By လားႏြန္ – ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယသမၼတ ဦးဟင္နရီဗန္ထီးယူကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ Chin Person of the Year အျဖစ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ All Chin Society အဖြဲ႔မွ ေရြးခ်ယ္လိုက္သည္။ ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စုလူမႈေရးအသင္း (၁၉) ဖြဲ႕ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ All Chin Society Yagon အေနျဖင့္ Chin Person of the Year ကို ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ေရြးခ်ယ္ျခင္းျဖစ္ၿပီး တိုင္းျပည္ႏွင့္လူမ်ဴိးအတြက္ အက်ဴိးျပဳႏိုင္မႈအေပၚ အဓိကေရြးခ်ယ္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု All Chin Society – Yangon ဒု-ဥကၠဌ ဦးဟုန္းေဆာကေျပာသည္။ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေရြးခ်ယ္တဲ့ေနရာမွာ (၁) ခ်င္းလူမ်ိဳးျဖစ္ရမယ္၊ (၂) ခ်င္းလူမ်ိဳး အခ်င္းခ်င္းၾကား အမ်ားဆံုးအက်ိဳးျပဳႏိုင္တဲ့သူ၊ (၃) ခ်င္းလူမ်ိဳးေတြအျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာရိွတဲ့ တုိင္းရင္းသားအားလံုးကိုလည္း အက်ိဳးျပဳႏိုင္တဲ့သူဆိုျပီးမွ အဲဒီသံုးခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၾကည့္လိုက္ခ်ိန္မွာ ဒုသမၼတ ဟင္နရီဗန္ထီးယူက အဲဒီေနရာမွာ အံ၀င္ခြင္က် ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔သူ႔ကိုေရြးခ်ယ္တာျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဦးဟုန္းေဆာကေျပာသည္။ All Chin Society – Yangon အဖြဲ႔အေနျဖင့္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔အခမ္းအနားကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ယခုလ (၁၈) ရက္ေန႔မွ (၂၀) ရက္ေန႔အထိ က်င္းပျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး ဒု-သမၼတ ဦးဟင္နရီဗန္ထီးယူအပါအ၀င္ ခ်င္းလူမ်ဴိးမ်ားထဲမွ ဆယ္တန္းကို ငါးဘာသာႏွင့္အထက္ ဂုဏ္ထူးရသူမ်ား၊ Ph.D ဘြဲ႕ရမ်ား (Secular & Religion)၊ ႏိုင္ငံေတာ္ကိုယ္စားျပဳအားကစားသမားမ်ား၊ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္အဆိုေတာ္မ်ားႏွင့္ အလွေမာင္/မယ္မ်ား၊ ဒု-ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္မ်ား အစရွိသည္တို႔ကို…
Author: Editor
By မိုးေက်ာ္ – အိႏိၵယႏုိင္ငံအေရွ႕ေျမာက္ေဒသ၊ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္တြင္ (၁၀) ႏွစ္နီးပါး မက်င္းပျဖစ္ေတာ့သည့္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔ကို ယခုႏွစ္တြင္ စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္စြာ အသစ္တဖန္ ျပန္လည္က်င္းပၾကေတာ့မည္ဟု သိရသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀) ရက္ေန႔တြင္ က်ေရာက္မည့္ (၇၁) ႏွစ္ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔ကို မီဇိုရမ္ျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ အိုင္ေဇာလ္ၿမိဳ႕တြင္ Chin Pawlpi အဖြဲ႔မွ ဦးေဆာင္က်င္းပမည္ျဖစ္ၿပီး အထူးဧည့္သည္ ေတာ္ႀကီးအျဖစ္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ပူးဇိုးရမ္းထန္ငါ ႏွင့္ စစ္ကိုင္းတိုင္းခ်င္းေရးရာဝန္ႀကီးေဟာင္း ပူးႏိုးထန္ကပ္ တို႔ကို ဖိတ္ၾကားထားသည္ဟု Chin Pawlpi အတြင္းေရးမွဴး S.Huliana က ေျပာသည္။ “အခုလို ခ်င္းအမ်ဳိးသားေန႕ကို ျပန္လည္က်င္းပရျခင္းမွာ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္မွာ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားစြာေနထိုင္ၾကတယ္။ ဘုရားသခင္ ေပးသနားေတာ္မူေသာ ဒီအမ်ဳိးသားေန႕ကို မက်င္းမပႏိုင္တာဟာ ၀မ္းနည္းဖို႔ေကာင္းတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ မိမိတို႔အမ်ဳိးသားေန႕ကို ဒီႏွစ္ကစၿပီး ပံုမွန္က်င္းပသြားဖို႔ ရည္ရြယ္ပါတယ္” ဟု S. Huliana ကေျပာသည္။ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေန႕ကို ႀကဳိဆိုေသာအားျဖင့္ ေဖေဖာ္ဝါရီ (၁၉) ရက္ေန႕တြင္ အားကစားပြဲေတာ္ က်င္းပမည္ျဖစ္ၿပီး၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ (၂၀) ရက္ေန႕ညတြင္ Vanapa ခန္းမ၌ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေန႕ကို က်င္းပသြားမည္ျဖစ္သည္။ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္တြင္ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေန႕ကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းက၍ တာ၀န္ယူဦးေဆာင္က်င္းပမည့္အဖြဲ႔အစည္းမ်ား မရွိၾကေတာ့သည့္အတြက္ က်င္းပႏုိင္ျခင္းမရွိခဲ့ၾကေပ။ ယခုအခါ (၁၀) ႏွစ္နီးပါးခန္႔ၾကာၿပီးေနာက္ ျပန္လည္က်င္းပၾကမည္ျဖစ္သည္။ ခ်င္းအမ်ဳိးသားေန႕တြင္ ကေလးတကၠသိုလ္မွ ယဥ္ေက်းမႈအကအဖြဲ႕ Falam phunsang tlawng Cultural Dance Group လူဦးေရ (၂၀) ေက်ာ္ လာေရာက္မွာျဖစ္သည့္အျပင္…
ခ်င္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း၊ မတူပီၿမိဳ႕တြင္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၃) ရက္ေန႔က တပ္မေတာ္စစ္ကား အစီး (၁၀၀) ခန္႔ ျပည္မဘက္မွ ေရာက္ရွိလာသည္ဟု မတူပီၿမိဳ႕ေဒသခံမ်ားထံမွ စံုစမ္းသိရွိရသည္။ “တပ္ထဲက ကၽြန္ေတာ့္အသိ စစ္သားတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေျပာျပခ်က္အရ တပ္ရင္း (၁၀) ရင္း၊ အေယာက္ (၁၀၀၀) ေရာက္လာတယ္တဲ့၊ မတူပီကေန ဘယ္ကို ဆက္သြားၾကမလဲဆိုတာေတာ့ မသိဘူး’’ ဟု မတူပီၿမိဳ႕ေဒသခံတစ္ဦးက ခိုႏူမ္းသုန္မီဒီယာအဖြဲ႔ကိုေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ ရဟတ္ယာဥ္ (၂) စင္းလည္း ယမန္႔ေန႔က ေရာက္ရွိလာသည္ဟု သိရသည္။ ယခုလက္ရွိ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ဘက္တြင္ ရခိုင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ (AA) ႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားေနသည့္ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္က္၍ တပ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕သည့္အေနျဖင့္ လာေရာက္ျခင္းျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု သူကေျပာသည္။ မတူပီၿမိဳ႕တြင္ စစ္ဗ်ဴဟာတစ္ခု၊ ခလရ(၃၀၄) ႏွင့္ ခလရ (၁၄၀) တပ္ရင္း ႏွစ္ရင္းရွိသည္။
