုးရျဖစ္ေစ၊ ယခုအစိုးရမွာလည္း မီဇိုရမ္မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေနထိုင္ၾကတယ္၊ တကယ္တန္း ဥပေဒအရဆိုရင္ တစ္ညေတာင္အိပ္ခြင့္မရွိဘူး၊ ဒါေပမယ့္ အခုဆိုရင္ ႏွစ္နဲ႔ခ်ီေနထိုင္လာၾကတယ္၊ ၿပီးေတာ့ ခ်င္းေတြကို မီဇိုးေတြက ညီအကိုမ်ားျဖစ္ၾကတယ္ဆိုၿပီး ခ်စ္ၾကတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ခ်င္းလူမ်ဳိးအတြက္ ေတာင္းေပးစရာမလိုဘူး၊ လိုခ်င္ရင္ က်ေနာ္တို႕ကိုယ္တိုင္ေတာင္းလို႕ရတယ္၊ က်ေနာ္တို႕မေတာင္းဘဲ၊ သူတို႕က ေတာင္းေပးတာက ေသြးရိုးသားရိုးမဟုတ္ဘူး၊ ဒါေမတၱာမဟုတ္ဘူး၊ Chakma ေတြရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ ေပၚလြင္ပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ဘာမွ စိုးရိမ္စရာမရွိပါဘူး” ဟု ေျပာသည္။ ဆက္လက္ၿပီး မီဇိုရမ္ျပည္နယ္တြင္ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားစြာေနထိုင္ၾကသည္ဟုဆိုကာ အဆိုပါ Citizenship (Amendment) Bill တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းျပည္ကို ထည့္သြင္းလိုျခင္းမွာ ႏိုင္ငံျခားသားအေနျဖင့္ ယခု Bill တြင္ ပါဝင္ပါက သူတို႕ Chakma လူမ်ဳိးမ်ားအေနျဖင့္ အလိုလို…
By လားႏြန္ – ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦး (CNF) ၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ မဆုတ္မနစ္ပါ၀င္ပံ့ပိုးၾကရန္ ခ်င္းျပည္သူလူထုတရပ္လံုးကို ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦး (CNF) မွ တိုက္တြန္းလိုက္သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀) ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္မည့္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ခ်င္းအမ်ဴိးသားတပ္ဦးက ယမန္ေန႔က ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ထုတ္ျပန္လိုက္ၿပီး ခ်င္းျပည္သူတရပ္လံုးကို ထိုကဲ့သို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ခ်င္းျပည္သူလူထုအေနျဖင့္ အမ်ိဳးသားေရးအက်ိဳးစီးပြားကိုဦးထိပ္ထားလ်က္ ကိုယ္ပိုုင္ျပဌာန္းခြင့္ျပန္လည္ရရိွ ေရးဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုေပၚထြန္းေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ျပန္လည္ထြန္းကားေရးတို႔အတြက္ (၇၁) ႏွစ္ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔တြင္ အားသစ္ေလာင္ျပီး ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ၾကရန္ႏွင့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦး(CNF) ၏ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ မဆုတ္မနစ္ ပါ၀င္ပံ့ပိုးၾကရန္ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္အပ္သည္ဟု ၎တို႔၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ေဖာ္ျပထားသည္။ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတပ္ဦးသည္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေရးအက်ိဳးစီးပြားျဖစ္သည့္ ခ်င္းလူမ်ိဳးတို႔ ရသင့္ရထိုက္ေသာ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးအခြင့္အေရးမ်ားကို ျပန္လည္ရရိွျပီး ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီ ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ႏိုင္ေရးအတြက္ ခ်င္းျပည္သူမ်ားႏွင့္အတူ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) ေက်ာ္ၾကာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု CNF က ဆိုသည္။ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔၏ အႏွစ္သာရမွာ ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စုအားလံုးသည္ ခ်င္းလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးတည္းျဖစ္ေၾကာင္းထုတ္ေဖာ္ ျပသျခင္း၊ အမ်ိဳးသားဂုဏ္အင္လကၡဏာကိုထိန္းသိမ္းျခင္း၊ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္ႏိုးၾကားျခင္း၊ အမ်ိဳးသားေသြး စည္းလံုးညီညြတ္ျခင္းတို႔ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းအမ်ဴိးသားေရးအႏွစ္သာရမ်ား ဆက္လက္ရွင္သန္ႏုိင္ေရးအတြက္ ႏွစ္ေပါင္း (၇၀) ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္ကိုအဆံုးသတ္ၿပီး အဓိပၸါယ္ျပည့္၀ေသာ ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမွတဆင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ႏွင့္အမ်ဴိးသားတန္တူမႈရွိေသာ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္သြားၾကရမည္ဟု CNF ၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
By လားႏြန္ – ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံ၏ၿမိဳ႕ေတာ္ မနီလာျမိဳ႕တြင္ ဇန္န၀ါရီ (၂၀) မွ (၂၆) ရက္ေန႔အထိ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ Little & Teen Glam International Pageant အလွမယ္ၿပိဳင္ပြဲတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံကိုယ္စားျပဳအေနျဖင့္ သြားေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့သည့္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသူ Regina Noi (ရီဂ်ီနာ ႏိုးဗီး) ကို ခိုႏူမ္းသုန္မီဒီယာအဖြဲ႔မွ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့သည္။ အမည္ – Regina Noi (Lalngurdawli)အသက္ – (၁၉) ႏွစ္ပညာအရည္အခ်င္း – 2nd Year, English Majorယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့သည့္ျပိဳင္ပြဲမ်ား – Miss Myanmar Beauty Paradise Chin State, Miss Myanmar Beauty Paradise 2019, Miss Teen Glam International 2019ရရွိခဲ့သည့္ဆုမ်ား – Best in Swim Wear, Miss Spoke Model Regina ရဲ႕ မိသားစုအေၾကာင္းေလး နည္းနည္းေျပာျပေပးလို႔ရမလား။Regina တို႔မွာ မိသားစုဝင္ (၆) ေယာက္ရွိတယ္။ အေဖရယ္၊ အေမရယ္၊ ညီအစ္မ (၄) ေယာက္ရယ္ေပါ့။ Regina က်ေတာ့ အၾကီးဆုံးကေန သုံးေယာက္ေျမာက္ေပါ့။ အႏုပညာေလာကထဲမဝင္ခင္ Regina ရဲ႕ သာမန္ဘဝအေနနဲ႔ ေန႔စဥ္ပုံမွန္လႈပ္ရွားမႈ၊ လုပ္ေဆာင္မႈေလး ေျပာျပေပးမလား။အႏုပညာေလာကထဲမဝင္ခင္ Regina ကေလးတကၠသိုလ္မွာ အဂၤလိပ္ေမဂ်ာနဲ႔ ဒုတိယႏွစ္အထိ ပညာသင္ၾကားတယ္။ ပညာသင္ၾကားရင္းနဲ႔ ဆရာၾကီး Professor J. Khuma…