By မိုးေက်ာ္ – အိႏိၵယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီၿမဳိ႕ရွိ UN ရံုးတြင္ ခ်င္းဒုကၡသည္အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ UNHCR တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ခ်င္းဒုကၡသည္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ဇန္နဝါရီလ ၂၂ ရက္ေန႕က ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေသာ္လည္း ေဆြးေႏြးပြဲမွာ ေအာင္ျမင္မႈမရွိေၾကာင္း သိရသည္။ အဆိုပါေတြ႔ဆံုပြဲတြင္ ဒုကၡသည္မ်ား ေမွ်ာလင့္ထားေသာ ရလဒ္မ်ားထြက္ေပၚလာျခင္းမရွိသည့္အတြက္ ေအာင္ျမင္မႈမရွိဟု ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ပါဝင္သူ Chin Human Right Organization (CHRO) ရံုးတာဝန္ခံ Salai Cung Dawt က ေျပာသည္။ “က်ေနာ္တို႕ေတာင္းဆိုတဲ့အေပၚ ေအာင္ျမင္မႈမရွိဘူးလို႕ဘဲေျပာရမယ္၊ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႕ေတာင္းတာက တစ္ခ်က္ အေနနဲ႕ international protections continue လုပ္ပါဆိုတဲ့အရာ၊ ဒီအခ်က္အေပၚမွာ ေပၚလစီကိုအၿမဲတမ္း review လုပ္လို႕ ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဓိကအေရးႀကီးတာက ခ်င္းျပည္နယ္ရဲ႕အေျခအေနကို သိဖို႕လိုတယ္။ ေသခ်ာမသိဘဲ ေပၚလစီကို ေျပာင္းလို႕မရဘူးလို႕ UN ဘက္က ေျပာတယ္” ဟုေျပာသည္။ ဆက္လက္၍ “က်ေနာ္တို႕ေတာင္းဆိုထားတဲ့ UN card ကို သက္တမ္းတိုးေပးဖို႕ဆိုတဲ့ဟာလည္း ဘာမွတုန္႕ျပန္မႈမရွိဘူး။ ေတာင္းဆိုထားတဲ့အရာ အကုန္လံုးက ေပၚလစီနဲ႕ဆိုင္တယ္ဆိုေတာ့ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႕ ေဆြးေႏြးပြဲက မေအာင္ျမင္ဘူးလို႕ဘဲ ေျပာရမယ္။” ဟု Salai Cung Dawt က ေျပာသည္။ အိႏိၵယႏုိင္ငံေရာက္ ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားသည္ UNHCR ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ဆန္႔က်င္ကန္႔ကြက္သည့္အေနျဖင့္ ဇန္န၀ါရီ ၁၆ မွ ၁၇ ရက္ေန႔အထိ နယူးေဒလီ UN ရံုးေရွ႕တြင္ ၃ ရက္ဆက္တိုက္ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကၿပီး…
Author: Editor
ခ်င္းျပည္နယ္ တီးတိန္ႏွင့္ တြန္းဇံၿမ္ိဳ႕နယ္ႏွစ္ခုကို တီးတိန္ခရိုင္အျဖစ္ တိုးျမွင့္ေပေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးရန္ ဇိုမီးဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဴပ္ (ZCD) ပါတီက ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံသို႔ ဇန္န၀ါရီလ (၂၁) ရက္ေန႔က ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။ တီးတိန္ႏွင့္ တြန္းဇံၿမိဳ႕နယ္တို႔သည္ ခ်င္းျပည္နယ္လူဦးေရ၏ ေလးပံုတစ္ပံုခန္႔ရွိေသာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္အျပင္ ဖလမ္းခရိုင္တြင္ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ခန္႔တြဲထားလ်က္ ျပည္သူလူထုႏွင့္ ဌာနဆိုင္ရာအစိုးရရံုးမ်ားသည္ မိုင္ေပါင္း (၁၅၀) ေက်ာ္ ေ၀းကြာေသာ ခရိုင္သို႔ သြားလာေနရေသာ အခက္အခဲမ်ားႀကံဳေနရသည္အတြက္ ခရိုင္အဆင့္သို႔ တိုးျမွင့္ေပးရန္ ZCD လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ထံ အိပ္ဖြင့္ေပးစာေပးပို႔ကာ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ZCD အတြင္းေရးမွဴးလည္းျဖစ္ တီးတိန္ၿမိဳ႕နယ္ အမ်ဴိးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ပူးဂင့္ကမ္းလ်န္းက “လူဦးေရအေနအထားအရေရာ ပထ၀ီအေနအထားအရေရာ ခရိုင္ေပးသင့္ပါတယ္၊ ခရိုင္ကိစၥဆိုရင္ ဖလမ္းအထိ သြားရတာေလ၊ တိုက္ရိုက္လိုင္းကားလည္းမရွိဘူး ဌာနဆိုင္ရာနဲ႔ ျပည္သူလူထုေတြ အေတာ္ေလးအခက္ႀကံဳေနရတယ္ ေလ’’ ဟု ေျပာသည္။ တီးတိန္ခရိုင္အဆင့္တိုးျမွင့္ေရးကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ တီတိန္ၿမိဳ႕နယ္ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ပူးက်င့္ရွန္းထန္ႏွင့္ တြန္းဇံၿမိဳ႕နယ္ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ပူးခမ္ခန္႔ထန္တို႔သည္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလက ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ထံ တင္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ယခုအခါ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ခ်င္းျပည္နယ္သို႔လာေရာက္သည့္ခရီးစဥ္တြင္ ထပ္ေလာင္း တင္ျပေဆာင္းဆိုခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ ယခုလက္ရွိတြင္ ခ်င္းျပည္နယ္တြင္ ဟားခါး၊ ဖလမ္း၊ မင္းတပ္ ႏွင့္ မတူပီခရိုင္ စုစုေပါင္းခရိုင္ (၄) ခုရွိၿပီျဖစ္သည္။
By မိုးေက်ာ္ – ခ်င္းျပည္နယ္ ဖလမ္းၿမဳိ႕နယ္ ရိေခၚဒါရ္ၿမဳိ႕ေဒသခံ ရပ္မိရပ္ဖမ်ားက ရိေခၚဒါရ္ၿမဳိ႕အတြင္း ေသာက္သံုးေရ ႏွင့္ လွ်ပ္စစ္မီး ရရွိႏိုင္ေရးကိစၥကို ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ တင္ျပေတာင္းဆိုခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏အတိုင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ခ်င္းျပည္နယ္ခရီးစဥ္၌ ရိေခၚဒါရ္ၿမဳိ႕ကို ၿပီးခဲ့သည့္ ဇန္နဝါရီ ၂၀ ရက္ေန႕တြင္ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ရိေခၚဒါရ္ၿမဳိ႕ေဒသခံ ရပ္မိရပ္ဖမ်ားက ယခုလို ေရႏွင့္မီးကိစၥကို တင္ျပေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပဂၢဳိလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ ရိေခၚဒါရ္လူထုနဲ႕ေတြ႕ဆံုပြဲမရွိဘဲ တင္ျပစာအေပၚ တစ္စံုတရာေျပာၾကားျခင္းမရွိေၾကာင္း ရိေခၚဒါရ္ၿမဳိ႕ အမွတ္ (၁) ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးခ်န္႕လ်န္နာက ယခုလို ေျပာသည္။ “လူထုနဲ႕ေတြ႕ဆံုပြဲ သီးသန္႕မရွိဘူး။ က်ေနာ္တို႕ တင္ျပစာအေပၚတစ္စံုတရာေျပာၾကားျခင္းလည္းမရွိဘူး။ ေဒသဖြံ႕ၿဖဳိးေရး အတြက္ ဘာတစ္ခုမွေျပာသြားတာမရွိဘူး” ဟုေျပာသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ ရိေခၚဒါရ္ၿမဳိ႕ေဒသခံ ရပ္မိရပ္ဖမ်ားမွ တင္ျပသည့္အခ်က္အလက္မ်ားအရ ဦးစားေပး (၁) အေနနဲ႕ ရိေခၚဒါရ္ၿမဳိ႕ ေသာက္သံုးေရဖူလံုစြာရရွိေရးအတြက္ ဝုမ္းသီြးေဒါန္ (Vomtuidawn) ေရထြက္မွ မိုင္ (၂၀) ေက်ာ္ (၂%)မိုင္ သြယ္ယူပါက ခန္႕မွန္းေျခကုန္က်ေငြ စုစုေပါင္း က်ပ္ (၄၅၀.၀၀) သန္း က်န္က်မည္ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့သည္။ ၄င္းအျပင္ ရိေခၚဒါရ္ၿမဳိ႕ စည္ပင္သာယာေရးနယ္နိမိတ္အတြင္း စုစုေပါင္း အိမ္ေျခ ၈၄၅၊ လူဦးေရ (၄၁၀၀) ရွိၿပီး ေရဖူလံုမႈအေနျဖင့္ မိုးရာသီတြင္ (၇၅%) ျဖစ္ၿပီး၊ ေႏြရာသီတြင္ (၃၀%)သာ ရွိေသာေၾကာင့္ ၿမဳိ႕ေရေပးေဝေရးအတြက္ ေရထြက္အသစ္ ထပ္မံလိုအပ္ ေၾကာင္းလည္း တင္ျပခဲ့သည္။ တင္ျပသည့္အခ်က္အလက္မ်ားအရ ဦးစားေပး (၂)…
By လားႏြန္ – ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပညာေရးစနစ္သည္ ႏိုုင္ငံ့အက်ဴိးျပဳမည့္ ပညာေရးစနစ္သာမက လူငယ္အတြက္ ကိုက္ညီမည့္ ပညာေရးစနစ္သို႔ ဦးတည္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။ ႏုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္သည္ ခ်င္းျပည္နယ္ခရီးစဥ္သြားေရာက္ၿပီးေနာက္ ဇန္န၀ါရီလ ၂၁ ရက္ေန႔က ကေလးၿမိဳ႕သို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာၿပီး ယေန႔ေနလည္ ၁၂ နာရီတြင္ ကေလးၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၌ လူထုႏွင့္ ေတြ႔ဆံုစဥ္တြင္ ယင္းကဲ့သို႔ ေျပာဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ “ကမာၻၾကီးကေျပာင္းေနတာနဲ႔အမွ် လိုအပ္ခ်က္ေတြလည္းေျပာင္းလာပါတယ္ အဲဒီလိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္လို႔ ကၽြန္မတို႔ကပညာေရးစနစ္ကိုထူေထာင္ရမယ္ ကၽြန္မတို႔ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအမွတ္ေပး စနစ္ကိုသိပ္အားကိုးခဲ့တဲ့အခါၾကေတာ့ မိဘေတြေရာကေလးေတြေရာအမွတ္ဘယ္ေလာက္ရလဲဆိုတာ ကိုအဓိကထားျပီးေတာ့ ပညာေရးကိုခ်ဥ္းကပ္ၾကတယ္ ပညာဆိုတာဘာအတြက္လဲဆိုတာကိုမစဥ္းစားေတာ့ပဲ အမွတ္မ်ားမ်ားရဖို႔ အမွတ္မ်ားမ်ားရလို႔ရိွရင္ စာေမးပြဲေအာင္မယ္ စာေမးပြဲေအာင္ျပီးလို႔ရိွရင္ ကိုယ္တက္ခ်င္ တဲ့သင္တန္းတက္ႏိုင္မယ္၊ တစ္ခ်ိန္တစ္ခါကဆိုရင္ ဆရာ၀န္လုပ္ခ်င္ၾကတယ္ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ ဆရာ၀န္ ကဂုဏ္ရိွတယ္လို႔သတ္မွတ္တယ္ ပိုက္ဆံေကာင္းေကာင္းရွာႏိုင္တယ္ ဒီလိုအယူအဆေတြနဲ႔ဆရာ၀န္ သိပ္ျဖစ္ခ်င္ၾကတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဒီႏိုင္ငံမွာ ဆရာ၀န္ၾကီးပဲရိွလို႔မေကာင္းေသးဘူးအမ်ိဳးမ်ိဳးလိုတယ္ အင္ဂ်င္နီယာ၊ အထူးသျဖင့္ ေက်ာင္းဆရာဆရာမေကာင္းလိုမယ္ ၀န္ထမ္းေကာင္းေတြလိုမယ္ အဲဒါေၾကာင့္ ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ လူငယ္မ်ားကေနျပီးေတာ့ သေဘာထားၾကီးၾကီးမ်က္လံုးပြင့္ပြင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးလုပ္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ ရိ္ွႏိုင္ေအာင္ လူၾကီးေတြကအားေပးရပါမယ္” ဟု အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ကေျပာဆိုခဲ့သည္။ လူငယ္ႏွင့္ ကိုက္ညီမည့္ ပညာေရးစနစ္ဆိုသည္မွာ လူငယ္မ်ားအား ဘက္စံုျပည့္၀ဖြံ႕ျဖိဳးသည့္ လူတစ္ဦး ျဖစ္ႏိုင္ရန္ေဆာင္ရြက္ေပးႏို္င္မည့္ ပညာေရးစနစ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆက္ေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ ပညာရပ္တြင္ တကၠသိုလ္ပညာရပ္ႏွင့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာသင္ရပ္ ႏွစ္ခုစလံုးသည္ တန္းတူအေရးပါေနျပီးယေန႔ေခတ္မွာတကၠသိုလ္ဘြဲ႕ရျပီးအလုပ္လက္မဲ့မ်ားျပားေနမႈကို အတတ္ႏုိင္ဆံုး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တဖက္တြင္လည္း အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းပညာသင္ကိုလည္း အားေပးရန္လိုအပ္သည္ဟု ႏုိင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ကေျပာသည္။
ခ်င္း (မီဇိုး) ဘာသာစကားျဖင့္ထုတ္ေဝသည့္ Tahan Post ဂ်ာနယ္ မိတ္ဆက္ပြဲအခမ္းအနားကို ယေန႔နံနက္ ၈:၃၀ အခ်ိန္က ကေလးျမိဳ႕၊ တာဟန္းရွိ ခိုႏူမ္းသုန္မီဒီယာအဖြဲ႔ရုံးခ်ဳပ္တြင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ ဦးဇာလ်ံထန္းငါမွ သဘာပတိအျဖစ္လုပ္ေဆာင္ေပးခဲ့ျပီး Rev. ဗန္ကူမ္းမာက Tahan Post ဂ်ာနယ္ကို မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ပါသည္။ “အခုလို လူငယ္ေတြကဦးေဆာင္ျပီး ဒီလိုသတင္းဂ်ာနယ္မ်ိဳးထုတ္လုပ္ႏိုင္တာ ကၽြန္ေတာ္အရမ္းဝမ္းသာအားရတယ္၊ စာဖတ္သူေတြအေနနဲ႔လည္း လြတ္လပ္စြာဖတ္ရႈျပီး ေကာင္းက်ိဳးမ်ားရရွိမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟု Rev. ဗန္ကူမ္းမာမွ အမွာစကားေျပာၾကားပါသည္။ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ေဂ်စန္းသဲမွလည္း Tahan Post ဂ်ာနယ္ အစျပဳျဖစ္ခဲ့ပုံႏွင့္ မည္သည့္ေထာက္ပံ့မႈမွမရွိပဲ လစဥ္ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ထားမႈအေျခအေနမ်ားကို ရွင္းျပေပးခဲ့ပါသည္။ အထူးဧည့္သည္ေတာ္မ်ားအျဖစ္ ေဒါက္တာThan Bil Luai (ဝယ္စေလေဆးရုံအုပ္)၊ Pu Kapmana (စမ္းျမိဳ႕)၊ Pu B.H. Khuma (Changelzawl)၊ Pu Lalena (တာဟန္း)၊ Pu RL. Hmangaiha (Satawm)၊ Pu Ngursavunga (တာဟန္း)၊ Pu Biakhlira (တာဟန္း)၊ Pu Samuel C. Zaithankhuma (တာဟန္း)၊ Pu Sui Thawn (Lairawn Post Editor) ႏွင့္ Pu Tera (CHRO) တို႔မွ ၾကြေရာက္ခ်ီးျမွင့္ေပးခဲ့ၾကပါသည္။