By မိုးေက်ာ္ – ကမၻာ့ဘဏ္၏ေခ်းေငြျဖင့္ အဆင့္ျမွင့္တင္ေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေသာ ကေလး-ဖလမ္း-ဟားခါး ေမာ္ေတာ္ကားလမ္းလုပ္ငန္းကို အျမန္ဆံုးအေကာင္အထည္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု ခ်င္းျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဴပ္ ဦးဆလိုင္းလ်န္လြယ္ကေျပာသည္။ ခ်င္းျပည္နယ္ ဟားခါးၿမိဳ႕ Carson ခန္းမတြင္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၄) ရက္ေန႔က က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္လူမႈပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ စစ္တမ္းေကာက္ယူျခင္းလုပ္ငန္း မိတ္ဆက္အစည္းအေဝးတြင္ ခ်င္းျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဴပ္က ထိုကဲ့သုိ႔ေျပာဆိုလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ အဆိုပါကားလမ္းကို ကမၻာ့ဘဏ္၏ေခ်းေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း (၂၀၀) ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ေရးဝန္ႀကီး လမ္းဦးစီး ဌာနမွ ႀကီးၾကပ္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္သည္။ ခ်င္းျပည္နယ္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဦးေရႊထီးအိုက “ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ လူမႈပတ္၀န္းက်င္ထိခိုက္ပ်က္စီးႏိုင္မႈစစ္တမ္းကို ဇြန္လအထိေကာက္မယ္၊ အဲဒီၿပီးရင္ ဒီဇိုင္းေတြလာဦးမယ္ ဒီႏွစ္ေအာက္တိုဘာလ ေလာက္မွာေတာ့ လုပ္ငန္းစတင္ႏုိင္မယ္လို႔ေမွ်ာ္လင့္ရတယ္ ဒါေပမယ့္ အတိက်ေတာ့ ေျပာလို႔မရေသးဘူး’’ ဟု ေျပာသည္။ စီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းမျပဳမီ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူမႈပတ္ဝန္းက်င္တြင္ ထိခိုက္ပ်က္စီးႏိုင္မႈနည္းပါးေစေရး စစ္တမ္းမ်ားကို Cardno မွ တာဝန္ယူေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္သည္။ ယခုစီမံကိန္းတြင္ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး၊ ကေလးၿမိဳ႕မွ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ဟားခါးၿမိဳ႕အထိ ကေလး-ဖလမ္း-ဟားခါးေမာ္ေတာ္ကား လမ္းမိုင္အရွည္ (၁၂၄) မိုင္ရွိၿပီး ကေလးၿမိဳ႕၏အစ (၀) မိုင္ကေန (၉) မိုင္အပါအဝင္ ဟားခါးၿမိဳ႕ထိ (၁၂၄) မုိင္ကို စစ္တမ္းေကာက္ ယူျခင္းလုပ္ငန္းတြင္ ထည့္သြင္းသြား မွာျဖစ္ၿပီး (၉) မိုင္မွ (၁၂၄) မုိင္အထိကို လမ္းအဆင့္ျမွင့္တင္ျခင္းမ်ားေဆာင္ရြက္သြား မည္ျဖစ္သည္။ စစ္တမ္းေကာက္ယူျခင္းလုပ္ငန္းအတြက္ လမ္းတေလွ်ာက္ရွိ ၿမိဳ႕နယ္ (၃) ၿမိဳ႕နယ္မွ ေက်းရြာေပါင္း (၃၀) ကို ရြာအေရာက္ကြင္းဆင္းၿပီး စနစ္တက် ေကာက္ယူသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
