ခ်င္းျပည္နယ္ၿမဳိ႕ေတာ္ ဟားခါးအေျခစုိက္ Mara ( Chin ) ေတြက Mara Culture Committee ဖဲြ႕စည္းလုိက္ေၾကာင္း အဆုိပါ ေကာ္မတီ၏ အတြင္းေရးမွဴးျဖစ္သူ ဆလုိင္း ဘီးတူ ေျပာျပခ်က္အရ သိရသည္။ ခ်င္းျပည္နယ္အစုိးရမွ ၂၆၊ ရ၊၂၀၁၃ ရက္စဲြျဖင့္ မရာ(ခ်င္း) ရုိးရာ၀တ္စုံ (Mara Culture Dress) ကုိ ျပည္နယ္အစုိးရထံသုိ႔ ၾသဂုတ္လ (၂ ) ရက္ေန႔ ေနာက္ဆုံးထားၿပီး တင္ျပရန္ တရား၀င္ အေၾကာင္းၾကားလာေသာေၾကာင့္ အျမန္ဆုံး အေကာင္အ ထည္ ေဖာ္ႏုိင္ေအာင္ ခ်င္းျပည္နယ္ၿမဳိ႕ေတာ္ ဟားခါးရွိ မရာ(ခ်င္း) လူႀကီးမ်ားသည္ ဒီေန႔ ၂၈၊ရ၊၂၀၁၃ ေန႔တြင္ အေရးေပၚ အစည္းအေ၀း တစ္ရပ္ က်င္းပၿပီး Mara Culture Committee ကုိ ဖဲြစည္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ ” အခုလုိ ျပည္နယ္အစုိးရကေန မရာရုိးရာ ၀တ္စုံတင္ျပဖုိ႕ အေၾကာင္းၾကားတာက ၂၀၁၃ ဆီးဂိမ္းစ္ မွာ ရုိးရာ အက ကဖုိ႔ အစီအစဥ္ေၾကာင့္ျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ ေနာက္ၿပီး ကုိယ့္၀တ္စုံ သူ႕ ၀တ္စုံ ဆုိၿပီး အခ်င္းခ်င္းၾကား ျငင္းေနတဲ့ဟာေလးေတြ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းရွိေနေစခ်င္တာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္” ဟု ေျပာသည္။ Mara Culture Committee အလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီ၀င္မ်ားကုိ ေအာက္ပါအတုိင္းေရြးခ်ယ္ၾကသည္။ ၁။ Pu Bie Tha ( ဥကၠဌ ) ၂။…
Author: Editor
ခရုိင္ၿမိဳ႕အဂၤါရပ္ႏွင့္ ညီေသာ ျပည္သူပုိင္ၿမိဳ႕မေစ်းသစ္ၾကီးဖြင့္ေပးေစခ်င္ ခ်င္းျပည္နယ္မင္းတပ္ၿမိဳ႕မွာ ေနထုိင္သူ၊ ခရီးၾကဳံလုိ႕ ေရာက္ရွိေနသူေတြ အားလုံးသိၾကျမင္ၾကမွာပါ၊ ဒီေနရာက အမ်ားသူငါ ေစ်း၀ယ္ေနတဲ့ မင္းတပ္ၿမိဳ႕လယ္ေခါင္က စံျပရက္ကြက္၊ တျခားၿမိဳ႕ေတြလက္သုံးစကားငွားသုံးပါက ဆင္ေျခဖုံးရပ္ကြက္က ေစ်းေပါ့ေနာ္၊ အျဖစ္က ယခုလက္ရွိ ေစ်းဆုိင္ခန္းေတြဟာ ကုိယ္ပုိင္အိမ္ေတြလုိ ညအိပ္ညေန ထမင္းခ်က္စား ေနထုိင္ေန ၾကတဲ့ အျပင္ ေခါင္ဆုိင္၊ အသားေစ်း၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေစ်း၊ ၾကက္ျခင္းေတာင္းစုတ္၊ ဆာလာအိတ္ခြံစုတ္၊ ေသတၱာခြံ၊ အမွဳိက္ပုံး၊ ရြံ႕ဗြက္ ေတြနဲ႕ ဗလပြ ျဖစ္ေနပါတယ္၊ ပုိဆုိးတာက ညအိပ္ညေန ေခါင္ဆုိင္ ေတြေၾကာင့္ ရံဖန္ရံခါ စကားမ်ားရန္ျဖစ္တာေတြနဲ႕ က်က္သ ေရကင္း မဲ့ေနတယ္၊ မင္းတပ္ၿမိဳ႕ဟာ မတူပီ၊ ကန္ပက္လက္၊ ပလက္၀ ေတြရဲ့ ခရုိင္ၿမိဳ႕ပါ၊ ဒါေပမဲ့ ခရုိင္ၿမိဳ႕ရဲ့ ေစ်းဟာ သီးျခားကမၻာက မင္းမဲ့ တုိင္းျပည္နဲ႕ လားလားမျခားပါ။ ၿမိဳ႕ေပၚ လမ္းေဘးေစ်းဆုိင္ေတြကလည္း လမ္းမအေရာက္ မုိးကာခ် ေသတၱာေတြ စီတန္းၿပီး ေစ်းခင္း၊ ဆုိင္ကယ္ျပင္၊ ေမွာင္ ခုိ ဓါတ္ဆီေရာင္း၊ ေတာင္ေပၚၿမိဳ႕ဆိုေတာ့လည္း အားလုံးသိၾကတဲ့ အတုိင္း ကားလမ္းက ေျမလိမ္ေျမြေကာက္၊ ခပ္ က်ဥ္း က်ဥ္း၊ ယာဥ္စည္းကမ္း၊ လမ္းစည္းကမ္းေတြ မရွိေတာ့ မသကာ က်ေရာက္လာမည့္ ယာဥ္အႏၱရာယ္၊ မီးအႏၱရာယ္ ေတြ အတြက္ မေတြး၀့ံစရာ။ မင္းတပ္ခရုိင္ၿမိဳ႕ ေစ်းႏွင့္ ပါတ္သက္ၿပီး သိရ ၾကဳံရတာေတြ ေျပာျပခ်င္သည္။ ၁၉၇၀ ၀န္းက်င္တြင္ ယခင္ ဦးေန၀င္းအစုိးရ…
ဇူလုိင္ ၁၉ – ၂၀ ရက္ေန႕က ပခုကၠဴတကၠသုိလ္ရွိ မရာ(ခ်င္း) ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ ၄၀ ဦးေနျပည္ေတာ္ သုိ႔ ေလ့ လာေရး ခရီးထြက္ၾကေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။ ” ပထမဦးဆုံး အႀကိမ္ ေနျပည္ေတာ္ေရာက္တာ၊ ႏုိင္ငံၿမဳိ႕ေတာ္ ဆုိေတာ့ ေရာက္ဖူးခ်င္တာလည္းပါတာေပါ့၊ အေတြ႕ အၾကဳံတခုအေနနဲ႕ပါ၊ နာမည္ႀကီး ဆင္ျဖဴေတာ္၊ ေနာက္ ဆာဖာရီဥယာဥ္ နဲ႕ နာမည္ႀကီးေရပန္းဥယာဥ္၊ အမ်ဳိးသား ဥယာဥ္ ေတြ သြားေရာက္ေလ့လာၾကတယ္” ဟု ေလ့လာေရး ခရီး ဦးေဆာင္သူ ဆလုိင္း ဘီးက်ဳိးထန္က ခုိနုမ္းသုမ္ကုိ ေျပာသည္။
ယခုလ ဇူလုိင္ ၁၂ ရက္ေန႕ ညက ခ်င္းျပည္နယ္ဟားခါး ၿမိဳ႕ေတာ္အေျခစုိက္ Immanuel Baptist Church အသင္းေတာ္ ဘ႑ာ က်ပ္ေငြ ၃၁ သိန္း အခုိးခံရသည္ဟု သိရသည္။ ၁၂ ရက္ေန႕ နံနက္ ၃း၀၀ နာရီခန္႕က အသင္းေတာ္ရုံးအနီး ပတ္၀န္းက်င္တြင္ လူသံၾကားရေပမဲ့ အဲဒီေန႕တြင္ အသင္း သားတဦး အသုဘ ရွိသျဖင့္ အသုဘကိစၥ ေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ယူဆရေသာေၾကာင့္ အေလး မထားမိ ေၾကာင္း ရုံးအနီး ေနထုိင္သူ သိကၡာေတာ္ရ ဆရာက ေျပာသည္။
စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး၊ ကေလးၿမဳိ႕နယ္၊ လက္ပံေခ်ာင္းေက်းရြာ၊ အေျခခံပညာအထက္တန္းေက်ာင္းအား ၿပီးခဲ႔သည့္ ဇူလိုင္ ၁၇ ရက္ (ၾကာသပေတး)ေန႔ေန႔လည္ ၂း၀၀ ၌ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးသာေအး မွ ဖြင္႔လွစ္ေပးေၾကာင္း သိရသည္။