By မိုးေက်ာ္ – အိႏိၵယႏိုင္ငံေရာက္ ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားအေနျဖင့္ UNHCR ၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ကန္႕ကြက္သည့္အေနျဖင့္ နဂိုအစီအစဥ္ဆြဲထားသည့္အတိုင္း နယူးေဒလီ UN ရံုးေရွ႕တြင္ (၃) ရက္ဆႏၵျပခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဒုကၡသည္မ်ားထုတ္ျပန္ေသာ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားအေပၚ UN ဘက္က ဘာမွတံု႕ျပန္မႈမရွိေသးဟု ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္မ်ားကေျပာသည္။ အဆိုပါကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး “အစက သံုးရက္ဆႏၵျပဖို႔ဆိုၿပီး စီစဥ္ထားသည့္အတိုင္း ဒီကေန႔ဟာ (၃) ရက္ေျမာက္ရွိလာၿပီျဖစ္ၿပီး ေအာင္ျမင္မႈရွိ/မရွိအေပၚ အခုခ်ိန္ထိ ဘာမွသတင္းထူး မရွိေသးဘူး” ဟု Chin Refugee Committee ဥကၠဌ Remmawi က ေျပာသည္။ “ယခုလို ဆႏၵျပတဲ့အေပၚ ေအာင္ျမင္မႈရွိမလားဆိုတာကေတာ့ အခုခ်ိန္ထိ ဘာမွသတင္းထူးမရွိေသးဘူး၊ က်မတို႔ေတာင္းဆိုထုတ္ျပန္တဲ့ဟာကို မေန႕က UN ကိုေပးတယ္၊ သူတို႕ဘက္ကလည္း ေဆြးေႏြးေနတယ္လို႔ေတာ့ သိရတယ္၊ လက္ရွိအေျခအေနမွာေတာ့ က်မတို႔ေတာင္းဆိုတဲ့အေပၚ ဘာမွေျပာစရာမရွိေသးဘူးလို႔ ေျပာရမွာဘဲ၊ ဘာမွအေၾကာင္းမျပန္ေသးေတာ့ ခုလိုဘဲ UN ရံုးေရွ႕မွာ ရပ္ေစာင့္ေနရတာပါဘဲ” ဟုေျပာသည္။ ယခုလို ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားေတာင္းဆိုခ်က္ကို UN ဘက္က ယခုခ်ိန္ထိ ဘာမွတံု႕ျပန္မႈမရွိေသာေၾကာင့္ လာမယ့္အပတ္မ်ားတြင္ ဆက္လက္ဆႏၵျပမည့္ကိစၥကို ဇန္နဝါရီ ၁၉ ႏွင့္ ၂၀ ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အစည္းအေဝးျပန္ထိုင္ၿပီး “အဲဒီအစည္းအေဝးဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ လူထုကို ျပန္ၿပီးအသိေပးအေၾကာင္းၾကားသြားမယ္” လို႔ Remmawi က ဆက္ေျပာသည္။ အဆိုပါကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားေတာင္းဆိုခ်က္အေပၚ UN ဘက္က တံု႕ျပန္မႈ မရွိမျခင္း ဆက္လက္ဆႏၵျပသြားဖို႕ အစီအစဥ္ရွိေၾကာင္း နယူးေဒလီၿမဳိ႕အေျခစိုက္ Chin Human Right Organization (CHRO) ရံုး…
By လားႏြန္ – ကေလးျမိဳ႕နယ္အတြင္း ၂၀၁၈ မွ (၄) လစာ မီးရိႈ႕ရန္က်န္ရိွေနေသးသည့္ ေဆး၀ါးမ်ား၊ စားသံုးကုန္မ်ားႏွင့္ အလွကုန္မ်ားကို FDA (အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆး၀ါးကြပ္ကဲေရးဦးစီးဌာန) မွ ယေန႔မနက္ပိုင္း ကေလးျမိဳ႕အေနာက္ေျမာက္ဘက္၊ ဆည္ၾကီးေခ်ာင္းအနား အမႈိက္ပစ္သည့္ေနရာတြင္ မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။ ကေလးခရိုင္ FDA မွ စားေသာက္ကုန္၊ ေဆး၀ါးႏွင့္ အလွကုန္တို႔ကို အႏၱရယ္ကင္းကင္းရွင္းရွင္းႏွင့္ အရည္အေသြးျပည့္မွီသည့္ ပစၥည္းေတြသံုးႏိုင္ေအာင္ရည္ရြယ္ျပီး ယခုလို စားသံုးသူေတြအတြက္ အရည္အေသြးမျပည့္မွီသည့္ ပစၥည္းမ်ားကို