By လားႏြန္ – ကေလးျမိဳ႔နယ္အတြင္းေျပးဆြဲလွ်က္ရွိေသာ ဆိုင္ကယ္ေဘးတြဲယာဥ္မ်ား (ေဒသအေခၚ ဆိုက္တြဲ) တရားဝင္လိုင္စင္ရရွိေရးနွင့္ တရားဝင္ေျပးဆြဲခြင့္ရရွိေရးအတြက္ ဦးေဆာင္လႈပ္ရွားမည့္ ဆိုက္တြဲသမဂၢကို ယေန႔တြင္ ဖြဲ႔စည္းလိုက္ၾကသည္။ ၈၈ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ဆိုက္တြဲယာဥ္ေမာင္းမ်ားသည္ ကေလးၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမတြင္ ယေန႔မနက္ပိုင္းက ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး ဆိုက္တြဲသမဂၢကို ဖြဲ႔စည္းလိုက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ျမိဳ႕ေပၚမွာ ေဒသလိုအပ္ခ်က္အရေပၚေပါက္လာတဲ့ ဆိုက္ကားေနရာမွာ အစားထိုးလာတဲ့ ဆိုက္တြဲရဲ႕ ခရီးသည္ေျပးဆြဲမႈ ပို႔ေဆာင္မႈေတြမွာ ေျပးဆြဲတဲ့ေနရာမွာ စည္းကမ္း တက်ျဖစ္ဖို႔ႏွင့္ အခုတိုင္းေဒသၾကီးအစိုးရရဲ႕ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ဆိုက္တြဲေတြကို ဖ်က္သိမ္းမယ္ဆိုတာ ဒါေတြဟာ မျဖစ္သင့္တဲ့ကိစၥေတြမို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သမဂၢဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ လိုင္စင္ရရိွေရးကို ၾကိဳးစားေပးဖို႔ သမဂၢအေနနဲ႔ ေတာင္းဆိုဖို႔ဖြဲ႔စည္းလိုက္ၾကတာပါ ဘာျဖစ္လို႔ဆိုရင္ ဒီဆိုက္တြဲသမားေတြက မိမိ တစ္၀မ္းအတြက္ လုပ္စားေနတာမဟုတ္ပဲ သူတို႔ရဲ႕ ေနာက္ကြယ္ရာမွာ မိသားစုမ်ားစြာရိွပါတယ္ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ဆင္းရဲသားပေပ်ာက္ေရးဆိုတဲ့ မူႏွင့္လည္းညီေအာင္ အေျခခံလူတန္းစားေတြလုပ္စားခြင့္ရေအာင္ ေတာင္းဆိုစရာရိွတာလည္း သတ္သတ္မွတ္မွတ္ႏွင့္ အဖြဲ႔စည္းတစ္ခုအေနႏွင့္ ေတာင္းဆိုလို႔ရေ အာင္ဖြဲ႕စည္းျခင္းျဖစ္ပါတယ္’’ ဟု ၈၈ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွ ဦးေသာင္းႏုိင္သူကေျပာသည္။ ကေလးၿမိဳ႕တြင္ ဆိုက္တြဲယာဥ္ေမာင္းသူ ဦးေရ တစ္ေထာင္ခန္႔ရွိသည္ဟု သိရၿပီး မၾကာေသးခင္ရက္ပိုင္းက သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္မ်ားမွ ဆိုက္တြဲယာဥ္မ်ားကို ဖ်က္သိမ္းေတာ့မည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ယင္းကိစၥအေပၚ ဆိုက္တြဲယာဥ္ေမာင္းမ်ားက စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ၾကကာ တရား၀င္လိုင္စင္ရရွိေရးႏွင့္ တရား၀င္ေျပးဆြဲခြင့္ရရွိေရးအတြက္ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႔ထံ ေဆာင္းဆိုၾကမည္ျဖစ္သည္။
By Le Taung – တပ္မေတာ္ႏွင့္ ရခုိင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ (AA) အၾကား ျဖစ္ပြားေနသည့္ တိုက္ပြဲအေျခအေနမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ သတင္းမီဒီယာမ်ားသို႔ တပ္မေတာ္အေၾကာင္း အပ်က္သေဘာ ေျပာဆိုျခင္းမျပဳရန္ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူမ်ားကို ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္အာဏာပိုင္မ်ားက သတိေပးထားသည္ဟု သိရသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇန္နဝါရီ (၂၂) ရက္ေန႔က ပလက္ဝျမိဳ႕နယ္ ကုလားတန္ျမစ္ကမ္းနားရွိ ဒလက္ေမေဒသတြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ AA တပ္ဖြဲ႔တို႔အၾကား တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားကာ ယင္းျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ ရြာသားမ်ားသည္ ပလက္၀ၿမိဳ႕ဘက္သို႔ထြက္ေျပးလာၾကသည္ဟု သိရသည္။ ပလက္၀ၿမိဳ႕သို႔ထြက္ေျပးလာသည့္ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူအခ်ဴိ႕ကို ပလက္ဝျမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးကိုးေအာင္မွ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုစဥ္တြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ မီဒီယာမ်ားသို႔ အပ်က္သေဘာမေျပာဆိုရန္ သတိေပးေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း အဆိုပါစစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူတစ္ဦးကေျပာသည္။ ယင္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴး ဦးကိုးေအာင္ကေတာ့ စစ္ေဘးေရွာင္ျပည္သူမ်ားကို ထို႔ကဲ့သို႔ သတိေပးေျပာဆိုျခင္းမရွိေၾကာင္း ခိုႏူမ္းသုန္မီဒီယာအဖြဲ႔သို႔ေျပာသည္။ “က်ေနာ္တို႔ အဲလိုမ်ဴိးေျပာလည္းမေျပာပါဘူး၊ ေျပာဖို႔ အထက္ကေန ညႊန္ၾကားတာလည္းမရွိပါဘူး’’ ဟု ဦးကိုးေအာင္ကေျပာသည္။ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္ စစ္ေဘးေရွာင္ကူညီေရးအဖြဲ႔မွ ကိုေက်ာ္ေအာင္ကေတာ့ အာဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ အရပ္ဖက္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအား ယင္းကဲ့သို႔ တားျမစ္ပိတ္ပင္ျခင္းမရွိေၾကာင္း၊ စစ္ေဘးေရွာင္ဒုကၡသည္မ်ားထံ အုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴးအဖြဲ႔ဘက္မွ ထို႔ကဲ့သို႔ အမွန္တကယ္ သတိေပးေျပာဆိုမႈ ရွိ/မရွိကိုမူ မသိရွိေၾကာင္း ေျပာဆိုပါသည္။ ပလက္ဝျမိဳ႕သို႔ စစ္ေဘးေရွာင္ေရာက္ရွိလာၾကသူအမ်ားစုသည္ မိမိတို႔၏ေဒသမ်ားသို႔ ျပန္လည္ထြက္ခြာသြားၾကျပီျဖစ္ေသာ္လည္း တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနေသာေၾကာင့္ အခ်ိန္မေရြး ပလက္ဝျမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာႏိုင္သည္ဟု သိရသည္။ တပ္မေတာ္ႏွင့္ AA တပ္ဖြဲ႔တို႔သည္ ခ်င္းျပည္နယ္၊ ပလက္၀ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ (၅) ၿမိဳ႕နယ္တို႔တြင္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားလ်က္ရွိၿပီး ဇန္နဝါရီ (၂၆) ရက္ေန႔ႏွင့္ (၃၀) ရက္ေန႔မ်ားတြင္လည္း ပလက္ဝျမိဳ႕၏ေျမာက္ဘက္ မိုင္ (၅၀) အကြာရွိ…
By လားႏြန္ – (၇၁) ႏွစ္ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔ကို ခ်င္းလူမ်ဴိးအမ်ားစုေနထိုင္သည့္ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး၊ ကေလးၿမိဳ႕၊ အ.ထ.က (၂) အားကစားကြင္းတြင္ စည္ကားသိုက္ၿမိဳက္စြာျဖင့္ (၂) ရက္တာက်င္းပျပဳလုပ္သြားမည္ဟု သိရသည္။ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၀) ရက္ေန႔တြင္က်ေရာက္မည့္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔က်င္းပႏုိင္ေရးအတြက္ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီးအစိုးရအဖြဲ႔မွ က်ပ္ေငြ သိန္းတစ္ရာေထာက္ပံ့ေပးထားသည္ဟု စစ္ကိုင္းတိုင္း ခ်င္းေရးရာ၀န္ႀကီး