Author: Editor
ဇလပ္ထက္နီ – ဒီေဆာင္းပါး၏ ေခါင္းစီးသည္ လက္ရွိ ထန္တလန္ၿမိဳ႕နယ္ ဗန္ဇန္ေတာင္ေၾကာရွိ အႏွစ္ ၂၀၀ ေက်ာ္ သက္ တမ္း၊ ဇနပုဒ္ ရြာကေလး Vangzang ရြာ က စတင္ျခင္းျဖစ္သည္၊ ဗန္ဇန္ ေဒသခံမ်ား၏ အုပ္ခ်ဳပ္သူ နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္တုိ႕ အတြက္ ေပၚ တာမထမ္းေရး ဆႏၵျပကန္႕ကြက္ရာမွ တနယ္လုံး ပ်ံ႕ႏွံ႕ ဂယက္ရုိက္သြားခဲ့ရာ အမ်ဳိးသား ေရးလႈပ္ရွားမႈ အသြင္သုိ႕ က်ယ္ျပန္႕သြား ခဲ့သည္။ ဒီေနရာတြင္ ခ်င္းေခါင္းေဆာင္ Pu Ro Thang ကုိ ခ်န္ထားလုိ႕ မရ ပါ၊ Pu Ro Thang သည္ အဂၤလိပ္ အစုိးရ ၀န္ထမ္းဘ၀တြင္ပင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြကုိ ေျခစုံကန္ၿပီး ထန္တလန္နယ္ အပါ အ၀င္ ဟားခါးနယ္၊ မတူပီနယ္မ်ားအထိ အဂၤလိပ္ အစုိးရႏွင့္ တုိက္သူၾကီးမ်ား၏ မတရားဖိႏွိပ္မႈမ်ားကုိ ျပည္သူထံ အသိ ေပး နားေဖာက္ေလ့ရွိသည္။ ထုိအခ်ိန္က စၿပီး ေဒသခံ မ်ား ၏ စိတ္ထဲတြင္ အဂၤလိပ္ႏွင့္ တုိက္သူၾကီးတုိ႕၏ လုပ္ရပ္ မ်ားကုိ ဆန္႕က်င္လုိစိတ္ သေႏၵတည္ခဲ့သည္၊ ခ်င္းေတာင္မွ ခရီးၾကမ္း မုိင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေ၀းသည့္ ကေလးၿမိဳ႕၊ ဂန္႕ေဂါ ၿမိဳ႕ မ်ားသုိ႕ အစုိးရ၀န္ထမ္းမ်ားအတြက္ အခမဲ့ ရိကၡ ထမ္းရသည္ကုိ မခံမ ရပ္ႏုိင္ျဖစ္ ခဲ့ၾကသည္။ Pu Ro Thang ၏ လုပ္ရပ္ သည္ ဟားခါးနယ္…
အိႏိၵယႏိုင္ငံ အေရွ႕ေျမာက္ေဒသ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္၏ သတင္းစာေလာကကို ခ်င္းမီဒီယာကြန္ယက္အဖြဲ႔ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ခ်င္းစာနယ္ဇင္း သမားမ်ားက ေမလဒုတိယပတ္တြင္ သြားေရာက္ေလ့လာၾကမည္ဟုသိရသည္။ ခ်င္းမီဒီယာကြန္ယက္၏ ၅ ႀကိမ္ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ ညီလာခံအစည္းအေ၀း၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အတိုင္း ကြန္ယက္အဖြဲ႔၀င္ မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ခ်င္းသတင္းဌာနမ်ားမွ ခ်င္းသတင္းစာဆရာ ၁၃ ဦး ႏွင့္ ကြန္ယက္ဒါရိုက္တာဘုတ္အဖြဲ႔၀င္ ၅ ဦး စုစုေပါင္း ၁၈ ဦးတို႔သည္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ရွိ ပံုႏွိပ္မီဒီယာ၊ ရုပ္သံမီဒီယာမ်ားကို သြားေရာက္ေလ့လာၾကမည္ျဖစ္သည္။ ခ်င္းမီဒီယာကြန္ယက္၏ Capacity Building ဒါရိုက္တာ CL Thanga က “ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ဟာ မီဒီယာပိုင္းမွာ တကယ္ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ျပည္နယ္တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္၊ ပံုႏွိပ္မီဒီယာ နဲ႔ ရုပ္သံမီဒီယာ ၂ ခုစလံုးမွာ တကယ္ အားေကာင္းၿပီး ေအာင္ျမင္ ေနတာေတြ႔ရတယ္၊ သူတို႔က က်ေနာ္တို႔ ခ်င္းမီဒီယာေတြထက္ မီဒီယာလုပ္ငန္းပိုင္းမွာ ၀ါရင့္သမားေတြျဖစ္တယ္၊ သူတို႔ ဆီက အေတြ႔အႀကံဳ ပညာဗဟုသုတေတြရယူဖို႔အဓိကရည္ရြယ္ပါတယ္’’ ဟု ေျပာသည္။ ေလ့လာေရးခရီးစဥ္အတြင္း ခ်င္းသတင္းသမားမ်ားသည္ Mizoram Journalist Association (MJA) အဖြဲ႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးရန္စီစဥ္ထားၾကၿပီး အိုင္ေဇာလ္ၿမိဳ႕ရွိ ေအာင္ျမင္ေနေသာ သတင္းစာတိုက္မ်ားကိုလည္းေလ့လာၾကမည္ျဖစ္သည္။ “ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ေတာေတာင္ေရေျမအေနအထား ေရခံေျမခံတူတဲ့ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္လိုေဒသမွာ သတင္းစာလုပ္ငန္း စတင္လုပ္ ကိုင္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုရုန္းကန္ခဲ့ၾကလဲ၊ ခုလိုေအာင္ျမင္ေနတဲ့အေျခအေနေရာက္ေအာင္ သူတို႔ဘယ္လို ႀကိဳးစား လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကလဲ၊ ဘယ္လိုအခက္အခဲေတြရွိခဲ့လဲ၊ အဲဒီအခက္အခဲေတြကို ဘယ္လိုေက်ာ္လႊားခဲ့ၾကလဲ၊ ျပည္နယ္ အစိုးရေတြ နဲ႔ ဘယ္လို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြရွိသလဲ ဆိုတာေတြကို ေလ့လာၾကမွာပါ၊…
