By လားႏြန္ – တိုင္းရင္းသားမ်ား လိုလားေတာင့္ေနသည့္ တန္းတူအခြင့္အေရးႏွင့္ ကိုယ္ျပဌာန္းခြင့္အာမခံေပးႏိုင္သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ႏုိင္ေရးအတြက္ (၂၀၀၈) ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဴပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရန္အေရးႀကီးၿပီး ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္ ပူးေပါင္းပါ၀င္ၾကရန္ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး၊ ခ်င္းေရးရာ၀န္ႀကီး ဦးလာလ္ေထာင္းထန္ကေျပာသည္။ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ကေလးၿမိဳ႕ ေတာင္ဖီလာရပ္ကြက္ အားကစားကြင္းတြင္ ယမန္ေန႔ညက က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ (၇၁) ႏွစ္ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔အခမ္းအနား၌ မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားရာတြင္ ခ်င္းေရးရာ၀န္ႀကီးက ထုိကဲ့သို႔ေျပာဆိုလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ “ယခုလက္ရိွ တိုင္းရင္းသားျပည္သူလူထုအားလံုးလိုလားေတာင့္တေနတဲ့ တန္းတူအခြင့္အေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ကိုအာမခံခ်က္ေပးႏိုင္တဲ့အနာဂတ္ေခတ္မွီဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ဒီမိုကေရစီဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို ခိုင္မာစြာတည္ေဆာက္ႏိုင္မယ့္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ႏိုင္ေရးကိုေဖာ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓာတ္နဲ႔ ဆက္လက္ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ တိုက္တြန္းလိုပါတယ္’’ ဟု ၀န္ႀကီးက ၎၏ မိန္႔ခြန္းတြင္ ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့သည္။ ယခုလက္ရွိတြင္ အမ်ဴိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဴပ္ (NLD) ပါတီက လႊတ္ေတာ္မွတဆင့္ (၂၀၀၈) ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးကို ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနၿပီး ဖြဲ႔စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးပူးေပါင္းေကာ္မတီတရပ္ကိုလည္း အဖြဲ႔၀င္(၄၅) ဦးနွင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႔စည္းလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။ ခ်င္းေရးရာ၀န္ႀကီး ဦးလာလ္ေထာင္းထန္က ခ်င္းအမ်ိဳးသားမ်ားအေနျဖင့္ လူမ်ိဳးစြဲေဒသအစြဲ ပုဂိၢဳလ္စြဲပါတီစြဲ ဂိုဏ္းဂန အစြဲမထားရိွပဲ မိမိတို႔၏ အမ်ိဳးဂုဏ္ ဇာတိဂုဏ္ႏွင့္ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈဓေလ့ ထံုးတမ္းအစဥ္အလာေကာင္းမ်ားကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္းႏိုင္ၾကရန္လည္း လိုအပ္သည္ဟု ထည့္သြင္းေျပာဆိုခဲ့သည္။
Author: Editor
လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနည္းပါသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားအပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားမ်ားေနထုိင္သည့္ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ေက်းရြာခ်င္းဆက္လမ္းမ်ားအား အေလးထားၿပီး ပိုမိုေဖာက္လုပ္ေပးရန္ ခ်င္းျပည္နယ္၊ မင္းတပ္မဲဆႏၵနယ္ေျမမွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေနလင္းေအာင္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ အဆိုတင္သြင္းခဲ့သည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၈) ရက္ေန႔က က်င္းပေသာ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ (၁၁) ႀကိမ္ေျမာက္ ပံုမွန္အစည္းအေဝးတြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေနလင္းေအာင္က ႏုိင္ငံေတာ္၏ အမ်ဴိးသားအဆင့္ ေက်းလက္လမ္း မဟာဗ်ဴဟာရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္ေသာ ၂၀၃၀ ခုႏွစ္၌ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ေက်းရြာမ်ားအားလံုး၏ (၉၀ %) အေပၚ ရာသီမေရြးသြားလာႏုိင္သည့္ ေက်းလက္လမ္းမ်ား အသံုးျပဳႏုိင္ဖို႔ဆိုရင္ ေက်းလက္လမ္းမ်ားကို ပိုမိုေဖာက္လုပ္ေပးရန္ လိုအပ္ေနၿပီဟု အဆိုတင္သြင္းခဲ့သည္။ “ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ လူဦးေရ (၁၅) သန္းေက်ာ္ဟာ ရာသီမေရြးသြားလာႏုိင္တဲ့ လမ္းမ်ားမရွိျခင္းေၾကာင့္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုးျဖစ္ေစ၊ တစ္စိတ္တေဒသျဖစ္ေစ ခြဲျခားထားျခင္းခံေနရပါတယ္၊ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဴိးဟာ က်ေနာ္တို႔ တုိင္းရင္းသားေဒသမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေပၚေနတာပါ” ဟု ဦးေနလင္းေအာင္ကေျပာသည္။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေကာင္းမြန္ျခင္းသည္ လူမႈစီးပြားဘ၀ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ရန္အတြက္ အဓိကက်တဲ့ အေျခခံအခ်က္တစ္ခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္မႈမရွိျခင္းသည္ လူမႈစီးပြားဘ၀မ်ား မဖြံ႔ၿဖိဳးမတိုးတက္ေစရန္ ႀကီးမားသည့္ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနသည္ကို အထူးသတိျပဳရမည္ဟု ၎ကေျပာသည္။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေကာင္းမြန္ျခင္းမရွိတာေၾကာင့္ အခ်ိန္ကုန္ျခင္း၊ လူပင္ပန္းျခင္း၊ ကုန္ေစ်းႏႈန္းႀကီးျမင့္သည့္ ဒဏ္ခံၾကရျခင္း၊ လံုေလာက္တဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ အခြင့္အလမ္းမ်ားဆံုးရႈံးျခင္း၊ ပညာေရးအခြင့္အလမ္းနည္းပါးျခင္းေၾကာင့္ ပညာေရးနိမ့္က်မႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစၿပီး ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအေနျဖင့္ ေက်းရြာခ်င္းဆက္လမ္းမ်ား ေဖာက္လုပ္ျခင္းကို ပိုမိုလုပ္ေဆာင္သင့္သည္ဟု ဦးေနလင္းေအာင္ကေျပာသည္။ ဦးေနလင္းေအာင္၏အဆိုကို ရွမ္းျပည္နယ္၊ သႏၷီမဲဆႏၵနယ္မွ ဦးစိုင္းဦးခမ္းက ေထာက္ခံေဆြးေႏြးၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ လက္ခံေဆြးေႏြးရန္ လႊတ္ေတာ္က ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္ေၾကာင္းသိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေက်းလက္လမ္းမိုင္ေပါင္း (၆၀၀၀၀) ခန္႔႕ရွိၿပီး ယင္းအနက္…
By လားႏြန္ – ခ်င္းလူမႈေရးအသင္း (All Chin Society-Yangon) မွ ၾကီးမွဴးက်င္းပသည့္ ရန္ကုန္ၿမ္ိဳ႕၊ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔မုဒ္ဦးသည္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔ႏွင့္ မသင့္ေလ်ာ္သည့္အတြက္ ယေန႔မနက္ပိုင္းတြင္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေနၿပီဟု သိရသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ အေရွ႕ဒဂံုၿမိဳ႕နယ္ရွိ All Chin Society- Yangon ၏ ဘံုပိုင္ေျမေနရာတြင္ ေဖေဖာ္၀ါလ (၁၈) ရက္ေန႔မွ စတင္က်င္းပသည့္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔အတြက္ အသံုးျပဳထားသည့္ မုဒ္ဦးသည္ ခ်င္းႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ သေကၤတမ်ားပါရွိျခင္းမရွိဘဲ ဘုရားပြဲမုဒ္ဦးကဲ့သုိ႔ ျပင္ဆင္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အဆိုပါမုဒ္ဦးကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ယမန္ေန႔က လူမႈကြန္ယက္စာမ်က္ႏွာေပၚတြင္ ေ၀ဖန္မႈမ်ား ထြက္ေပၚလာၿပီးေနာက္ ယေန႔မနက္ပိုင္းတြင္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ All Chin Society- Yangon အတြင္းေရးမွဴး ဦးႏိုင္းထန္က “ပထမလုပ္တာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ တာ၀န္ေပးထားျခင္းခံရတဲ့ လူေတြက သူတို႔ရဲ႕ အနီးစပ္ဆံုးေနရာ ဘုရားပြဲမုဒ္ဦးလုပ္တဲ့ေနရာမွာ သြားငွားၿပီးေတာ့ အဲဒီအတိုင္းပဲ လာျပီးမွစိုက္သြားတာ၊ ဒါေပမယ့္ ညေနပိုင္း မိုးခ်ဳပ္ခါနီးမွ ကၽြန္ေတာ္တို႔စစ္ေဆးေရး၀င္ေတာ့ အဲလိုမ်ိဳးလုပ္သြားတာကိုေတြ႕တာ၊ ဒီလိုပံုစံျဖစ္တယ္၊ ဒါၾကည့္မေကာင္းဘူး၊ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ျပင္ဆင္ဖို႔လိုတယ္ဆိုၿပီး အခုျပန္လည္ျပဳျပင္ေနပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။ ယခုအခါ ခ်င္းအမ်ဴိးသားမုဒ္ဦးကို ခ်င္းဘံု၀တ္စံုအနီႏွင့္ အနက္မ်ားျဖင့္ျပန္လည္ျပဳျပင္လ်က္ရွိသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပသည့္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔ကို ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၈) နွင့္ (၁၉) ေန႔ရက္တြင္ အားကစားမ်ိဳးေပါင္းစံု၊ ေပ်ာ္ပြဲရြင္ပြဲႏွင့္ အေပ်ာ္တမ္းကစားျခင္းမ်ားျဖင့္ က်င္းပလ်က္ရွိၿပီး ေဖေဖာ္၀ါရီ (၂၀) ရက္ေန႔တြင္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔အခမ္းအနား က်င္းပျပဳလုပ္ၾကမည္ဟု သိရသည္။ (ပံုစာ – ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔တြင္ အသံုးျပဳခဲ့ေသာ ကႏုတ္ပန္းမ်ားထုိးထားသည့္ မုဒ္ဦးႏွင့္ အသစ္ျပန္လည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုက္သည့္…
By လားႏြန္ – ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ဓေလ့ထံုးတမ္းအစဥ္လာရ ျပည္သူမ်ားပိုင္ဆိုင္ထားေသာ ေျမမ်ားကို ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲသည့္ ဥပေဒအရ ေျမရိုင္းအျဖစ္ သတ္မွတ္လွ်င္ ျပည္သူမ်ားနစ္နာႏုိင္သည္ဟု ခ်င္းျပည္နယ္ စိုက္ပ်ဴိးေရး၊ ေမြးျမဴးေရးႏွင့္ သစ္ေတာ၀န္ႀကီး ဦးမန္ဟင္းဒါလ္းကေျပာသည္။ “ခ်င္းျပည္နယ္က ေရႊ႕ေျပာင္းေတာင္ယာနဲ႔ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းျပဳၾကတယ္၊ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းကေပါ့ေနာ္၊ ရိွခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္၊ ဆိုေတာ့ ေရြ႕ေျပာင္းေတာင္ယာဆိုတာ လုပ္ကြက္ ဆယ္ကြက္၊ ဆယ့္ငါးကြက္ရိွမွ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တစ္ႏွစ္စာအတြက္ စားနပ္ရိကၡာ ထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့အေနအထားျဖစ္ေတာ့ ဒါသမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ေပ့ါေနာ္၊ ဆိုေတာ့ ေက်းလက္ေတာရြာေတြမွာ မိသားစုတစ္စုက ေျမကြက္ ဆယ္ကြက္၊ ဆယ့္ငါးကြက္ေလာက္ ပို္င္ထားတာျဖစ္ပါတယ္၊ အဲခ်ိန္မွာ သူတို႔က တစ္ႏွစ္ျပီးတစ္ႏွစ္ အလွည့္က် ေတာင္ယာခုတ္စားတယ္ဆိုေတာ့ (၁၀) ႏွစ္တန္သည္ (၁၂) ႏွစ္တန္နဲ႔ နားေပးရပါတယ္၊ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ဥပေဒနဲ႔ ေျမရိုင္းဆိုျပီးေတာ့ သတ္မွတ္ရင္ေတာ့ ျပည္သူေတြ နစ္နာႏိုင္မယ့္အေနအထားရိွပါတယ္” ဟု ၀န္ၾကီးဦးမာန္ဟင္းဒါလ္း ကေျပာသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲသည့္ဥပေဒကို ျပင္ဆင္သည့္ဥပေဒ (၂၀၁၈) ပုဒ္မ (၃၀) (ခ) တြင္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းအစဥ္လာရ သတ္မွတ္ေျမမ်ားကို ဤဥပေဒႏွင့္ သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေစရဟု ပါရွိသည့္အတြက္ ျပည္သူမ်ား၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ ျပည္နယ္၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ခ်ိန္ထုိးၿပီး လုပ္ေဆာင္ရန္လိုအပ္သည္ဟု ၀န္ႀကီးကဆက္ေျပာသည္။ “၂၀၁၈ ေျမလြတ္၊ ေျမရိုင္းဥပေဒ ျပင္ဆင္တဲ့ဥပေဒမွာ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ရိုးရာဓေလ့အတိုင္းပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ ေျမေတြသည္ ေျမလြတ္ေျမလပ္ေျမရိုင္းဥပေဒနဲ႔ မသက္ဆိုင္ေစရဆိုျပီးပါထားပါတယ္၊ ဆိုေတာ့ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔…
ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း၊ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တို႔တြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ (AA) အၾကား တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈ အရွိန္ျမင့္လာေနသည့္အတြက္ နယ္စပ္လံုျခံဳေရးတာ၀န္ယူရန္ အိႏိၵယအစိုးရက တပ္အင္အား တိုးခ်ဲ႕ခ်ထားသည္ဟုသိရသည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ (AA) တပ္ဖြဲ႔တို႔သည္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တို႔ထိစပ္ေနသည့္ အိႏိၵယ-ျမန္မာနယ္စပ္အနီးတြင္ ယခုလကစ၍ တိုက္ပြဲမ်ား သိသိသာသာတိုးလာေနၿပီး အိႏိၵယဘက္သို႔ AA တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား ၀င္ေရာက္မလာႏိုင္ရန္ႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ အိႏိၵယဘက္သို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာႏိုင္သည့္ စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ားအား ကူညီႏိုင္ရန္ အိႏိၵယစစ္တပ္ တပ္ခြဲ (၂) ခုကို ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း ေစလႊတ္ထားသည္ဟု မီဇိုရမ္သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ အိႏိၵယစစ္တပ္ တပ္ခြဲ (၂) ခုသည္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း၊ ေလာင္တလိုင္ခရိုင္မွတဆင့္ အိႏိၵယ-ျမန္မာနယ္စပ္ဘက္သို႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၇) ရက္ေန႔က ထြက္ခြါခဲ့ၾကသည္ဟု သတင္းစာတြင္ ဆက္လက္ေဖာ္ျပထားသည္။ ယခုလက္ရွိ ေလာင္တလိုင္ခရိုင္တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္ဘက္မွ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ ထပ္မံ၀င္ေရာက္ျခင္းမရွိေသာ္လည္း ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ AA တပ္ဖြဲ႔အၾကား တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ထြက္ေျပးတိမ္ေရွာင္ခဲ့ၾကသည့္ ျပည္သူ (၃၀၀) ခန္႔တို႔သည္ ေနရပ္မျပန္ႏုိင္ဘဲ ခိုလံႈေနၾကရဆဲျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ AA တပ္ဖြဲ႔အၾကား တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈေၾကာင့္ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေက်းရြာ (၈) ရြာခန္႔ ပ်က္စီးၿပီး ျပည္သူ (၁၀၀၀) နီးပါးခန္႔တို႔သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ဘက္သို႔ ထြက္ေျပးခိုလံုေနၾကရၿပီး တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျပင္းထန္လာပါက စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူအေရအတြက္ တိုးလာႏုိင္သည္ဟု ပလက္၀ ေဒသခံတစ္ဦးကေျပာသည္။ “ဒီရက္ပိုင္း တိုက္ပြဲျဖစ္တာေတာ့မၾကားမိဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ပလက္၀ၿမိဳ႕ေပၚမွာ စစ္ရဟတ္ယာဥ္ကေတာ့ ေန႔တိုင္းပ်ံေနတယ္’’ ဟု ပလက္၀ေဒသခံကေျပာသည္။
By မိုးေက်ာ္ – ခ်င္းျပည္နယ္၊ ပလက္ဝၿမဳိ႕နယ္အတြင္း ျမန္မာတပ္မေတာ္ႏွင့္ ရကၡဳိင့္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ (AA) တို႕အၾကား ျဖစ္ပြားေနေသာ တိုက္ပြဲမ်ားကို NCA (တစ္ႏုိင္ငံလံုးပစ္ခတ္တိုက္ခတ္မႈရပ္စဲေရးစာခ်ဴပ္) လမ္းေၾကာင္းမွ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းသင့္ေၾကာင္း ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး (၃) ပူးထက္နီက ေျပာသည္။ “အဓိကကေတာ့ ပလက္ဝမွာျဖစ္ေနတဲ့တိုက္ပြဲဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္တဲ့တိုက္ပြဲဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ အခု CNF က NCA လက္မွတ္ ေရးထိုးထားတယ္၊ အစိုးရကလည္း အဲဒီ NCA လမ္းေၾကာင္းကို ဝင္လာၾကပါဆိုၿပီး ဖိတ္ထားတယ္၊ CNF က အဲဒီလမ္းေၾကာင္းကို သြားေနတယ္။ အဲဒီလမ္းေၾကာင္းကေန လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းဖို႕ တျခားနည္းလမ္း မရွိဘူး။ အဲဒီနည္းလမ္းဘဲရွိတယ္၊ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႕က လက္နက္ကိုင္ၿပီးေတာ့မွ အစိုးရကိုျဖဳတ္ခ်မယ္ဆိုတဲ့ ေပၚလစီ မရွိဘူး၊ က်ေနာ္တို႕က ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးျခင္း စားပြဲဝိုင္းႏိုင္ငံေရးအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကိုေျဖရွင္းရမယ္” ဟု ပူးထက္နီက ေျပာသည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ရကၡဳိင့္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔တို႔ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းျဖစ္ေနတဲ့တုိက္ပြဲအေပၚ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး၏ သေဘာထားႏွင့္ပတ္သက္၍ ပူးထက္နီက ယခုကဲ့သို႔ ေျပာဆိုသည္။ “ရိုးရိုးသားသား က်ေနာ့အေနနဲ႕ေျပာရရင္ အဲဒီလိုျပႆနာျဖစ္တဲ့အခါ က်ေနာ္တို႕ CNF အေနနဲ႕ ဘယ္သူ႕ကို သြားပစ္မလဲ၊ AA ကို သြားပစ္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႕က တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း၊ AA ႏွင့္ CNF က ရည္မွန္ခ်က္ခ်င္းတူေနတယ္၊ အစိုးရကိုသြားပစ္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႕က အစိုးရနဲ႕လက္မွတ္ထိုးထားတယ္၊ ပစ္စရာမရွိဘူး၊ အဲဒီေတာ့ CNF က ဘယ္လိုသြားေျဖရွင္းမလဲ၊ ငါတို႕က AA အေနနဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလမ္းေၾကာင္းေပၚတက္၊ အဲဒီလမ္းေၾကာင္းေပၚကို လိုက္ၾကည့္လိုက္၊…
By လားႏြန္ – ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ (AA) တို႔ၾကားတိုက္ပြဲေၾကာင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနၾကသည့္ ပလက္ၿမိဳ႕နယ္မွ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူမ်ားအား ကူညီေထာက္ပံ့ႏုိင္ေရးအတြက္ ဟားခါးၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအသင္း (Community Care For Emergency Response AndRehabitation – CCERR) မွ အလွဴေငြမ်ား ေကာက္ခံေနေၾကာင္းသိရသည္။ CCERR အဖြဲ႔မွ ေဒၚ Biak Mawi Sung က “ပလက္၀ဆိုတာ ကၽြန္မတို႔ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြေပါ့ေနာ္၊ ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြျဖစ္တဲ့အခါၾကေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳးစစ္ေဘးေရွာင္ေတြတြက္ ကၽြန္မတို႔လူမ်ိဳးတူတယ္၊ ညီအစ္ကိုေတြေပါ့၊ အဲလိုမ်ိဳးအေျခအေနေတြရိွတယ္၊ ဒီလိုမ်ိဳးသူတို႔ဒုကၡေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကၽြန္မတို႔ဒီတိုင္းမၾကည့္ပဲနဲ႔ ကိုယ္တတ္ႏိုင္တဲ့ဖက္ကေန ကၽြန္မတို႔အခု တတ္ႏိုင္တာဆိုတာ ေငြသားႏွင့္ပဲ ပူးေပါင္းပါ၀င္ေပးႏိုင္တယ္ေလ၊ ကၽြန္မတို႔ရဲ႕လုပ္ေပးႏုိင္တာက သူတို႔အတြက္ ေနထိုင္စားေသာက္မႈစားရိတ္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တစ္ျခား သူတို႔ရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေတြေပါ့၊ ကၽြန္မတိ္ု႔ျဖည့္ဆည္းေပးခ်င္တာပါ” ဟု ေျပာသည္။ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူမ်ား ကူညီေထာက္ပံ့ႏုိင္ေရးအတြက္ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္မွအပ က်န္ရွိသည့္ ခ်င္းျပည္နယ္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားအားလံုးတြင္ ဘာသာေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ေစတနာရွင္မ်ားထံ ယခုလအတြင္း အၿပီးေကာက္ခံၿပီး မတ္လအတြင္း ကူညီေထာက္ပံ့မႈမ်ား ေပးအပ္ႏုိင္ရန္ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း သူမကဆက္ေျပာသည္။ ယခုလက္ရွိ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ (AA) အၾကား တိုက္ပြဲမ်ားပိုမိုျပင္းထန္လာၿပီး ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္တြင္ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္မ်ားပိုမိုတိုးလာေနသည္။ ဒုကၡသည္တခ်ဴိ႕မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ဘဂၤလားေဒရွ္႕ဘက္သို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနၾကရသည္။ ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးႏွင့္ဖြံ႕ျဖိဳးေရးအသင္း (CCERR) အေနျဖင့္ ယခုကဲ့သုိ႔ ကူညီေထာက္ပံ့ေပးမႈကို ၿပီးခဲ့သည့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ခ်င္းအႏြယ္၀င္ ၿမိဳ႕မ်ဴိးႏြယ္စုမ်ားထံသို႔ သြားေရာက္ေပးအပ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္ဟုသိရသည္။ (ဓာတ္ပံု – ကိုေက်ာ္ေအာင္)
ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းစီမံခန္႔ခြဲမႈဥပေဒ (၂၀၁၈) ကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္သည့္အေနျဖင့္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ “ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမရွိ” ပိုစတာ ကမ္ပိန္းလႈပ္ရွားမႈကို ခ်င္းေျမယာဆိုင္ရာ ကြန္ယက္က ဟားခါး ႏွင့္ တြန္းဇံၿမိဳ႕တြင္ ယေန႔ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ယေန႔နံနက္ပိုင္း (၁၁) နာရီခန္႔ကစတင္ၿပီး ဟားခါးၿမိဳ႕ႏွင့္ တြန္းဇံၿမိဳ႕ရွိ လူစည္ကားရာေနရာ၊ လမ္းဆံုလမ္းဂြမ်ားတြင္ “ေျမ- ေရာင္းကုန္မဟုတ္ပါ၊ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမရိုင္းမရွိ။ ဘိုးဘြားပိုင္ေျမသာရွိသည္။” ဆိုသည့္ ပိုစတာ၊ ဗီႏိုင္းမ်ားကို လိုက္လံကပ္ခဲ့ၾကသည္ဟု ခ်င္းေျမယာဆိုင္ရာကြန္ယက္မွ တာ၀န္ခံတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ကို မန္ဇခုပ္ကေျပာသည္။ “ခ်င္းျပည္နယ္မွာ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ မ႐ွိဘူး ဘိုးဘြားပိုင္ေျမပဲ႐ွိတယ္၊ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားေတြမွာ ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ ကေန က်င့္သံုးလာခဲ့တဲ့ ဓေလ့ထံုးတမ္း ေျမယာပိုင္ဆိုင္ခြင့္၊ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္ တို႔ကို ကာကြယ္ဖို႔ခုလို လႈပ္ရွားမႈစတင္တာ ျဖစ္တယ္’’ ဟု ကို မန္ဇခုပ္ကေျပာသည္။ ယခုလႈပ္ရွားမႈသည္ ပထမအဆင့္လႈပ္ရွားမႈျဖစ္ၿပီး ယခုလ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀) ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔မတိုင္ခင္တြင္ ခ်င္းျပည္နယ္ (၉) ၿမိဳ႕နယ္စလံုးတြင္ အၿပီးလႈပ္ရွားၾကမည္ဟု သူကဆက္ေျပာသည္။ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရုိင္းစီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ျပဌာန္းခဲ့ၾကၿပီး ျပန္လည္ျပင္ဆင္သည့္ ဥပေဒကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ (၁၁) ရက္ေန႔က အစိုးရကထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ထိုထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမရိုင္းေတြကို အသံုးျပဳေနသည့္ လူပုဂိၢဳလ္ႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ျပင္ဆင္ခ်က္ဥပေဒထုတ္ျပန္ၿပီး (၆) လအတြင္း သက္ဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲေရးေကာ္မတီကို ေလွ်ာက္ထားရမည္ျဖစ္သည္။ ေလွ်ာက္ထားျခင္းမရွိပါက ဥပေဒအရ အေရးယူမည္ဟု…
By လားႏြန္ – ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားသည္ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္း ေျမယာသဘာ၀သယံဇာတအားလံုး၏ မူလပိုင္ရွင္ျဖစ္ျပီး ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ား၏ သေဘာထားမပါပဲ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္ျခင္းမျပဳေၾကာင္း ခ်င္းေျမယာဆိုင္ရာကြန္ယက္ Chin Land Affairs Network (CLAN) ေျပာဆိုလိုက္သည္။ ခ်င္းေျမယာဆိုင္ရာကြန္ယက္အဖြဲ႔သည္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္၊ ေျမရိုင္းမ်ားစီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒ (၂၀၁၈) အေပၚ ျပည္သူတို႔ရင္ဆိုင္ရမည့္ အႏၱရာယ္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၂) ရက္မွ (၁၃) ရက္ေန႔အထိ ကေလးၿမိဳ႕တြင္ ေဆြးေႏြးသံုးသပ္ခဲ့ၾကျပီး ေၾကညာခ်က္တစ္ေစာင္ထုတ္ျပန္ကာ ထုိကဲ့သုိ႔ ေျပာဆိုလိုက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ခ်င္းေျမယာဆိုင္ရာကြန္ယက္မွ တာ၀န္ရွိသူ ဦးမန္ဇခုပ္က “ခ်င္းေျမယာေတြကို ခ်င္းလူမ်ိဳးကပဲ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္ရိွရမယ္၊ ျပီးေတာ့ သဘာ၀သယံဇာတေတြကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ခြဲေ၀သံုးစြဲတဲ့အခါမွာလည္း ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ သေဘာတူညီမႈေတြရယူျပီးမွသာ လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္တယ္” ဟု ေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရိုင္းမ်ား စီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒသည္ ခ်င္းလူမ်ဴိးမ်ား၏ ဘ၀ရပ္တည္မႈ၊ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း၊ သမုိင္းယဥ္ေက်းမႈမ်ားကိုလည္း ထိခိုက္နစ္နာေစသည္ဟု ၎ကဆက္ေျပာသည္။ “အခု ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ ဥပေဒက ကၽြန္ေတာ္တို႔ခ်င္းျပည္နယ္မွ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္မရိွတဲ့အျပင္ တကယ္လို႔မ်ား ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ရိွခဲ့ေသာ္ေပါ့၊ ဥပမာ – ေျမလြတ္ေျမလပ္ဆိုတာက ဗဟိုကပဲေပးပိုင္ခြင့္ရိွတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ခ်င္းျပည္နယ္အစုိးရေရာ၊ ခ်င္းအမ်ိဳးအႏြယ္စုေတြေပးလို႔မရဘူး၊ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္တို႔ရဲ႕ ခ်င္းဘိုးဘြားပုိင္ အေမြအႏွစ္ေနရာေတြဆိုလို႔ရိွရင္ ေနျပည္ေတာ္ကပဲ စီမံခန္႔ခြဲပိုင္ခြင့္ရိွတယ္ဆိုေတာ့ ဒါေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဓေလ့ထံုးတမ္းစီမံခန္႔ခြဲမႈကို လံုးလံုး၀၀ ခ်ိဳးေဖာက္တဲ့ ဥပေဒေတြျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ဒီဥပေဒက ကၽြန္ေတာ္တို႔တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ မတူကြဲျပားမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြကို ရိုက္ခိ်ဳးတဲ့ ဥပေဒျဖစ္တယ္” ဟု ဦးမန္ဇခုပ္ကေျပာသည္။ ေျမလြတ္၊ ေျမလပ္ႏွင့္ ေျမရုိင္းစီမံခန္႔ခြဲေရးဥပေဒကို ၂၀၁၂…
By လားႏြန္ – ေနေရာင္ျခည္ကိုအသံုးျပဳ၍ ေကာ္ဖီမ်ားကို အေျခာက္လွန္းႏုိင္သည့္ စက္ရံုတစ္ခုကို ခ်င္းျပည္နယ္၊ မင္းတပ္ၿမိဳ႕တြင္ ယခုလဆန္းပိုင္းက စတင္လည္ပတ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္းသိရသည္။ ခ်င္းေတာင္တြင္ထြက္ရွိသည့္ ေကာ္ဖီမ်ားသည္ ယခင္က အေျခာက္ခံလိုပါက ျပင္ပတြင္ ေနပူလွန္းရၿပီး ေကာ္ဖီမ်ားသည္ အန႔ံအသက္ စုပ္ယူမႈအလြန္အားေကာင္းသည့္အတြက္ အရည္အေသြးပိုင္းတြင္ အားနည္းခ်က္မ်ားျဖစ္လာေစသည့္အျပင္ ေနပူခ်ိန္အားနည္းျခင္းေၾကာင့္ အေျခာက္ခံရန္ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ေစာင့္ေနရသည့္အတြက္ (Solar Dryer Dome) ေနေရာင္ျခည္သံုးအေျခာက္ခံစက္ကို စမ္းသပ္ကာ စတင္ အသံုးျပဳၾကည့္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ပိုင္ရွင္ ဆလိုင္းမာဟုန္းကေျပာသည္။ “အမွန္က ေကာ္ဖီက အနံ႔စုပ္လည္းအရမ္းအားေကာင္းတယ္၊ ေကာင္းတဲ့အခါၾကေတာ့ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ၾကက္ေတြ၊ ၀က္ေတြသတ္လိုက္၊ အဲလိုမ်ိဳးေတြေပ့ါ၊ ေကာ္ဖီကအနံ႔ေပါင္းစံုကိုစုပ္တယ္၊ အမွန္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ခ်င္းျပည္နယ္က ေကာ္ဖီေတြက အရည္အေသြးေကာင္းေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခူးတဲ့အခ်ိန္ကစျပီး အေျခာက္လွန္းတဲ့အထိ စနစ္မက်တဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရသင့္သေလာက္ ေကာ္ဖီေတြရဲ႕အရည္အေသြးေတြ ထြက္မလာဘူး၊ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ကစျပီး လွန္းစင္ေလးေတြသံုးတယ္၊ အဲဒီမွာဖံုေတြ ဘာေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔မကာကြယ္ႏို္င္ဘူး၊ ဖံုေတြထတာေတြရိွတယ္၊ ေနာက္ပိုင္းမိုးရာသီပိုင္းေရာက္လာေတာ့ အထားအသိုလည္း အမ်ားၾကီးလိုအပ္တာေပါ့၊ မိႈနည္းနည္းလိုက္ခ်င္တာမ်ိဳးေတြျဖစ္တယ္၊ တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ပ်က္စီးသြားတာရိွတယ္၊ မိႈလံုးလံုးတက္သြားတာရိွတယ္၊ အဲလိုျဖစ္လာတဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္ ဒီေနေရာင္ျခည္သံုး အေျခာက္ခံနဲ႔ဆိုရင္ (Solar dryer dome) ေနလည္းေကာင္းေကာင္းရမယ္၊ အဲဒီအထဲမွာ အေျခာက္လွန္းရင္ အေျခာက္လွန္းတဲ့ ေျခာက္ႏႈန္းကညီမယ္၊ စနစ္တက်လုပ္ထားရင္ေတာ့ အရင္ႏွစ္ေတြကထက္ ပိုျပီးေတာ့ အရည္အေသြးပုိထိန္းႏိုင္မယ္ဆိုတဲ့ အျမင္ေလးနဲ႔ ေနေရာင္ျခည္သံုးအေျခာက္ခံ (Solar Dryer Dome) စတည္ျဖစ္တာေပါ့” ဟု ဆလိုင္းမာဟုန္းက ခိုႏူမ္းသုန္မီဒီယာအဖြဲ႔ကိုေျပာသည္။ ယင္းေကာ္ဖီအေျခာက္လွန္းစက္ရံုအတြက္ ဒိန္းမတ္အစိုးရထံမွ RBF…