ေက်းရြာ(၄၁)ရြာမွ ရြာသူရြာသား (၁၀၀) ေက်ာ္ တုိ႕သည္ ခ်င္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္း၊ အလယ္ပုိင္းႏွင့္ ေတာင္ပုိင္းအသီးသီးတြင္ က်င္းပျပဳလုပ္သည့္ ရပ္ရြာလူထုဖြံ႕ျဖိဳးေရး ေတြ႕ဆုံပြဲမ်ား သုိ႕ တက္ေရာက္ျပီး ဖြံ႕ျဖိဳးတုိးတက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လူထုပုိမုိပါ၀င္ရန္ ေတာင္းဆုိလုိက္သည္။ ခ်င္းလူထုဖြံ.ၿဖိဳးေရးကြန္ယက္အဖြဲ႔အစည္းက ဦးေဆာင္က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ လူထုဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ကို ၂၀၁၃ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ(၂၁-၂၂)ရက္ေန႔တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း တီးတိန္ျမိဳ.နယ္၊ ငင္းသဲ ေက်းရြာတြင္လည္းေကာင္း၊ ဇူလိႈင္လ(၁၂-၁၃)ရက္ေန႔တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္ အလယ္ပိုင္း ထန္တလန္ ျမဳိ့နယ္ ဘဲလ္ဟာရ္ေက်းရြာတြင္လည္းေကာင္း၊ ဇူလႈိင္လ (၃-၄ )ရက္ေန႔တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္း ပလက္၀ျမဳိ့နယ္ ကာရာမိတ္ေက်းရြာတြင္လည္းေကာင္း (၃)ေနရာ၌ က်င္းပျပဳလုပ္ႏုိင္ခဲ့သည္။ လက္ရွိ ခ်င္းျပည္နယ္အတုိင္းအတာျဖင့္ အစုိးရႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာကုမၸဏီအမ်ိဳးမ်ဳိးတုိ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ေဒသ ခံျပည္သူလူထု၏ စုိးရိမ္မႈမ်ားကုိ အေလးထားစဥ္းစားေပးျခင္းမရွိဘဲ ေျမြေတာင္နီကယ္ သတၱဳတြင္း စီမံကိန္း၊ ေလမ်ဳိ ေရကာတာစီမံကိန္း၊ ကုလားတန္ ဖက္စုံပုိ႔ေဆာင္ဆက္သြယ္ေရး စီမံကိန္း၊ နတ္မ ေတာင္အမ်ဳိးသားဥယ်ာဥ္ စီမံကိန္းႏွင့္ မဏိပူရေရကာတာစီမံကိန္းမ်ားကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ လ်က္ ရွိၾကပါသည္။ လက္ရွိ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒထဲတြင္ ထုံးတမ္းစဥ္လာေျမယာပုိင္ဆုိင္မႈစနစ္မ်ားကုိ အသိအမွတ္ျပဳ ေပးျခင္းမရွိျခင္းႏွင့္ ဘုိးစဥ္ေဘာင္ဆက္ေခတ္အဆက္ဆက္ မိသားစုပုိင္ဆုိင္လာခဲ့ၾကသည့္ ေျမယာ မ်ားကို ေလ်ာ္ေၾကးတျပားတခ်ပ္မ်ွခံစားရရွိျခင္းမရွိဘဲ သိမ္းဆီးျခင္းခံခဲ့ၾကရပါသည္။ ယခုလုိျဖစ္ ပ်က္ျခင္းမွတဆင့္ ခ်င္းျပည္သူလူထုတုိ႕ ဆက္လက္အသက္ရွင္ရပ္တည္ႏုိင္ေရးအတြက္ အခက္အခဲ မ်ား ေပၚေပါက္ေစပါသည္။ ျပည္တြင္းႏွင့္ႏုိင္ငံတကာ အင္ဂ်ီအုိ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္လည္း ခ်င္းျပည္နယ္ေက်းရြာမ်ားတြင္ ၀င္ေရာက္ ကူညီလာခဲ့ၾကရာတြင္ ၄င္းတုိ႕လုပ္ငန္းအစီအစဥ္မ်ားထဲ လူထုပါ၀င္မႈ၊ ေရရွည္ တည္တံ့ ခုိင္ၿမဲမႈႏွင့္…
ႏုိင္ငံေတာ္ ျမွားပစ္ အားကစားမယ္ မုိင္ တမ္အြမ္ငုိင္း ( ၂၇ ႏွစ္) အား ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဟားခါးၿမိဳ႕တြင္က်င္းပသည့္ ၆၅ ႏွစ္ ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေန႕တြင္ ဂုဏ္ျပဳဆု ခ်ီးျမွင့္ ခဲ့ၾကရာ အခြံသက္သက္သာ လက္ခံရရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြမွာ ယမန္ေန႔ ၁၄၊ ၇၊ ၂၀၁၃ ေန႔က ခ်င္း လူငယ္ႏွစ္ဦးေမာင္းႏွင္သည့္ ဆုိင္ကယ္ မေတာ္တဆတိမ္းေမွာက္သြားခဲ့ရာ ဆလုိင္း ဆန္ဘီ ( အသက္ ၂၄ႏွစ္)သည္လည္ပင္းတြင္ ဒဏ္ရာ ျပင္းထန္စြာရရွိကာ ေနာက္ေန႔ မနက္ ရနာရီတြင္ ေသဆုံးသြားခဲ့ၿပီး ဆုိင္ကယ္ ေနာက္ကေန လုိက္ပါလာသူ ဆလုိင္း က်ဳိးဟားဘီးမွာ ဒဏ္ရာ ျပင္းထန္စြာရရွိကာ စစ္ေတြ ျပည္သူ႕ေဆးရုံတြင္ တင္ထားရေၾကာင္းသိရသည္။ “ အဲဒီည ၉ နာရီခန္႕မွာပဲ ဆုိင္ကယ္နဲ႕ ႏွစ္ဦးသား ထြက္သြားၾကတာ၊ ၁၀ နာရီေက်ာ္ေလာက္မွာ အခုလုိ accident ျဖစ္ေၾကာင္းသိရတယ္” ဟု စစ္ေတြရွိမရာဧ၀ံေဂလိ အသင္းေတာ္မွ လူႀကီး တစ္ဦးက ေျပာသည္။ ေသဆုံးသြားသူ ဆလုိင္း ဆန္ဘီသည္ ခ်င္းျပည္နယ္ မတူပီၿမဳိ႕နယ္၊ ပါဆင္းရြာ ဇာတိၿဖစ္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမဳိ႕ ေမွာ္ဘီရွိ Myanmar Christian Seminary တြင္ က်မ္းစာ ဒုတိယနွစ္ တက္ေရာက္ သင္ၾကားေနသူျဖစ္ၿပီး ရြာသုိ႔ ခဏ ျပန္အလာ အခုလုိ စစ္ေတြတြင္ ဆုိင္ကယ္ေမွာက္ၿပီးေသဆုံးသြားျခင္းျဖစ္သည္။ “ ဆုိင္ကယ္ အခ်င္းခ်င္းတုိက္တာလည္း မဟုတ္ဘူး။ သူတုိ႔ဟာနဲ႕ သူတုိ႔ အရွိန္လြန္လုိ႔ျဖစ္မွာပါ” ဟု စစ္ေတြရွိ ခ်င္း လူႀကီး တစ္ေယာက္ကေျပာသည္။ ေဆးရုံတင္ထားရသူ ဆလုိင္း က်ဳိးဟားဘီးသည္ ခ်င္းျပည္နယ္ ပလက္၀ၿမဳိ႕နယ္၊ ရကန္းေက်းရြာ ဇာတိျဖစ္ၿပီး စစ္ေတြ တကၠသုိလ္တြင္ ရုကၡေဗဒ အထူးျပဳျဖင့္ ေနာက္ဆုံးႏွစ္…
