(002MG) စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကလေးမြို့နယ်တောင်ပိုင်းတွင် စစ်ကောင်စီလေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် စစ်ဘေးတိမ်းရှောင် နေရသည့် ဒေသခံပြည်သူများသည် နေရပ်ပြန်နိုင်ခြင်းမရှိကြသေးဘဲ စားနပ်ရိက္ခာများ ပြတ်လပ်လာခြင်းကြောင့် အကူအညီများလိုအပ်နေသည်ဟု သိရသည်။ “၁ လပိုင်း ၃၁ ရက်နေ့ကစပြီးလေယာဉ်် ကြဲတာအခု ၃ လပိုင်းရှိပြီ ဘယ်က မှအလှူရှင်မှလည်းမရောက်လာဘူး၊ အခြေခံလူတန်းစားတွေက တော်တော်လေးခက်ခဲနေပြီ။ တောကြိုတောင် ကြားထဲ၊ ချောင်းဘေး မြောင်းဘေးတွေမှာ နေရတယ်ဆိုတော့ ရေကမသန့် အခက်အခဲ တွေကိုမှ တော်တော် လေးဖြစ်နေကြပြီ။ ကျန်းမာရေးကမကောင်း ရေကအခက်အခဲဖြစ်၊ စားဝတ် နေရေးက ပိုလိုအပ်နဲ့။ အခြေခံ လူတန်းစားတွေက တော်တော်လေးခက် ခဲနေတာ။ ဆန်တပြည်စ နှစ်ပြည်စနဲ့ တော့ ရှိပေမယ့် လောက်ငှမှုမရှိတော့ဘူး” ဟု စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်နေသည့် ကုက္ကိုလ် ကျေးရွာဒေသခံတဦးက ပြောသည်။ ကလေးမြို့နယ်တောင်ပိုင်းတွင် ဇန်နဝါရီလ (၃၁) ရက်နေ့စပြီး စစ်ကောင်စီသည် လေကြောင်းကနေ ဆက်တိုက် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ကျေးရွာ (၁၅) ရွာခန့်က ဒေသခံပြည်သူတစ်သောင်းကျော်သည် အရေးပေါ်စစ်ဘေး တိမ်းရှောင်နေကြသည်မှာ (၃) လနီးပါးရှိလာပြီဖြစ်သည်။ လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဆက်သွယ်ရေးဖုန်းကြိုးများ ပြတ်တောက်၍ စားနပ်ရိက္ခာများအကူအညီရရှိရန် အလှူရှင်များ၊ ကလေးမြို့နယ် စစ်ဘေးရှောင်ကူညီသူများနှင့် ဆက်သွယ်ရန် အခက်အခဲများကြုံတွေ့နေကြရသည်ဟု စစ်ဘေးရှောင်သူများထံမှသိရသည်။ လက်ရှိတွင်လည်း ကလေးမြို့နယ်တောင်ပိုင်းတွင် စစ်ကောင်စီသည် နေ့စဉ်နီးပါး လေကြောင်းဖြင့် ကင်း လှည့် နေကာ ဗုံးကြဲခြင်းများပြုလုပ်နေသေးသောကြောင့် ကျေးရွာအတွင်း ပြန်လည်နေထိုင်ရန် ခက်ခဲခြင်းဖြစ်ကြောင်း ၎င်းစစ် ဘေးရှောင်က ပြောသည်။ “အခုလောလောဆယ်အထိတော့ ကုက္ကိုလ်၊ ရှားတော၊ ရေရှင် မြစ်သာအရှေ့ဖက်ကတော့ အကုန်လုံးရှောင် နေရ…
Author: Editor
