ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း ကန္ပက္လက္ၿမဳိ႕နယ္ က်င္းေဒြးေသဒ စံေပၚရိုးေျမယာ ၁၆၉၇ ဧကအား MONE CHOUNG Co.Ltd မွ ဝယ္ယူရန္ စီစဥ္မႈအေပၚ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၏ သေဘာထားဆႏၵအတိုင္း လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္ျခင္းမရွိပါက ေဒသခံျပည္သူလူထု အားလံုးပါဝင္ေသာ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ရန္ႏွင့္ အစိုးရအဆင့္ဆင့္သို႕ တည္ဆဲဥပေဒႏွင့္အညီ ကန္႕ကြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရ သည္။ အဆိုပါ စံေပၚရိုးေျမယာ ၁၆၉၇ ဧကအား Agar Land Co.Ltd မွ ဝယ္ယူရန္စီစဥ္ေနသည့္အေပၚ Chinland Natural Resources Watch Group ႏွင့္ Moneland Development Natural Resource Conservation Organization ဦးေဆာင္ၿပီး က်င္းေဒြး ေက်းရြာအေျချပဳ၊ အနီးအနားရြာမ်ားျဖစ္ေသာ ထန္းကုန္းရြာ၊ ဟုတ္ပံုက်င္းရြာ၊ ဖုန္းေဒြးက်င္းရြာ၊ ေအာက္လွယ္ရြာ ႏွင့္ ရွိေႏွာ့ က်င္းရြာမ်ားမွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမ်ား၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ တက္ၾကြလုပ္ရွားေနေသာ လူငယ္မ်ား ေမလ ၂၅ ရက္ေန႕တြင္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲဲျပဳလုပ္ကာ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရထံ သေဘာထား ထုပ္ျပန္ခ်က္ ေပးပို႕ခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္မ်ားအား ေဆြးေႏြး သေဘာတူ ခ့ဲၾကသည္။ ယင္းစီမံကိန္းႏွင့္ပက္သက္ၿပီး ေဒသခံ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူမ်ား၏ လြတ္လပ္ေသာ သေဘာဆႏၵျဖင့္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားသည့္ သေဘာတူညီခ်က္ (Free, Prior and Informed Consent – FPIC) လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား မျဖစ္မေန ေလးစားလိုက္နာရန္ ႏွင့္ Environmental Impact Assessment, Social Impact…
Author: Editor
တိုင္းရင္းသားမီဒီယာမ်ားဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာေရးႏွင့္ ေရရည္ရပ္တည္ႏုိင္ေရးအတြက္ တိုင္းရင္းသား မီဒီယာမူ၀ါဒ (မူႀကမ္း) တစ္ရပ္ကိုေရးဆြဲသြားရန္ ကယားျပည္နယ္ လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕တြင္ ဇြန္လ ၂၆ မွ ၂၈ ရက္ေန႔အထိ က်င္းပခ ဲ့ေသာ (၅) ႀကိမ္ေျမာက္ တိုင္းရင္းမီဒီယာညီလာခံတြင္ သေဘာတူဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ Burma News International (BNI) မွ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ ဦးႏုိင္ကေဆာ့မြန္က ”က်ေနာ္တို႔တိုင္းရင္းသား မီဒီယာေတြရဲ့အခန္း က႑ေပါ့ေနာ္ ျပည္ေထာင္စုအေနအထားမွာေရာကိုယ့္ရဲ့ျပည္နယ္ အေနထား မွာေရာအသိ မွတ္ျပဳေပးဖို႔နဲ႔ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ အခန္းက႑ ကပီပီျပင္ျပင္ေပၚဖို႔ေပါ့ေနာ္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ကတည္းကခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ မီဒီယာဥပေဒေတြမွာ လည္းတိုင္းရင္းသား အခန္းက႑ေတြ မပါဘူးျဖစ္ေနတယ္၊ မပါေတာ့ကာက်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားမီဒီယာမူ၀ါဒကို ေရးဆြဲႏုိင္ျခင္းအားျဖင့္ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တိုင္းရင္းသားေတြ လည္းဒါေတြရွိသင့္ တယ္ လုပ္ေပးသင့္တယ္စသျဖင့္ေပါ့ေနာ္ သူတို႔ရဲ့ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒျပဌါန္း တဲ့အခါ မွာေရာေျပာလို႔ရတာေပါ’’ ဟုေျပာသည္။ BNI မွ ႀကီးမူးက်င္းပေသာ (၅) ႀကိမ္ေျမာက္ တိုင္းရင္းမီဒီယာညီလာခံတြင္ ျပည္နယ္ (၇)ခုမွ တို္င္းရင္းမီဒီယာ မ်ား၏ လက္ရွိအေျခေနေဆြးေႏြးျခင္း၊ တို္င္းရင္းသားမီဒီယာဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ မီဒီယာတြင္ မသန္စြမ္းႏွင့္ အမ်ဴိးသမီးမ်ားအခန္းက႑၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းတြင္ သတင္းေထာင္မ်ား၏ လံုျခံဳေရးကိစၥ၊ လြတ္လပ္စြာ သတင္းရယူပိုင္ခြင့္မ်ားကိုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ယခုလက္ရွိအေျခအေနတြင္ ျပည္နယ္တစ္ခ်ဴိ႕တြင္ တိုင္းရင္းသားမီဒီယာမ်ားအားအသိအမွတ္ျပဳမႈမရွိျခင္း၊ အစိုးရ ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္အတြင္းလြတ္လပ္စြာ သတင္းရယူခြင့္မရွိျခင္းတို႔ရင္ဆိုင္ေနၾကရၿပီးယင္း ကိစၥက ိုေျဖရွင္းရန္ အေရႀကီးေၾကာင္းဦးႏုိင္ကေဆာ့မြန္ကေျပာသည္။ “ ျပည္နယ္တစ္ခုနဲ႔တစ္ခုကေတာ့မတူဘူးေပါ့၊ တစ္ခ်ဴိ႕ျပည္နယ္ကေတာ့ အစိုးရေရာလႊတ္ေတာ္ေရာမီဒီယာေတြ ႀကိဳဆိုတယ္၊ ၀န္ႀကီးခ်ဴပ္၊ ၀န္ႀကီးေတြနဲ႔အင္တာဗ်ဴးေတြရတယ္၊ မီဒီယာေတြကိုလြတ္လြတ္လပ္လပ္ေပးထားတဲ့ ျပည္နယ္ေတြရွိ သလိုညီလာခံမွာက်ေနာ္တို႔ၾကားရသေလာက္ဆိုရင္ တစ္ခ်ဴိ႕ျပည္နယ္မွာေတာ့ မီဒီယာကို…
ဟားခါးၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္း ဧရိယာအျဖစ္ (၄၃.၉) စတုရန္းမိုင္ တိုးခ်ဲ႕သတ္မွတ္ႏိုင္ရန္အတြက္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရထံ တင္ျပလ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဟားခါးၿမိဳ႕နယ္ လူဦးေရ ေလးပုံတပုံခန္႕ သဘာ၀ေဘးဒဏ္ၾကဳံေတြ႕ေနရသည့္ ျပည္သူမ်ား အတြက္ ေနရာခ်ထားေရး လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္လိုအပ္လာေၾကာင္း၊ ဟားခါးၿမိဳ႕သည္ ခ်င္းျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည္ႏွင့္ အညီ ၿမိဳ႕၏ ဧရိယာတိုးခ်ဲ႕ရန္လိုအပ္လာေၾကာင္း ယမန္ေန႕က က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ လူထုေတြ႕ဆုံပဲြတြင္ ဟားခါးၿမိဳ႕ျပဖံြ႕ၿဖိဳးေရးေကာ္မီတီ ဥကၠဌလည္းျဖစ္၊ ျပည္နယ္ စည္ပင္၀န္ၾကီး ဆလိုင္း အိုက္ဇက္ခင္က ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက အတည္ျပဳေပးပါက ၿမိဳ႕ျပဧရိယာကို သက္ဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ားက တိုင္းတာတြက္ခ်က္ မႈျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းတိုင္းတာတြက္ခ်က္မႈအတိုင္း ၿမိဳ႕ျပဖံြ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ “အခုလို (၄၃.