အိႏိၵယ – ျမန္မာနယ္စပ္အေျခစုိက္ ခ်င္းလူငယ္တစုက ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ Network for Chin Community Development ( NCCD) အဖြဲ႕က ခ်င္းလူထုဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆုိင္ရာႏွင့္ ပါတ္သက္ၿပီး အခ်က္ေလးခ်က္ကုိ ယေန႕ ဇူလုိင္လ ၁၅ ရက္ေန႕က အစုိးရထံ ေတာင္းဆုိလုိက္သည္။ ( NCCD) အဖြဲ႕က ခ်င္းလူထု ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ေဆြးေႏြးပြဲကို ၂၀၁၃ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၂၁ ရက္ေန႕မွ စၿပီး ခ်င္းျပည္နယ္တီးတိန္ျမိဳ႕နယ္၊ ထန္တလန္ျမဳိ့နယ္ ၊ ပလက္ ၀ျမဳိ့နယ္ မ်ားတြင္ က်င္းပျပဳ လုပ္ႏုိင္ခဲ့ၾကရာမွ အခ်က္ေလးခ်က္ကုိ ေဖာ္ထုတ္ၿပီး ေတာင္းဆုိ လုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
မတူပီအထက ၁ က စာေရးၾကီးက ေက်ာင္းေျပာင္းလက္မွတ္ ဖုိး ေတာင္းေနပါတယ္ သက္ဆုိင္ရာ ပညာေရး၀န္ၾကီးဌာနျဖစ္ျဖစ္ တာ၀န္ရွိသူေတြျဖစ္ျဖစ္ သိေစဖုိ႕ ဒီစာကုိ တင္ျပေပးရန္ျဖစ္ပါတယ္၊ က်ေတာ္ က ခ်င္းျပည္နယ္၊ မတူပီၿမိဳ႕နယ္၊ ဟာလ္တူး ရြာက မိဘျပည္သူ တဦးပါ၊ က်ေတာ္တုိ႕ ခ်င္းျပည္နယ္၊ မင္းတပ္ခရုိင္၊ မတူပီၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးမွဴးရုံးက ရုံးစာေရးၾကီး ဦး သိန္းဘူဟာ ၂၀၁၂- ၂၀၁၃ ပညာသင္ႏွစ္အတြင္း မတူပီ ၿမိဳ႕ေပၚ အထက (၁) မွာ ပညာသင္ယူၿပီး ၂၀၁၃ – ၂၀၁၄ ပညာသင္ႏွစ္တြင္ တျခား ေက်ာင္း သုိ႕ ေျပာင္းေရႊ႕လုိတဲ့ ေက်ာင္းသားေတြအေပၚ ေက်ာင္းေျပာင္းလက္မွတ္ထုတ္ေပးရာမွာ ေငြေတာင္းေနပါတယ္၊ အဆုိပါ စာေရးၾကီးဟာ ယခုလုိ ေက်ာင္းေျပာင္းလက္မွတ္ထုတ္ေပးခ ေတာင္းတဲ့ေနရာမွာ လက္ငင္းေပးႏုိင္သူေတြကုိ ခ်က္ခ်င္းထုတ္ေပးၿပီး ခရီးေ၀းကနဲ႕လာပီး ေက်ာင္းေျပာင္းလက္မွတ္လာေတာင္းသူေတြကုိ ခင္ဗ်ာ ဒုကၡေရာက္ေနပါတယ္၊ နယ္ေက်ာင္းသား ေတြခင္ဗ်ာ ရပ္ေ၀း က ေန ဆုိင္ကယ္ငွား စရိတ္၊ ၿမိဳ႕ေပၚ စားစရိတ္နဲ႕ အင္မတန္မွ အခက္ၾကဳံေနရတယ္၊ တကယ္ေတာ့ ပညာေရး၀န္ၾကီးဌာနက ေက်ာင္းေျပာင္းလက္မွတ္ ထုတ္ေပးရာမွာ မည့္သည္ အခေၾကးေငြ မွ် လုံး၀မယူဖုိ႕ ေအာက္ေျခ ပညာေရးဌာနအဆင့္ဆင့္ကုိ ညႊန္ၾကားထားခဲ့တာ ၾကာခဲ့ပါၿပီ၊ ဒီစာေရးၾကီးရဲ့ လုပ္ရပ္ဟာ အထက္လူၾကီးေတြ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖစ္ခ်င္လည္း ျဖစ္မယ္၊ အေၾကာင္းကေတာ့ ေက်ာင္းေျပာင္းလက္မွတ္ဆုိတာ ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးရဲ့ လက္မွတ္ ပါမွ သာ ထုတ္ေပးလုိ႕ရတာကလား၊ တခုရွိတာက…