(006SV) ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ ဒိုင်ရ်ဒေသန္တရကောင်စီ (DRC) ၏ ထိန်းချုပ်နယ်မြေအတွင်း ဒိုင်ရ်ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့နှင့် CDF- ဒိုင်ရ်တို့ကို စတားလင့်ခ် အင်တာနက် အခမဲ့သုံးစွဲခွင့်ပြုရန် ညွှန်ကြားထားသည်ဟု သိရသည်။ ဒိုင်ရ်ဒေသအတွင်းရှိ စတားလင့်ခ် အင်တာနက်ပိုင်ရှင်များအနေဖြင့် ဒိုင်ရ်အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ဌာနဆိုင်ရာ အကြီးအကဲများနှင့် ရဲဘော်၊ ရဲမေများကို အခမဲ့အသုံးပြုခွင့်ပြုရန် မတ်လ ၅ ရက်က ဒိုင်ရ်ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က ထုတ်ပြန်သည်။ “တိုင်းပြည် နှင့် ဒေသ၊ အများအကျိုးအတွက် လစာမဲ့ ခက်ခက်ခဲခဲပေးဆပ် အနစ်နာခံနေကြတဲ့ ရဲဘော်တွေ၊ ပြည်သူ့အုပ်ချုပ် ရေးအဖွဲ့တွေ၊ ကောင်စီဝင်တွေအတွက် လုပ်ငန်းအဆင်ပြေချောမွေ့မှု ရှိအောင် ဒိုင်ရ်ဒေသတစ်ခုလုံးကို ညွှန်ကြားထား တာဖြစ် ပါတယ်။ တပ်ရင်းတပ်ဖွဲ့တိုင်းမှာလည်း wifi တပ်ဆင်ပေးထားတာဖြစ်လို့ လမ်းကြုံမှ၊ အရေးပေါ်မှ သုံးစွဲဖြစ်ကြမှာပါ။ wifi ပိုင်ရှင်တွေအတွက်လည်း အများကြီး နစ်နာစရာ ရှိပါဘူး။ အဖွဲ့အစည်း နှင့် လူထုက အမြဲအမှီသဟဲပြုကြရမှာ ဖြစ်ပါတယ်” ဟု ဒိုင်ရ်ဒေသန္တရကောင်စီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Salai Chris Born က ပြောသည်။ ဒိုင်ရ်ဒေသန္တရအစိုးရ၊ ဒိုင်ရ်ဒေသန္တရ ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့တွင် တာဝန်ယူထားသော ပုဂ္ဂိုလ်များ၊ ဌာနအသီးသီးတွင် တာဝန် ပေးထားသော ပုဂ္ဂိုလ်များနှင့် CDF – ဒိုင်ရ်မှ တပ်ရင်း၊ တပ်ဖွဲ့များ လုပ်ငန်းကိစ္စ ဆောင်ရွက်လိုပါက စတားလင်ခ့် (Starlink) အင်တာနက်ကို အခမဲ့ သုံးစွဲခွင့်ပြုရမည်ဟု ဆိုသည်။ ဒိုင်ရ်ဒေသအတွင်း ဒေသခံပြည်သူများအနေဖြင့် စတားလင်ခ့် အင်တာနက်ကို အသုံးပြုလိုပါက တနာရီလျှင် ကျပ် ၂၀၀၀ မှ…
(005MK) အိန္ဒိယ-မြန်မာနှစ်နိုင်ငံကြား လွတ်လပ်စွာနယ်စပ်ဖြတ်ကျော်သွားခွင့်ကြောင့် ဆိုးကျိုးများသက်ရောက်လာသည့်အတွက် ဗဟိုအစိုးရက FMR ကိုဖျက်သိမ်းပြီး နှစ်နိုင်ငံဝင်ထွက်သွားလာမှုကန့်သတ်ခြင်းသည် အတိုင်းတာတစ်ခုထိ ကောင်းသည့်အချက်များလည်းရှိသည်ဟု မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်ကပြောသည်။ ယနေ့မတ်လ ၁၀ ရက်နေ့တွင်ကျင်းပတဲ့ မီဇိုရမ်ပြည်လွှတ်တော် ၉ ကြိမ်မြောက်အစည်းအဝေးတွင် အတိုက်အခံပါတီ ခေါင်းဆောင် MNF ပါတီလွှတ်တော်အမတ် Pu Lalchhandama Ralte က နယ်စပ်အရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်း ရာမှာ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ် Pu Lalduhoma