ဦးလာလ္ေထာင္းထန္ကေျပာသည္။ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်င္းလူမ်ိဳးမွာက ခ်င္းမ်ိဳးႏြယ္စုက (၅၃) မ်ိဳးရွိတယ္၊ ရိွတဲ့အခါက်ေတာ့ မ်ိဳးႏြယ္စုစကားမတူညီမႈေလးေတြရိွတယ္၊ စကားမတူတဲ့ဟာေတြ ခ်င္းေတာ့ခ်င္းပဲ ဒါေပမဲ့ က်န္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေကာက္သစ္စားပြဲတို႔ဆိုရင္ ကိုယ့္အမ်ိဳးႏြယ္စုလိုက္က်င္းပက်တယ္ေပါ့ေနာ္၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔မွာက်ေတာ့ ခ်င္းလူမ်ိဳးအားလံုးပူးေပါင္းျပီးေတာ့ လုပ္လို႔ရတယ္ အဲဒါေၾကာင့္ ခ်င္းလူမ်ိဳးအားလံုး ေပါင္းစည္းဖို႔ တစ္ေယာက္ နဲ႔ တစ္ေယာက္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ခ်စ္ခ်စ္ခင္ခင္ရိွႏိုင္တယ္ ကိုယ့္ေဆြမ်ိဳးသားျခင္းျဖစ္တယ္ ဒီလိုပူးေပါင္းက်င္းပျခင္းအားျဖင့္ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ခင္မင္ရင္းႏွီးမႈေတြရွိလာမယ္ စည္းလံုးမႈေတြရွိလာမယ္ ” ဟု ခ်င္းေရးရာ၀န္ႀကီးကေျပာသည္။ ယခုႏွစ္က်င္းပမည့္ ခ်င္းအမ်ိဳးသားေန႔အခမ္းအနားတြင္ အထူးဧည့္သည္ေတာ္ႀကီးအျဖစ္ ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီး ႏုိင္သက္လြင္ကို ဖိတ္ၾကားထားသည္ဟုလည္း သိရသည္။ (၇၁) ႏွစ္ေျမာက္ ခ်င္းအမ်ဴိးသားေန႔ကို ခ်င္းျပည္နယ္၏ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဟားခါးတြင္ ျပည္နယ္အဆင့္အေနျဖင့္ က်င္းပၾကမည္ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦး၀င္းျမင့္ကိုယ္တိုင္ တက္ေရာက္လာမည္ဟုသိရသည္။
By လားႏြန္ – မသန္စြမ္းသူမ်ား၏ အခြင့္အေရး ဥပေဒပါ လုပ္ငန္းမ်ားကို ထိေရာက္ေအာင္ ျမင္စြာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္ ၂၀၁၉-၂၀ ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ ရန္ပံုေငြတစ္ရပ္ထူေထာင္သြားမည္ဟု လူမႈ၀န္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး ဦးစိုးေအာင္ကေျပာသည္။ ဇန္န၀ါရီလ (၃၁) ရက္ေန႔က်င္းပျပဳလုပ္ေသာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းတြင္ ကေလးၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚရွားမီးက ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားရွိၾကသည့္ နားမၾကားေက်ာင္းမ်ားရွိ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသို႔ေရာက္ရွိမလာေသာ ကေလး သူငယ္မ်ား၊ အ႐ြယ္ေရာက္ၿပီးသူမ်ား၏ ဘ၀ေရွ႕ေရးလုံၿခဳံေခ်ာေမြ႔စြာ ရပ္တည္ႏိုင္ေရးအတြက္ မည္သို႔ စီမံေဆာင္႐ြက္ထားမႈ ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေမးျမန္းမႈကို ဒုတိယ၀န္ႀကီးက ယင္းကဲသို႔ျပန္လည္ေျဖၾကားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ “အၾကားအာ႐ုံခ်ိဳ႕ယြင္းေနသူမ်ား အပါအဝင္ မသန္စြမ္းေက်ာင္းသူ/ သားမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသို႔ေရာက္ရွိမလာသည့္ ကေလးသူငယ္မ်ားအ႐ြယ္ ေရာက္ၿပီးသူမ်ား၏ ဘဝေရွ႕ေရးလုံၿခဳံ ေခ်ာေမြ႔စြာရပ္တည္ႏိုင္ေရး၊ ပညာသင္ၾကားေရးႏွင့္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းရရွိႏိုင္ေရး ဆက္စပ္ ဝန္ႀကီးဌာနမ်ား၊ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားႏွင့္ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထား ေရးဝန္ႀကီးဌာနမွ စီစဥ္ျပ႒ာန္းေဆာင္႐ြက္လ်က္ရွိပါေၾကာင္းႏွင့္ ၂၀၁၉-၂၀ ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ မသန္စြမ္းသူမ်ား၏ အခြင့္အေရး ဥပေဒပါလုပ္ငန္းမ်ားကို ထိေရာက္ေအာင္ျမင္စြာ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ရန္ ရန္ပုံေငြတစ္ရပ္ထူေထာင္ႏိုင္ေရး ဝန္ႀကီးဌာနအေနျဖင့္ ၫိႇႏႈိင္း ေဆာင္႐ြက္ထားရွိပါတယ္’’ ဒု၀န္ႀကီးဦးစိုးေအာင္ကေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မသန္စြမ္းသူမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးမဟာဗ်ဴဟာ ၂၀၁၆-၂၅ ခုႏွစ္ ကိုလည္း ဦးတည္က႑ခုႏွစ္ရပ္ႏွင့္ ေရးဆြဲထားၿပီး ၎မဟာဗ်ဴဟာအား ႏွစ္အလိုက္ လုပ္ငန္းစီမံခ်က္ မ်ား ေရးဆြဲၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္သြားမည္ၾကာင္း ဒု၀န္ႀကီးဆက္ေျပာသည္။ ယင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး မသန္စြမ္းဖြံ႕ျဖိဳးေရးေရွ႕ေဆာင္အဖြဲ႕မွ လက္ေထာက္ဒါရိုက္တာ…
ခ်င္းျပည္နယ္၊ မင္းတပ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ဘာသာေရးဆိုင္ရာပြဲေတာ္ႏွင့္ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား (NGO/INGO) တို႔မွ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပျပဳလုပ္မည္ဆိုပါက ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔ထံသို႔ ရက္သတၱပတ္ (၂) ပတ္ ႀကိဳတင္ခြင့္ျပဳခ်က္ တင္ျပေတာင္းခံရမည္ဟု မင္းတပ္ၿမိဳ႕နယ္ စီမံခန္႔ခြဲမႈေကာ္မတီက အမိန္႔ထုတ္ျပန္ထားသည္။ ထုိကဲ့သို႔ တင္ျပေတာင္းဆိုရာတြင္ ေလွ်ာက္ထားသူ၏ ကိုယ္တိုင္ကတိ၀န္ခံခ်က္၊ သင္တန္းပို႔ခ်မည့္သူ၏ ကိုယ္ေရးအက်ဥ္း၊ သင္တန္းပို႔ခ်မည့္အေၾကာင္းအရာ၊ သင္တန္းေနာက္ခံစာတမ္း၊ တက္ေရာက္မည့္လူဦးေရစာရင္း၊ ရပ္ကြက္/ေက်းရြာအုပ္ခ်ဴပ္ေရးမွဴးတို႔၏ ေထာက္ခံခ်က္၊ ရဲစခန္းေထာက္ခံခ်က္တို႔ ပါရွိရမည္ျဖစ္ၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ရရွိမွသာ က်င္းပျပဳလုပ္ခြင့္ျပဳမည္ဟု ဇန္န၀ါရီလ (၂၄) ရက္ေန႔စြဲျဖင့္ထုတ္ျပန္သည့္ ယင္းအမိန္႔ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ခ်င္းအရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႔မ်ားကြန္ယက္ မင္းတပ္တာ၀န္ခံ ဦးေရႊလိန္းႏုိင္းက “ဒါက ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ့ အခြင့္အေရး၊ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ထိန္းခ်ဴပ္တဲ့ပံုစံမ်ဴိးလို႔ျမင္တယ္ ဒါေတြက ႏုိင္ငံသားအခြင့္အေရးထဲမွာဆိုရင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္လႈပ္ရွားရဟာေပါ့ အရင္ ႀကံ့ခိုင္ေရးအစိုးရထက္ေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ တင္းၾကပ္လာတယ္လို႔ယူဆတယ္ ၾကံ့ခိုင္ေရးတုန္းက အဲလိုပံုစံမ်ဴိးရွိတယ္ အခုထုတ္တဲ့ေနရာမွာ ဘာသာေရးေရာ၊ အရပ္ဖက္ေရာ၊ အေဆာက္အဦး ကိစၥကအစပါလာတယ္ေလ ဒါေတြက မျဖစ္သင့္ဘူး ဒီမိုကေရစီစနစ္ေအာက္မွာ ဒါေတြက မရွိသင့္ဘူး” ဟု ေျပာသည္။ ခ်င္းျပည္နယ္အတြင္းရွိ ခရိုင္/ၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၊ အစၥလာမ္ဘာသာ၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာတို႔၏ ဘာသာေရးဆိုင္ရာအေဆာက္အဦးမ်ား ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း၊ မူလပံုစံမပ်က္ ေဆာက္လုပ္ျခင္း၊ အသစ္ေဆာက္လုပ္ျခင္းတို႔ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီ၊ သက္ဆိုင္ရာတုိင္းေဒသႀကီး/ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔တို႔၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ သာသနာေရးႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာနမွ ညြန္ၾကားထားသည္ဟုလည္း မင္းတပ္ၿမိဳ႕နယ္ စီမံခန္႔ခြဲမႈေကာ္မတီ၏ အမိန္႔ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ အဆိုပါကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ စည္ပင္၀န္ႀကီးဦးစိုးထက္ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာ ခရီးလြန္ေနသည့္အတြက္ သူ႔အေနျဖင့္ မသိရွိေၾကာင္း၊ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔အတြင္း ေဆြးေႏြးထားျခင္းလည္းမရွိေၾကာင္း…
By မိုးေက်ာ္ – အိႏိၵယႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ Citizenship (Amendment) Bill, 2016 တြင္ ခ်င္းလူမ်ဳိးမ်ားလည္း ပါဝင္ထည့္သြင္းရန္ Chakma community လက္ေအာက္ရွိ အဖြဲ႕ (၈) ခု ပူးေပါင္းၿပီး အိႏိၵယႏိုင္ငံ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးထံ ဇန္န၀ါရီလ (၃၀) ရက္ေန႔က ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ US Human Rights Watch အဖြဲ႕မွ ထုတ္ျပန္ေသာ “The Chin People of Burma: Unsafe in Burma, Unprotected in India” အစီရင္ခံစာအရ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္အတြင္း ခ်င္းလူမ်ဳိး တစ္သိန္းခန္႕ ရွိေနၾကေၾကာင္း မဏိပူျပည္နယ္တြင္လည္း ခ်င္းလူမ်ဴိးမ်ားရွိေနၾကေၾကာင္း၊ အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္တို႔အၾကား ျဖစ္ပြားသည့္တိုက္ပြဲေၾကာင့္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္သို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာသည့္ ခ်င္းလူမ်ဴိးမ်ားအပါအ၀င္ အိႏိၵယႏိုင္ငံအတြင္း ခ်င္းဒုကၡသည္ေပါင္း ၁.၂ သိန္းေက်ာ္ခန္႕ရိွသည္ဟု Chakma NGO (၈) ခု ပူးေပါင္းအဖြဲ႕အစည္းက ေျပာဆိုေၾကာင္း မီဇိုရမ္ေန႔စဥ္ထုတ္ The Aizawl Post တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒျပင္ဆင္ခ်က္ The Citizenship (Amendment) Bill 2016 ကို အိႏိၵယႏိုင္ငံတြင္ အတည္ျပဳပါက Afghanistan, Bangladesh ႏွင့္ Pakistan ႏိုင္ငံမ်ားမွ အိႏိၵယႏိုင္ငံကိုဝင္ေရာက္လာသည့္ Hindu, Sikh, Buddhist, Jain, Persi ဘာသာဝင္မ်ားသည္ အိႏိၵယႏိုင္ငံအတြင္း (၆) ႏွစ္ေနထိုင္လာပါက ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ေပးသြားမည္ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အိႏိၵယဗဟိုအစိုးရအေနျဖင့္…