၉) စတိုရန္းမိုင္ကို ၿမိဳ႕ဧရိယာအျဖစ္ အတည္ျပဳလာၿပီ ဆိုလို႕ရွိရင္ ၿမိဳ႕ျပဖံြ႕ၿဖိဳးမႈႏွင့္ ေျမအသုံးခ်မႈ ဘယ္လို လုပ္ေဆာင္သြားမလဲဆိုတာကို လုပ္ေဆာင္မွာျဖစ္တယ္။ အဲလိုေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕ျပ ပညာရွင္ေတြရဲ႕ ေရးဆဲြထားတဲ့ နည္းပညာအရ ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္တယ္” ဟု ၀န္ၾကီးကဆိုသည္။ ၿမိဳ႕ျပဖံြ႕ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းလုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္သည့္အခါ ေျမယာပိုင္ဆိုင္သူႏွင့္ ေျမယာအသုံးျပဳသူမ်ား ဟူ၍ႏွစ္မ်ဳိးရွိၿပီး ၄င္းတို႕၏ သေဘာထားကို ျပည္နယ္အစိုးရႏွင့္ ညွိႏွဳိင္းကာ ၿမိဳ႕ျပဖံြ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ မည္ကဲ့သို႕ လုပ္ေဆာင္မည္ ဆိုသည့္အခ်က္ကိုလည္း လုပ္ေဆာင္သြားရန္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ဤကဲ့သို႕ ၿမိဳ႕ျပစီမံကိန္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ေျမပိုင္ဆုိင္မႈ အေထာက္အထားရွိသူမ်ားႏွင့္ အေထာက္အထား မရွိေပမဲ့ ဖိုးဖြားစဥ္ဆက္ေျမပိုင္ဆိုင္သူမ်ားကိုလည္း နစ္နာဆုံးရႈံးမႈမရွိေအာင္ ညွိႏွဳိင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ႀကီးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ အစိုးရအေဆာက္အဦးမ်ားအတြက္ မျဖစ္မေနေဆာင္ရြက္ မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ကိုေတာ့ လုပ္ေဆာင္သြားရန္ရွိေၾကာင္းသိရသည္။…
ဖီးဒီးေဖာင္ေဒးရွင္းႏွင့္ ခ်င္းလဲန္ပို႕စ္က ႀကီးမွဴးက်င္းပၿပီး ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္း သတင္းရယူမႈႏွင့္ ရယူခြင့္ဆိုင္ရာ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပဲြကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၈)ရက္ေန႕ ဟားခါးၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ မည္ျဖစ္သည္။ “ကြ်န္ေတာ္တို႕ ေဒသခံ မီဒီယာေတြနဲ႕ ပင္မမီဒီယာဆိုၿပီး ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြရွိေနတယ္။ အဲဒါကို ေဒသခံ မီဒီယာေတြကလည္း ဘယ္လိုျပင္ဆင္မလဲ၊ အစိုးရဘက္ကလည္း ဘယ္လိုျဖစ္ေစခ်င္သလဲ ဆိုတာ ေဆြးေႏြး ၾကဖို႕ လိုတယ္” ဟု ေဆြးေႏြးပဲြစီစဥ္သူ တာ၀န္ခံ ဆလိုင္း ဘဲြအုပ္ထန္က ခိုႏုမ္းသုန္သတင္းဌာနကို ေျပာျပ ခဲ့သည္။ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ေဒသခံ မီဒီယာအဖဲြ႕အစည္းက လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သတင္းရယူခြင့္ မရွိေသး ေၾကာင့္ သတင္းလြတ္လပ္စြာ ရယူႏိုင္ရန္ နည္းလမ္းရွာသည့္အေနျဖင့္ အခုလိုေဆြးေႏြးပဲြ က်င္းပရန္ စီစဥ္ေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ “ဥပမာေျပာရရင္ ျပည္နယ္အစိုးရက လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းလုပ္တဲ့အခါ ဓါတ္ပုံဘဲ ရုိက္ခြင့္ျပဳတယ္။ အသံဖမ္းတာ၊ ဗီဒီယိုရိုက္ၿပီး သတင္းယူတာေတြ လက္မခံဘူး။ တျခားျပည္နယ္ေတြမွာ လြတ္လြတ္ သတင္းယူ ခြင့္ေပးတယ္။ အဲဒါကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းမလဲ ဆိုတဲ့ အဆိုေဆြးေႏြးဖို႕ စီစဥ္ေနတာျဖစ္တယ္” ဟု