က ထိုကဲ့သို့ပြန်လည်ဖြေကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ စစ်ဘေးကြောင့် ထွက်ပြေးလာကြသည့် စစ်ဘေးရှောင်ပြည်သူများကို လက်ခံကူညီရမည်ဖြစ်သော်လည်း နယ်စပ်မှာ လွတ်လပ်စွာဝင်ထွက်သွားလာခွင့်ရှိနေခြင်းသည် မကောင်းမှုဒုစရိုက်များ ပိုမိုဖြစ်စေပြီး အိန္ဒိယဗဟိုအစိုးရက ကန့်သတ် လာမှုသည် အတိုင်းတာတစ်ခုအထိ လိုအပ်မှုရှိသည်ဟု ယူဆကြောင်း မီဇိုရမ်ဝန်ကြီးချုပ်ကပြောဆိုသည်။ “ လွတ်လွတ်လပ်လပ်နဲ့ သွားလာခွင့်ရှိတဲ့အခါမှာ ဆိုးကျိုးသက်ရောက်မှုတွေများလာတယ်၊ မူးယစ်ဆေးဝါး၊ သေနတ် တွေ၊ ကျည်ဆံတွေကအစ၊ ဒီဘက်မှာ လူသတ်မှုတွေဖြစ်ရင်လည်း တဖက်ကမ်းကို ထွက်ပြေးသွားလို့ရတယ် အဲဒါ ကြောင့် လွတ်လပ်စွာသွားလာခွင့်ရှိတာဟာ မီဇိုရမ်ပြည်သူအများစုကလည်း သိပ်မလိုလားကြတော့ဘူး၊ ဗဟိုအစိုးရက ခုလိုလုပ်ဆောင်လာတာဟာ လိုအပ်ချက်အရဆောင်ရွက်ရတာဖြစ်တယ်ဆိုတာမျိုး ပြည်နယ်အစိုးရမှာလည်း သဘောထားရှိပါတယ်” ဟု မီဇိုရမ်ဝန်ကြီးချုပ်ကပြောပါတယ်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်တွင် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၄ ခုနှစ် ဇွန်လမှ ဒီဇင်ဘာလအထိ နိုင်ငံခြားသားဝင်ရောက်လည်ပတ်မှု ၂၀၀၀ ကျော် ရှိခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့အနက် တချို့မှာ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ကာ ချင်းပြည်နယ်ထဲသို့ဝင်ရောက်ကာ သင်တန်းများပေး အပ်ခဲ့သည့်အပြင်၊ အမေရိကန်သံအမတ်မှာလည်း ပြည်နယ်အစိုးရထံ အကြောင်းမကြားဘဲ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်သို့ နေ့ချင်း ပြန်လာရောက်ခဲ့သည်ဟု မီဇိုရမ်ဝန်ကြီးချုပ်ကပြောသည်။ မီဇိုရမ်ပြည်နယ်သည် နိုင်ငံခြားသားများ၏ အဓိကလမ်းကြောင်းတစ်ခုဖြစ်လာပြီး ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသွားဧည့်သည်များ မဟုတ်သော…
(006SV) ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်အခြေစိုက် ချင်းတော်လှန်ရေးအင်အားစုသည် နွေဦးတော်လှန်ရေး ၄ နှစ်ရှိလာချိန်တွင် ပလက်ဝ ကောင်စီ ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံစည်းမျဉ်း (Charter of Paletwa) ကို ရေးဆွဲအတည်ပြု ပြဌာန်းလိုက်ပြီဖြစ်သည်။ မတ်လ ၆ ရက်နှင့် ၇ ရက်တွင် ကျင်းပခဲ့သော ကြားကာလ ခူမီးချင်းမျိုးနွယ်စုများရေးရာ အတိုင်ပင်ခံကောင်စီ (IKACC) / ပလက်ဝကောင်စီ (PC) တို့၏ တတိယအကြိမ် ညီလာခံမှာ အတည်ပြုနိုင်ခြင်းဖြစ်သည်။ “ပြည်သူနဲ့ ပူးပေါင်းပြီး ဒီချာတာကို ချမှတ်တာဖြစ်ပါတယ်။ စည်းလုံးညီညွတ်မှုနဲ့ ပြည်သူရဲ့ သဘောထား၊ တော်လှန်ရေး အင်အားစုရဲ့ သဘောထား ၊ ဘာသာရေးအဖွဲ့ရဲ့ သဘောတွေ စတဲ့ အကုန်လုံးစုပေါင်းပြီးမှ ပလက်ဝ မြို့နယ်မှာ အကောင်းဆုံး ၊ ဘယ်လိုမျိုးဆောင်ရွက်ကြမလဲ၊ ဘယ်လိုခိုင်မာအောင် တည်ဆောက်ကြမလဲဆိုတဲ့ အဖြေရှာတဲ့အခါမှာ ဒီချာတာလေးနဲ့ ကျနော်တို့က ချမှတ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ တဖက်ကို ဆိုးဆိုးဝါးဝါးတုန့်ပြန်မယ့် ဟာလည်း မရှိပါဘူး။ အခုချိန်မှာ အများကြီး စိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိတယ်။ ဒီချာတာအရ ဖြေရှင်းနိုင်မယ့် နည်းလမ်းကောင်း လည်း ဖြစ်နိုင်ရင် ဖြစ်နိုင်မယ်လို့ ရည်ရွယ်ပြီးမှ ပလက်ဝပြည်သူလူထုတွေ အကောင်းဆုံး လိုလားတဲ့ ပလက်ဝရဲ့ နဂိုမူလ ပလက်ဝဖြစ်စေချင်တဲ့ ချာတာပဲဖြစ်ပါတယ်” ဟု IKACC/ PC ၏ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောသည်။ လက်ရှိပလက်ဝချာတာသည် KACC/ PC တို့က ယခင်က ရေးဆွဲထားသော အခြေခံဖွဲ့စည်းပုံမူကြမ်းများကို အခြေခံပြီး ယနေ့အခင်းအကျင်ဖြင့် သွားနိုင်မည့် လမ်းကြောင်းကို ပြင်ဆင်ရေးဆွဲချမှတ်၍…
(002MG)ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ မင်းတပ်မြို့နယ်တွင် ဝဥ ဈေးကောင်းပြန်ရလာသော် လည်း လမ်းခရီးတွင် ဂိတ်ကြေးအခွန်ဆောင်ရမှု များနေသောကြောင့် ဝဥကုန် သည်နှင့် ဝဥ စိုက်တောင်သူများ အခက်ခဲကြုံတွေ့နေကြရသည်ဟု သိရသည်။မင်းတပ်မြို့က ဝဥစိုက်တောင်သူတဦးက “ဂိတ်ကြေးက ကောက်တာများတယ်။ ဟိုထောက်ခံစာ ဒီ ထောက်ခံစာနဲ့ ဒုက္ခ ရောက်တဲ့သူကရောက်တယ်။ ဘယ်လောက်တင်မယ်ဆိုပြီးတော့ လက်ဖက်ရည်ဖိုးဘာညာ ပေးပြီးတော့ ပြောထား တဲ့သူတွေဆိုရင် အဆင်ပြေတယ်။ ဒီတိုင်းဘာမှ ကြိုမပြောထားပဲနဲ့ ဒီတိုင်းတင်ပို့တဲ့ သူကခက်ခဲတာပေါ့။ အခုက ဝဥက အစိုကမရှိတော့ဘူး။ အားလုံးက အခြောက်ခံနေကြပြီ” ဟု ပြောသည်။ လက်ရှိ ဝဥ အစိုတစ်ပိဿာလျှင် ကျပ်ငွေ ၁၂၀၀ ခန့်ရှိပြီး အရည်အသွေးကောင်းမွန်သည့် ဝဥ အခြောက်တစ်ပိဿာ လျှင် ကျပ်ငွေ ၁၅၀၀၀ အထိ ဈေးမြင့်တက်လာသည်ဟုသိရသည်။ ဝဥကုန်သည်များသည် ကျေးရွာများအထိ ကိုယ် တိုင်လာရောက်ဝယ်ယူနေကြသည့်အတွက် ဝဥဈေး ပြန်ရလာခြင်းဖြစ်သည်ဟုသိရသည်။ မင်းတပ်မြို့နယ်တွင် ဝဥဈေးကောင်းရလာပြီဖြစ်သော်လည်း