ခ်င္းျပည္နယ္ ဖလမ္းၿမိဳ႕တြင္ ရက္ေပါင္း ၁၀၀ အတြင္း မဟာဓာတ္အားလိုင္းမွတဆင့္ လွ်ပ္စစ္မီးျဖန္႔ျဖဴးေပးႏုိင္ေတာ့မည္ ဟု လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ စြမ္းအင္ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေဖဇင္ထြန္းက ေျပာသည္။ ေမလ ၃ ရက္ေန႔က က်င္းပသည့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးတြင္ ခ်င္းျပည္နယ္ မဲဆႏၵနယ္ အမွတ္ ၄ မွ ဦးဇုန္လွယ္ထန္းမွ ဖလမ္းၿမိဳ႕သို႔ ၂၀၁၄ – ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း မဟာဓာတ္အားလိုင္း ေရာက္ရွိမည္ဟု လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ဝန္ႀကီးဌာန က ေျဖၾကားခဲ့ၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္အထိ မဟာဓာတ္အားလိုင္း မရရွိေသးသည့္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းခဲ့ရာ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက ယင္းသုိ႔ ေျဖၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ မိုးရာသီတုန္းက ျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ ေရႀကီးျခင္း၊ ေျမၿပိဳျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲမႈရွိခဲ့သျဖင့္ စီမံကိန္းပစၥည္းမ်ား ပို႔ေဆာင္ရာတြင္ ေႏွာင့္ေႏွးၾကန္႔ၾကာမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္း၊ တာဝါတိုင္ေနရာမ်ား ရွိ ေျမလႊာမ်ား ျပတ္ေရြ႕ျခင္း၊ ေျမကၽြံျခင္းတို႔ျဖစ္ေပၚၿပီး တာဝါတိုင္ေဖာင္ေဒးရွင္းမ်ား ေရြ႕လ်ား ပ်က္စီး ခဲ့သည့္အတြက္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ရသည့္အတြက္ ဖလမ္းၿမိဳ႕သို႔ ၂၀၁၄-၁၅ ခုႏွစ္အတြင္းက မဟာဓာတ္အား လိုင္းသြယ္ တန္းႏိုင္မႈ မရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးကေျပာသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ယခုအခါ ၆၆ ေကဗြီ ဟားခါး-ဖလမ္း ဓာတ္အားလိုင္းမွာ ၉၉.၂၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ႏွင့္ ၆၆ ေကဗြီ ဖလမ္း ဓာတ္အားခြဲရံုမွာ ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္းၿပီးစီးၿပီျဖစ္၍ ရက္ေပါင္း ၁၀၀ အတြင္းမွာ ဖလမ္းၿမိဳ႕သို႔ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မၾကာမီျဖန္႔ျဖဴးေပးႏုိင္ေတာ့ မည္ဟု ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးကေျပာသည္။
https://khonumthung.org/category/knews-video/
[news_focus cat=”knews-journal” /]
ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ဖလမ္းလူငယ္ညီလာခံ (Falam Youth Conference) ကို စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ကေလးၿမိဳ႕တြင္ ေမလ ၂ ရက္ေန႔က စတင္ၿပီး က်င္းပလ်က္ရွိသည္။ ကေလးၿမိဳ႕ တာဟန္းရပ္ကြက္ BCDC ခန္းမ၌ ေမလ ၂ ရက္ေန႔မွ ၅ ရက္ေန႔အထိ ၄ ရက္ၾကာက်င္းပလ်က္ရွိေသာ အဆိုပါ ညီလာခံကို အနယ္နယ္အရပ္ရပ္တြင္ျပန္႔ႏွံ႔ေရာက္ရွိေနၾကေသာ ဖလမ္းလူငယ္မ်ားစည္းလံုးညီညြတ္မႈပိုမိုရွိလာေစေရး ႏွင့္ အခ်င္းခ်င္းအၾကားေကာင္းမြန္ေသာ ကြန္ယာက္ခ်ိတ္ဆက္မႈရွိလာေစေရးအတြက္ ရည္ရြယ္က်င္းပျခင္းျဖစ္သည္ဟု က်င္း ပေရးေကာ္မတီ ဥကၠဌ ၁ ကို Jesses ကေျပာသည္။ “ က်ေနာ္တို႔က ေျမျပန္႔၊ ေတာင္ေပၚ ျပည္တြင္း ျပည္ပမွာ က်ေနာ္တို႔လူငယ္ေတြက နယ္စံုျပန္႔ေနေတာ့ က်ေနာ္တို႔က အဆက္ အသြယ္အခ်ိတ္အဆက္မရွိၾကဘူး၊ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈမရွိၾကေတာ့ တစုတစည္းတည္းမရွိ ႏုိင္ဘူး၊ အမ်ဴိးသားေရးတစ္ခုခုေပၚလာရင္ေတာင္မွာ ကမကထလုပ္ဖို႔ က်စ္က်စ္လစ္လစ္မရွိၾကဘူး အခ်ိတ္ဆက္ေတြ ပ်က္ေနတယ္၊ အဲဒီဥစၥာအတြက္ ပထမဆံုးလိုအပ္တဲ့ ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈ၊ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ အခ်ိတ္အဆက္ရွိဖို႔ အဲဒီဟာေလးကိုလိုခ်င္တာပါ” ဟု ကို Jesses ကေျပာသည္။ ဖလမ္းလူငယ္ ၁၀၀ ေက်ာ္တက္ေရာက္ေသာ ယင္း ညီလာခံတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး၊ ျပည္ သူ႔နိတိ(civic education)၊ စီမံခန္႔ခြဲေရး ႏွင့္ ေပၚလစီ၊ ခ်င္းသမုိင္း စသည့္ေခါင္းစဥ္ ၅ ခုကို သက္ဆိုင္ရာက႑ အလိုက္တတ္ သိပညာရွင္မ်ားအား ဖိတ္ေခၚကာ အဓိက ေဆြးေႏြးၾကသည္ဟုသိရသည္။ ဖလမ္းလူငယ္ညီလာခံကို ၃ ႏွစ္တစ္ႀကိမ္က်င္းပေလ့ရွိၿပီး ပထမအႀကိမ္ ညီလာခံကို ခ်င္းျပည္နယ္ ဖလမ္းၿမိဳ႕တြင္ ၂၀၁၃…
ယခု လတ္တေလာ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္း ျပန္႕ႏွံ႕ေနေသာ ဝတ္ေရာဂါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ သယ္ေဆာင္လာေသာ ဝတ္မ်ား မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္း တင္သြင္းခြင့္ ေခတၱခဏပိတ္ျပင္လိုက္ တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႕ နယ္နမိတ္ခ်င္း ထိ စပ္ေနေသာ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ Champhai ခရိုင္အတြင္း ဝတ္နာေရာဂါမွာ Procine Reproductie & Respiratory Syndrome (PRRS) ေရာဂါျဖစ္ေၾကာင္း AH & Vety Commissioner K.Lal Nghinglova က အတည္ျပဳ ေျပာ ဆိုၿပီးေနာက္ Champhai District Magistrate ထံ ျမန္မာျပည္မွ သယ္ေဆာင္လာေသာ ဝတ္မ်ားကို မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္း မတင္ သြင္း ရန္ ေခတၱခဏ ပိတ္ျပင္ဖို႕ ေတာင္းဆိုထားျခင္းျဖစ္သည္။ ၄င္းဝတ္မ်ား၏ ေသြး ႏွင့္ အသားကို မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ ၿမဳိ႕ေတာ္အိုက္ေဇာလ္ရွိ ခြဲစိတ္ခန္းတြင္ ေသေသခ်ာခ်ာ စမ္းသပ္ၿပီးမွ PRRS ေရာဂါျဖစ္ေၾကာင္း အတည္ျပဳတာျဖစ္သည္။ ယခုလို ျပန္ႏွံ႕ေနေသာ ဝတ္နာေရာဂါေၾကာင့္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္း ဝတ္ေတာ္ေတာ္မ်ား မ်ား ေသဆုံး သြားၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ႏွင့္ ေသဆုံးသည့္ဝတ္မ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေျမျမွပ္ထားရန္ ဝတ္ေမြးျမဴေရးလုပ္ေနသူမ်ားကို အသိေပးထားသည္။ အဆိုပါ ဝတ္နာေရာဂါေခၚ PRRS သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကလည္း မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ ခရိုင္ (၆) ခုမွာ ျပန္ႏွံ႕ခဲ့ဖူးၿပီး ယင္း ဝတ္နာေရာ ဂါေၾကာင့္ ဝတ္ေကာင္မ်ားစြာ ေသဆံုးခဲ့ဖူးသည္။