ဆလုိင္း က ဆိုသည္။ ျပည္နယ္အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ားသည္ မိမိတို႕တာ၀န္အသီးသီး ထမ္းေဆာင္ေနၾကသည့္အတြက္ ေဒသခံ မီဒီယာမ်ားက ေတြ႕ဆုံရန္ အခက္အခဲျဖစ္ေနၾကသည္။ ဤကဲ့သို႕ အခက္အခဲျဖစ္ေနသည့္ အေျခအေနကို မည္ကဲ့သို႕ ေျဖရွင္းၿပီး ျပည္နယ္အတြင္း အစိုးရက လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အေျခအေနကို ျပည္သူ လူထု က မည္ကဲ့သို႕ နားလည္ႏိုင္မည္ဆိုသည့္အခ်က္ကို ေဆြးေႏြးရန္ ယခုကဲ့သို႕ က်င္းပရန္စီစဥ္ ေနျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း…
https://www.youtube.com/watch?v=gRt22wNK9gk
ခ်င္းလူမႈေရးအဖဲြ႕အစည္း အသီးသီးမွ လုပ္ငန္းအဆိုျပဳလႊာ စနစ္တက် ေရးသား တင္ျပႏိုင္ေရး အတြက္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၁၃-၁၆) ရက္ေန႕အထိ GRET က သင္တန္း က်င္းပျပဳ လုပ္ေပးခဲ့ သည္။ “ကြ်န္ေတာ္တို႕ (Group Research Exchange Technology- GRET) ကေန ျမိဳ႕နယ္ အဆင့္ မွာရွိၾကတဲ့ ခ်င္းလူမႈေရးအဖဲြ႕အစည္း ( Chin Social Organization – CSO) ေတြက လုပ္ငန္းအဆိုျပဳလႊာ တင္သြင္း တဲ့ အခါ ေလ့ေတြ႕က်က်ျဖစ္ေစဖို႕ အခုလို သင္တန္းက်င္း ပေပးရျခင္းျဖစ္တယ္” ဟု ပူးတဲလ္လ်န္း၊ ကရက္ စီမံကိန္း ကိုၾသဒီနိတ္တာ က ခိုႏုမ္းသုန္သတင္း ဌာနကို ေျပာျပခဲ့သည္။ (၄) ရက္ၾကာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ သင္တန္း၌ ခ်င္းျပည္နယ္ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္တြင္ စား၀တ္ေန ေရးဖူလုံႏိုင္ေရးအတြက္ ကရက္အဖဲြ႕က ေထာက္ပံ့ၿပီး လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈ ေဆာင္ရြက္ လ်က ္ရွိရာ ၿမိဳ႕နယ္ CSO မ်ားမွ ေလ့ေတြ႕က် သည့္ လုပ္ငန္း အဆိုျပဳလႊာမ်ား ေရးသားႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ကရက္အဖဲြ႕က ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ရွိသည့္ ဟားခါး၊ ထန္တလန္၊ ဖလမ္း၊ တီးတိန္ႏွင့္ တြန္းဇံျမိဳ႕နယ္ တြင္ရွိသည့္ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္ CSO မ်ားအေနျဖင့္ သက္ဆိုင ္ရာေဒသအတြင္း စား၀တ္ေနေရးဖူလုံေရး လုပ္ငန္း အတြက္ က်ပ္သိန္း (၅၀) မွ က်ပ္သိန္း (၂၅) အထိ ေထာက္ပံ့မႈ ေပးလ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ ယခုသင္တန္း၌…
ခ်င္းႏိုင္ငံေရးပါတီႀကီးႏွစ္ခုျဖစ္သည့္ ခ်င္းအမ်ဳိးသား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (CNDP) ႏွင့္ ခ်င္းတိုးတက္ေရး ပါတီ( CPP) ပါတီတို႔သည္ တစ္ပါတီအျဖစ္ေပါင္းစည္းရန္ ဇြန္လ ၁၅ ရက္ေန႔က ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ CNDP ႏွင့္ CPP ပါတီမွ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ေကာ္မတီအဆင့္ (CEC) အစည္းအေ၀းကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ဇြန္လ ၁၅ ရက္ေန႔က က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး ယခုကဲ့သုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ သည္ဟု ယမန္ေန႔ကပူးတြဲ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ခ်င္းႏုိင္ငံေရးပါတီႀကီး (၃) ခုျဖစ္သည့္ CNDP, CPP, CLD ပါတီတို႔သည္ တစ္ပါတီ အျဖစ္ေပါင္းစည္းေရးကို ၂၀၁၆ခုႏွစ္ ေမလမွစ၍ ႀကိဳးပမ္းလာခဲ့ၾကၿပီး တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ လာေသာ္လည္း ေရွ႕မတိုးႏိုင္ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းရွိ တီးတိန္၊ ဖလမ္း၊ ဟားခါး၊ ထန္တလန္၊ ကန္ပက္လက္၊ မတူပီ၊ ပလက္ဝ စသည့္ၿမဳိ႕နယ္မ်ားအျပင္ ကေလး၊ တမူးၿမဳိ႕နယ္မ်ားရွိ ခ်င္းဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ ္(CLD)၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသား ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီ (CNDP) ႏွင့္ ခ်င္းတိုးတက္ေရးပါတီ (CPP) တို႔မွ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ေကာ္မတီဝင္မ်ားက တစ္ပါတီအျဖစ္ေပါင္းစည္းရန္ သေဘာ တူည ီေၾကာင္း လက္မွတ္ေရးထိုး ထုတ္ျပန္ခဲ့ၾကသည့္ေနာက္ပိုင္း ယခုကဲ့သုိ႔ CNDP ႏွင့္ CPP ပါတီတို႔ ေပါင္းစည္းရန္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ CNDP အတြင္းေရးမွဴး ဆလိုင္းက်ဲအိုဘိခ္ေထာင္က “ တစ္ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ၾကိဳးပမ္းလာခဲ့ရသည့္ အေနအထားအရ “အားလံုးပါ၀င္မွ ေပါင္းစည္းေရး” ဆိုသည့္ မူမွာ လက္ရိွတြင္မ လြယ္ကူေတာ့ မွန္း ေတြ႔ရိွလာရသည့္အတြက္…
ခ်င္းအက္ဥပေဒအရ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ လိုင္စင္မဲ့ေသနတ္ ကိုင္ေဆာင္ပါက ေထာင္ဒဏ္ (၇) ႏွစ္ထိ ခ်ခံႏုိင္သည့္အတြက္ လိုင္စင္မဲ့ေသနတ္ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားအေနျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာဌာနသို႔ အပ္ႏွံၾကရန္ ခ်င္းျပည္နယ္ဥပေဒအရာရွိခ်ဴပ္ ပူးဆန္နီထန္က်ဴံးကေျပာသည္။ “ ခ်င္းအက္အရ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ လိုင္စင္ရွိတဲ့ေသနတ္ေတာ့ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ရွိတယ္ ခုေနာက္ပိုင္းေတာ့ လိုင္စင္ထုတ္မေပး ေတာ့ဘူး၊ ေက်းရြာေတြမွာ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က လိုင္စင္မဲ့ေသနတ္ေတြဘဲကိုင္ေနၾကတယ္၊ လႊတ္ေတာ္ကလည္း ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္ေတြ ခ်င္းျပည္နယ္မွာ မ်ဴိးပ်က္ေတာ့မယ္ကာကြယ္ဖို႔လိုလာၿပီဆိုၿပီး ေျပာတာေတြရွိ တာေပါ့ေနာ္၊ ဒါေၾကာင့္ ေသနတ္ေတြရွိတယ္ဆိုရင္ေတာ့ မကိုင္ေတာ့နဲ႔ ရဲမွာအပ္ ဒါမွမဟုတ္ရင္ လြင့္ပစ္ၾကပါ’’ ဟု ပူးဆန္နီထန္က်ဴံးကေျပာသည္။ ျပည္နယ္အစိုးရအေနျဖင့္ အကယ္၍ လိုင္စင္မဲ့ေသနတ္မ်ားအား ရွာေဖြဖမ္းဆီးအေရးယူေဆာင္ရြက္မႈမ်ားျပဳလုပ္လာပါက ေထာင္ဒဏ္(၇) ႏွစ္အထိ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ႏုိင္ၿပီး အာမခံလည္း ေပးလို႔မရသည့္အတြက္ လိုင္စင္မဲ့ေသနတ္ကိုင္ေဆာင္သည့္ ခ်င္းျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ဆက္လက္ကိုင္ေဆာင္ျခင္းမျပဳၾကရန္ အသိေပးႏိႈးေဆာင္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၎ကဆက္ေျပာသည္။ ခ်င္းအက္ဥပေဒအရ ေသနတ္သည္ အေမြပစၥည္းတြင္ပါ၀င္သည့္အတြက္ လိုင္စင္ရွိေသနတ္ကိုမူ ဆက္လက္ကိုင္ေဆာင္ ခြင့္ရွိေသာ္လည္း အစိုးရအေနျဖင့္ ေသနတ္လိုင္စင္အသစ္မခ်ေပးေတာ့ေၾကာင္း ဥပေဒအရာရွိခ်ဴပ္က ေျပာသည္။ “ကြ်န္ေတာ္ေတာ့ တစ္ႏွစ္တႀကိမ္ ေသနတ္လိုင္စင္သက္တမ္းတိုးရတယ္၊ တစ္ႏွစ္ သက္တမ္းတိုးခ က်ပ္ေငြ – (၁၅၀၀) ေပးရတယ္” ဟု ေဒသခံ တစ္ဦးက ခိုႏုမ္းသုန္ သတင္းဌာနကို ေျပာျပသည္။ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ကာတို၊ ႏွစ္လုံးျပဴး ေသနတ္ႏွင့္ အမဲလိုက္ရာတြင္ အသံုးျပဳေလ့ရွိၾကေသာ လက္လုပ္ေသနတ္မ်ားကို ကိုင္ေဆာင္ေနၾကသည္။ လိုင္စင္မဲ့ေသနတ္ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားျပားလာသည္ႏွင့္အမွ် အမဲလိုက္သူမ်ားျပားလာသည့္အတြက္ ေတာရိုင္းတိရိစာၦန္မ်ား မ်ဴိးသုန္းေပ်ာက္ကြယ္ႏုိင္ဖြယ္ရွိလာေၾကာင္းသိရသည္။
အနာဂတ္ဖက္ဒရယ္ ဒီမိုကေရစီ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရာတြင္ အေျခခံသင့္ေသာ က႑အလိုက္ မူ၀ါဒ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား (မူၾကမ္း) အလုပ္ရုံေဆြးေႏြးပြဲတစ္ရပ္ကို ခ်င္းျပည္နယ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဟားခါးတြင္ ဇြန္လ ၁၂ မွ ၁၃ ရက္ေန႔အထိ ႏွစ္ရက္တာက်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုင္းႏုိင္ငံအေျခစိုက္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဴိးမ်ားေရးရာစင္တာ ( Ethnic Nationalities Affairs Center) မွ ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္ေသာ ယင္းေဆြးေႏြးပဲြတြင္ က်မ္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ ေျမယာ၊ သဘာ၀ သယံဇာတ ဆိုင္ရာမူ၀ါဒ၊စိုက္ပ်ဴိးေရး ဆိုင္ရာ၊ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မူ၀ါဒ၊ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈ အကူအညီ ဆိုင္ရာမူ၀ါဒ၊ အခြန္ေကာက္ခံျခင္း ဆိုင္ရာ မူ၀ါဒႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈ ဆိုင္ရာ မူ၀ါဒမ်ား စသည့္ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ က႑အ လိုက္ခြဲၿပီး ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ “ကြ်န္ေတာ္တို႕ ႏုိင္ငံေရးကိစၥ၊ ျပည္ပမွာ ထြက္ခြာၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လာရင္ ဘယ္လို ေနရာခ်ထား ေရးလုပ္ေပးမလဲ၊ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ရရွိလာရင္ ဘယ္လို တက္လွမ္းမလဲ စတဲ့အခ်က္ေတြ ေဆြးေႏြး ၾကတယ္။ အခုအထိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႕ေဆြးေႏြးမႈက အဆင္ ေျပတယ္ လို႕ ျမင္ပါတယ္” ဟု တိုင္းရင္းသားလူမ်ဴိးမ်ားေရးရာစင္တာမွ စီမံကိန္း မန္ေနဂ်ာ ပူးဇိုးသုန္မႈန္းကေျပာသည္။ အဆိုပါေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေဆြးေႏြးပဲြကို ျမန္မာႏိုင္ငံ တ၀န္းလုံးရွိ တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ က်င္းပျပဳ လုပ္ျပီး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ေဆြးေႏြးပဲြသည္ ေနာက္ဆုံး က်င္းပျပဳလုပ္ သည့္ ေဆြးေႏြးပဲြ ျဖစ္ေၾကာင္း…