ကုန်ဈေးနှုန်းအဆမတန် မြင့်တက်နေခြင်းကြောင့် စားဝတ် နေရေးအခက်အခဲများ ဆက်လက်ပြီး ကြုံနေရကြောင်း မင်းတပ်မြို့က စစ်ဘေး ရှောင် ကူညီပေးနေသူတဦးက ပြောသည်။ “ကုန်ဈေး နှုန်းမြင့်မားမှုပေါ့။ အခုက ဆန် တစ်တင်းဆိုရင် ခုနှစ်သောင်းခွဲ၊ ဒါက သယ်ယူပို့ဆောင်ခ မပါသေးဘူး။ အိမ်အရောက်ဆိုရင် ၁၆ ပြည်အိတ်ကို တသိန်းဝန်းကျင်ရှိတယ်။ ဆန်၊ဆီ၊ ဆား အကုန်လုံးက သုံးဆလောက်ဈေး တက်တယ်။ အရင်တုန်းကတော့ ဝဥခြောက်တပိသာနဲ့ ဆန်တတင်းနဲ့က ဈေးတူညီတယ်။ အခုက ဝဥခြောက် ဆယ်ပိဿာမှ ဆန်တတင်းနဲ့ သွားတူညီနေတယ်။ တောင်ပေါ်ဒေသမှာ…
(002MG) ချင်းပြည်နယ်၊ တီးတိန်မြို့နယ် တုန်းဇန်ကျေးရွာတွင် ချင်းလဲန်းကောင်စီတပ်ဖွဲ့ဝင် CNA, PDA-Tedim နှင့် ဇိုမီးတော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့ ZRA-EC တို့ ယနေ့ မတ်လ ၅ ရက် မနက်ပိုင်းကစ၍ ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားနေသည်ဟု သိရသည်။ တီးတိန်မြို့ခံတဦးက “တုန်းဇန်ဖက်မှာတော့ တိုက်ပွဲဖြစ်နေတယ်။ မနေ့ကညနေပိုင်းစတာ၊ ဒီနေ့အထိဖြစ်တာပဲ၊ တုန်းဇန်ရွာရဲ့ ရွာအထက်ပိုင်းမှာဖြစ်တာ။ သူတို့ပြောတဲ့ပုံစံဆိုရင် အဲ့ရွာမှာရှိတဲ့ CNA အဖွဲ့ကို ZRA က သွားတိုက်တဲ့ ပုံစံမျိုးဖြစ်တယ်။ ထိခိုက်တာတွေတော့ မသိရသေးဘူး” ဟု ပြောသည်။ ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားသည့် တုန်းဇန်ကျေးရွာသည် တီးတိန်မြို့မှ မိုင် ၂၀ ခန့်ကွာဝေးပြီး ချင်းအမျိုးသားတပ်မတော် CAN၊ PDA-Tedim တပ်ဖွဲ့များ ရွာထဲမှာရှိနေစဉ် ZRA-EC က စတင်ပစ်ခတ်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။ “ZRA-EC ဘက်က အင်အားအများအပြားနဲ့ တုန်းဇန်ရွာထဲကို စပစ်တာပါ၊ ကျနော်တို့ကတော့ ကိုယ့်ချင်းလူမျိုး အချင်းချင်းဖြစ်တဲ့ အခါကျတော့ ဘာမှမလုပ်ချင်ဘူး ဒါပေမယ့် သူတို့ဘက်က စပြီးတိုက်ခိုက်လာတာဖြစ်တယ်” ဟု PDA-Tedim တာဝန်ရှိသူတစ်ဦးကပြောသည်။ ယနေ့ပစ်ခတ်မှုတွင် ZRA-EC ဘက်က တစ်ယောက်သေဆုံးသည်ဟု သိရပြီး သီးခြားအတည်ပြုနိုင်ခြင်းတော့မရှိသေးပေ။ ချင်းပြည်မြောက်ပိုင်း တီးတိန် နှင့် တွန်းဇံမြို့နယ်တွင် ချင်းလဲန်းကောင်စီပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့ နှင့် ZRA-EC တပ်ဖွဲ့အကြား မကြာခဏတိုက်ပွဲဖြစ်ပွားလေ့ရှိသည်။
(004SS) ချင်းပြည်နယ် ထန်တလန်မြို့နယ်အတွင်း ကျေးငှက်နှင့် တောကောင်အမျိုးမျိုး ပစ်သတ်ခြင်း၊ အမဲလိုက်ခြင်းများ မပြုလုပ်ရန် အချက် ၃ ချက်ပါ တားမြစ်ချက်ကို ယမန်နေ့ မတ်လ ၅ ရက်နေ့တွင် CDF-Thantlang က ထုတ်ပြန်သည်။ ကျေးငှက်နှင့် တောကောင်များ၏ မျိုးပွားချိန်ကာလ မတ်လမှ ဇွန်လအတွင်း တောထွက်အမဲလိုက်ခြင်း၊ ကျော့ကွင်းထောင်ခြင်း၊ ပစ်ခတ်ခြင်းနှင့် ပိုက်ကွန်များအသုံးပြုကာ ငှက်ဖမ်းခြင်းများကို တားမြစ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ ကျေးငှက်များသည် ဥ ဥသည့်ကာလ၊ အသိုက်များဆောက်လုပ်သည့် ကာလဖြစ်သောကြောင့် မတ်လ ၅ ရက်နေ့မှ မေလ ၃၁ ရက်နေ့အထိ အသိုက်ဖျက်ဆီးခြင်း၊ ထောင်ချောက်ဆင်ခြင်း၊ ပိုက်ကွန်ဆင်ခြင်း၊ လေသေနတ်၊ လေးဂွဖြင့် ငှက်များ ပစ်ခတ်ခြင်း စသည်တို့ကိုမပြုကြရန် တားမြစ်ထားသည်။အလားတူ တောကောင်များသည်လည်း ကိုယ်ဝန်လွယ်သည့်ကာလ၊ သားပေါက်သည့်ကာလ ဖြစ်ေသာကြောင့် ဧပြီလ ၁ ရက်နေ့မှ ဇွန်လ ၃၀ ရက်နေ့အထိ တောတွင်းသားကောင်များ အမဲလိုက်ခြင်း၊ ကျော့ကွင်းဆင်ခြင်းများ မပြုကြရန်လည်း ထုတ်ပြန်ထားပါသည်။ ယခုထုတ်ပြန်သည့် တားမြစ်ချက်များကို ချိုးဖောက်ပြီး သားကောင်များ ပစ်သတ်ပါက လုပ်ထုံးလုပ်နည်းအတိုင်း အရေးယူခြင်းများ ဆောင်ရွက်သွားမည်ဟု CDF-Thantlang က သတိပေးထားသည်။ CDF-Thantlang အနေဖြင့် ထန်တလန်မြို့နယ်အတွင်း တောတွင်းတိရိစ္ဆာန်မျိုးစုံ၏ မျိုးပွားမှုမထိခိုက်စေရန် နှစ်စဉ် ရာသီအလိုက် တားမြစ်ချက်များကို ထုတ်ပြန်ေလ့ရှိသည်။
(006SV) ချင်းပြည်နယ်၊ ပလက်ဝမြို့နယ်၊ ဒိုင်ရ်ဒေသရှိ ကျေးရွာများတွင် တပ်သားသစ်စုဆောင်းရာမှာ အသက်မပြည့်သူနှင့် ကျန်းမာရေးမကောင်းသူများကို စိစစ်ပြီး ပြန်လည်လွှတ်ပေးမည်ဟု ဒိုင်ရ်ဒေသန္တရကောင်စီ – DRC ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Ai Bax က ပြောသည်။ ပလက်ဝမြို့နယ်၊ ဒိုင်ရ်ဒေသထဲက ကျေးရွာများတွင် စစ်သင်တန်းတက်ရောက်ရန် စုဆောင်းရာတွင် အသက်မပြည့်သော ကလေးငယ်များ ပါဝင်နေသည်ဟု သတင်းများ ထွက်ပေါ်လာမှုကို DRC ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူကို မေးမြန်းရာတွင် ဖြေဆိုခြင်းဖြစ်သည်။ “စစ်အာဏာရှင် အမြစ်ပြတ်ပြုတ်ကျရေးတိုက်ပွဲမှာ တော်လှန်ရေးအတွက်လိုအပ်တဲ့ တပ်သားသစ်တွေကို စုဆောင်း တာဖြစ်ပါတယ်။ တပ်သားသစ်တွေထဲမှာ အသက်မပြည့်တဲ့သူ ပါမပါနဲ့ ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့သူ ပါမပါ ဆိုတာကို ပြန်ပြီးစီစစ်တာတွေ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်၊ အရင်ကလဲ အိမ်ပြန်ပို့ပါတယ်။ အခုလဲ အသက်မပြည့်သူနဲ့ ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့ သူတွေကို ပြန်လွှတ်မှာပါ” ဟု DRC ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူက ပြောသည်။ CDF – Daai ၏ တပ်သားသစ် စုဆောင်းမှုများကို ဒေသ၊ နယ်မြေ၊ ကျေးရွာ အဆင့်အဆင့်သော အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့များက ဦးဆောင်ပြီး လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ တပ်သားသစ်စုဆောင်းမှုများကို လက်နက်ကိုင်ခြိမ်းခြောက်၍ လုပ်ဆောင်ခြင်းမရှိဟု DRC က ဆိုသည်။ အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့က တပ်သားသစ်စုဆောင်းမှုများတွင် တပ်ထဲ ဝင်ချင်သည့် ရဲဘော်အများအပြားကို လက်ခံရရှိထားပြီး တော်လှန်ရေးအတွက် လိုအပ်သော တပ်သားသစ် စုဆောင်းမှုများကို ဆက်လက် လုပ်ဆောင်နေခြင်းဖြစ်သည်ဟု သိရသည်။ ပလက်ဝမြို့နယ်၊ လေမြိုချောင်းက ကျေးရွာများဖြစ်သော အလယ်ဒိန်၊ ရွှေတောင်၊ မောစုန်းကြီး၊ မောင်ရွာ၊ ဝန်ချောင်း၊ အောက်မောစုန်း၊ လုံပန်၊ ကောက်စည်နှင့်…
(004SS) ချင်းပြည်နယ် ထန်တလန်မြို့ကို အပြီးသတ်သိမ်းပိုက်နိုင်ခြင်း မရှိသေးသော် လည်း မြို့နယ်၏ ၉၉ % တွင် ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးယန္တရားများကောင်းမွန်စွာလည်ပတ်နေသည်ဟု CDF-Thantlang ၏ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး Salai Khamh Pek Lian ကပြောသည်။ ယနေ့မတ်လ ၅ ရက်နေ့တွင် Global Thantlang Relief Organization – GTRO မှ ကျင်းပပြုလုပ်သော ထန်တလန် အတွက် အွန်လိုင်းရန်ပုံငွေရှာဖွေခြင်းအစီအစဉ်မှာ CDF-Thantlang အထွေထွေအတွင်းရေးမှူးက ထိုကဲ့သို့ပြောကြား ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ “လက်ရှိမှာ ကျွန်တော်တို့ စစ်ကို အနိုင်မရသေးပေမဲ့ အနိုင်ရတာတစ်ခုရှိပါတယ်။ ဒါကတော့ ထန်တလန်မြို့နယ်ရဲ့ ၉၉ % မှာ ကျွန်တော်တို့ အုပ်ချုပ်ရေးလည်ပတ်နေပါတယ်။ ပညာရေးပိုင်းကြည့်မယ်ဆိုရင် grade 12 ထိ ကောင်းကောင်းဖွင့်နေနိုင် တယ်။ နောက် ကျန်းမာရေးဆိုရင်လဲ တစ်နှစ်အတွင်း လူနာပေါင်း ၁ သောင်း ၇ ထောင်နီးပါးကို ဆေးရုံးဆေးခန်းမှာ ကျန်းမာရေးစောင့်လျှောက်မှု ပေးနိုင်ခဲ့တယ်။ နောက် တရားရေးမှာဆိုလို့ရှိရင် ကောင်စီအနေနဲ့ civil case ပေါင်း ၂၄ ခု စီရင်ပေးနိုင်ခဲ့တယ်” ဟု Salai Khamh Pek Lian က ပြောသည်။ ၂၀၂၄ ခုနှစ် နှစ်လယ်ပိုင်းကစ၍ ထန်တလန်မြို့သိမ်းစစ်ဆင်ရေးအဖြစ် Tilim Operation -4 စစ်ဆင်ရေးကို CDF-Thantlang အပါအဝင် ချင်းပြည်အစိုးရပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့က ဖော်ဆောင်ခဲ့ရာ ထန်တလန်မြို့ပေါ်က စစ်ကောင်စီအထိုင်ချစခန်း ခလရ ၂၆၉ အပါအဝင် စစ်ကောင်စီတပ်စခန်းများကို…
လူမျိုးစုညီညွတ်ရေးကို မလိုလားသည့် စစ်ကောင်စီ ဝမ်းသာအောင် မလုပ်သင့်ဟု ယာယီသမ္မတဆို (006SV) လူမျိုးစုအချင်းချင်းအကြား ညီညွတ်ရေးမှသည် တော်လှန်ရေးအင်အားစုအားလုံး ညီညွတ်ရေးသို့ ရှေ့ရှုကြဖို့ လိုအပ်သည်ဟု CC နှင့် ICNCC/ CB တို့ ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရန် ကြိုးပမ်းမှုကို သာဓကပေးပြီး NUG အစိုးရ ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလက ပြောကြားလိုက်သည်။ မတ်လ ၄ ရက်နေ့က ကျင်းပသော အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG) အဖွဲ့အစည်းအဝေးတွင် ယာယီသမ္မတကြီးက ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ “ကျနော်အနေနဲ့ ဒီနေ့ ပြုလုပ်ကျင်းပတဲ့ အစိုးရအဖွဲ့အစည်းအဝေးမှာ၊ တော်လှန်ရေးအင်အားစုများအကြား ဘုံညီညွတ်ရေး တည်ဆောက်နိုင်ဖို့ ကိစ္စကို အလေးအနက်ထား ပြောကြားချင်ပါတယ်။ ဘုံညီညွတ်ရေးလို့ ပြောတဲ့နေရာမှာ၊ ဘုံရန်သူဖြစ်တဲ့ အကြမ်းဖက်စစ်ကောင်စီကို အမြစ်ပြတ် သုတ်သင်ချေမှုန်းရေးအတွက် အထူးပြု ရည်ရွယ်တာဖြစ်ပါတယ်။ လူမျိုးစုအချင်း ချင်းအကြား ညီညွတ်ရေးမှသည် တော်လှန်ရေးအင်အားစု အားလုံး ညီညွတ်ရေးသို့ ရှေ့ရှုကြဖို့လည်း လိုပါတယ်” ဟု ယာယီသမ္မတ ဒူဝါလရှီးလက ပြောသည်။ လက်ရှိတွင် ချင်းပြည်ကောင်စီ (CC) နှင့် ကြားကာလ ချင်းအမျိုးသားအတိုင်ပင်ခံကောင်စီ/ ချင်းညီနောင် (ICNCC/CB) တို့အကြား ဘုံပေါင်းစည်းမှုတစ်ရပ် လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့ ခြေလှမ်းစနိုင်တော့မှာ ဖြစ်ကြောင်း ကြားသိရတာကြောင့် NUG အစိုးရက ဝမ်းသာ ဂုဏ်ယူမိသည်ဟု ယာယီသမ္မတက ပြောသည်။ နွေဦးတော်လှန်ရေးတွင် ချင်းတော်လှန်ရေးအင်အားစုများ၏ ညီညွတ်ရေးသည် တခြားသော လူမျိုးစုတော်လှန်ရေးအဖွဲ့များ အတွက် ကနဦး စံပြ ဖြစ်လာဖို့ လိုသည်ဟု ယာယီသမ္မတက တိုက်တွန်းသည်။ “စစ်အာဏာရှင်တော်လှန်ရေးမှာ အဖွဲ့ပေါင်းများစွာ ထွက်ပေါ်လာတာဟာ…