မီးရိႈ႕ဖ်က္ဆီးရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း FDA မွ ေဆး၀ါးကၽြမ္းက်င္ ၾကီးၾကပ္ေရးမွဴး ေဒၚျငိမ္းျငိမ္းအိကေျပာသည္။ “ဒီပစၥည္းေတြကေတာ့ သက္တမ္းလြန္တဲ့ေဆး၀ါးေတြ၊ သံုးစြဲရန္မသင့္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြနဲ႔ သံုးစြဲရန္မသင့္တဲ့ အလွကုန္ပစၥည္းေတြျဖစ္တယ္၊ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ကတည္းက မီးရႈိ႕ဖ်က္စီးဖို႔က်န္ေနတဲ့ဟာ လာျပီးမီးရိႈ႕တာျဖစ္ပါတယ္၊ တန္ဖိုးအေနနဲ႔ကေတာ့ (၁၂) သိန္းေက်ာ္ရွိတယ္၊ ပူးေပါင္းအဖြဲ႕နဲ႔လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္” လို႔ FDA မွ ေဆး၀ါးကၽြမ္းက်င္ ၾကီးၾကပ္ေရးမွဴး ေဒၚျငိမ္းျငိမ္းအိကေျပာသည္။ ထိုေၾကာင့္ FDA မွ ျပည္သူလူထုအတြက္ သံုးစြဲရန္မသင့္ေတာ္သည့္ ထုတ္ကုန္ပစၥည္းမ်ားရွိ/မရွိ ဆိုင္မ်ားအားေလ့လာစစ္ေဆးျပီး သိမ္းဆည္းမည့္ ပစၥည္းမ်ားအေပၚမူတည္ကာ ၀န္ခံကတိထိုးခိုင္းသည့္ အဆင့္မ်ားရိွသည္။ သံုးစြဲရန္မသင့္ေတာ္သည့္ထုတ္ကုန္ပစၥည္း ပမာဏအလြန္မ်ားလွ်င္ ဆိုင္ပိတ္သိမ္းေကာ္မတီကိုတင္ျပျပီး ဆိုင္ပိတ္သိမ္းအေရးယူေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွပါေၾကာင္း ၎ကဆက္ေျပာသည္။ FDA မွ စားေသာက္ကုန္ႏွင့္ေဆး၀ါး၊ အလွကုန္ဆုိင္မ်ားအား ေလ့လာစစ္ေဆးသည့္အခါ ဥပေဒႏွင့္မညီညြတ္ပါက အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္းမ်ားကို ယေန႔အခ်ိန္ထိ စနစ္တက်လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။
By Ling Hung Leng – ခ်င္းျပည္နယ္၊ မင္းတပ္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ နိုင္ငံေတာ္မွထုတ္ျပန္ထားသည့္ တည္ဆဲဥပေဒမ်ား လိုက္နာလာရန္အတြက္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၏ ပူးေပါင္းကူညီေဆာင္ရြက္မႈ အထူးလိုအပ္ေၾကာင္း ဇန္န၀ါရီလ (၁၄) ရက္ေန႔ကျပဳလုပ္သည့္ စြန္ေတာင္ရြာ ရဲကင္းဖြင့္ပြဲတြင္ မင္းတပ္ခရိုင္ရဲတပ္ဖြဲ႔မွဴး ဒုတိယဗိုလ္မွဴးၾကီးရဲလြင္ဦးက ေျပာသည္။ မင္းတပ္ျမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေဒသခံျပည္သူမ်ားမွာ အမႈတစ္ခုခုျဖစ္သည့္အခါ မ်ားေသာအားျဖင့္ ရိုးရာဓေလ့ထံုးျဖစ္ေသာ ေအာင္တမံနည္းလမ္းကိုသာ အသံုးျပဳၾကသည့္အတြက္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး လိုက္နာမႈအားနည္းၾကာင္း၊ ရဲတပ္ဖြဲ႔အရာရွိမ်ား၏ အားနည္းခ်က္မွာ ေဒသခံဘာသာစကားတတ္က်ြမ္းမႈမရွိသည့္အတြက္ နိုင္ငံေတာ္မွထုတ္ျပန္ထားသည့္ တည္ဆဲမိန္႔ဥပေဒမ်ားကို ျပည္သူမ်ားလိုက္နာလာရန္ ေဒသခံဘာသာစကားတတ္က်ြမ္းသည့္ အရပ္ဖက္လူမႈအဖြဲ႔မ်ား၊ မီဒီယာမ်ား၊ ပညာတတ္လူငယ္မ်ားမွ ပညာေပးအစီအစဥ္မ်ားတြင္ ပူးေပါင္းပါဝင္လာမည္ဆိုပါက ေဒသခံျပည္သူမ်ား ဥပေဒလမ္းေၾကာင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းတတ္လာမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မင္းတပ္ခရိုင္ရဲမွဴးကေျပာသည္။ “ဒီေဒသေတြမွာက အမႈတစ္ခုျဖစ္ျပီဆိုရင္ အခင္းျဖစ္ျဖစ္ခ်င္းလာမတိုင္ပဲ ေအာင္တမံနည္းလမ္းကိုအရင္သံုးၾကတယ္၊ အဆင္မေျပလာရင္ ရဲစခန္းေရာက္လာၾကတယ္၊ ရဲစခန္းကေန တရားရံုးမွာတင္လိုက္ျပန္တယ္၊ အဲလိုေထာင္က်လာမည့္အဆင့္ဆိုရင္ ေက်ေအးရုပ္သိမ္းျပန္တင္ၾကျပီး ေအာင္တမံနည္းလမ္းနဲ႔ ျပန္ေက်ေအးၾကတယ္၊ ဒီေတာ့ ရဲတပ္ဖြဲ႔က ေမ်ာက္ျပ ဆန္ေတာင္းသလိုျဖစ္ေနတယ္၊ ျပီးေတာ့ တရားဥပေဒမရွိဘူးလို႔ အေျပာခံေနရတယ္၊ ရဲလုပ္ငန္းက ရဲတစ္ခုထဲကလုပ္လို႔မရပါဘူး၊ ျပည္သူေတြပူးေပါင္းကူညီဖို႔လိုအပ္ပါတယ္၊ ေအာင္တမံနည္းလမ္းေတြကို တျဖည္းျဖည္းေလ်ာ့သြားေအာင္၊ အေတြးအေခၚေတြေျပာင္းလဲလာဖို႔က ျပည္သူေတြရဲ့ပါဝင္မႈ အမ်ားၾကီးလိုအပ္ပါတယ္ “ဟု သူကေျပာသည္။ စြန္ေတာင္ရြာသည္ မင္းတပ္ျမိဳ႔နယ္အတြင္းရွိေနေသာ္လည္း ၿမိဳ႕ႏွင့္ (၄၅) မိုင္ခန္႔ေဝးေသာေၾကာင့္ ကြပ္ကဲရန္ အလွမ္းေဝးေၾကာင္း၊ မေကြးတိုင္းထီးလင္းျမိဳ႕ႏွင့္ တစ္ဆက္တည္းျဖစ္ေသာ ေရႊေအာင္သာရြာလမ္းမွ သြားမည္ဆိုပါကလည္း မိုင္ (၂၀) ခန္႔သြားရေၾကာင္း၊ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ ေဒသခံမ်ား၏လိုအပ္ခ်က္အရ ရဲကင္းထားရွိရန္ ခ်င္းျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ ဒု-ဥကၠဌ ဦးေအာင္သန္းမွ ျပည္ထဲေရးဝန္ၾကီး၏ ခ်င္းျပည္နယ္ခရီးစဥ္၌ ေတာင္းဆိုနိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု…
By လားႏြန္ – ခ်င္းျပည္နယ္၏ သစ္ေတာႏွင့္သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းႏုိင္ေရးရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အမ်ဴိးသားဥယ်ာဥ္ (၅) ခုကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္ ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရက စီစဥ္ထားသည္ဟု ခ်င္းျပည္နယ္အစိုးရ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ စည္ပင္၀န္ႀကီး ဦးစိုးထက္ကေျပာသည္။ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ခ်င္းေတြက ေတာင္ယာခုတ္တဲ့ဓေလ့ရိွတယ္၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ သစ္ေတာေတြ သစ္ပင္ေတြကို ခုတ္တယ္၊ လွဲတယ္၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္တယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔လူမ်ိဳးက ထင္းခုတ္မယ္၊ ေတာင္ယာခုတ္မယ္၊ မီးရိႈ႕မယ္၊ အဲဒီဓေလ့ကို မေဖ်ာက္မခ်င္း ကၽြန္ေတာ္တို႔က တိုးတက္မွာလည္းမဟုတ္ဘူး၊ ဒီသစ္ေတာ သစ္ပင္ေတြကို ထိန္းသိမ္းတဲ့အတြက္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းတာျဖစ္ျဖစ္ ေနာက္ျပီးေတာ့ စိမ္းလန္းစိုျပည္တဲ့ နယ္ေျမျဖစ္တဲ့အခ်ိန္က်ေတာ့ ကိုယ့္ေဒသမွာ စိမ္းစိမ္းစိုစိုေနရမယ္၊ မဟုတ္ရင္ ေျခာက္ေသြ႔တဲ့ ကႏၱာရလိုျပန္ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္ေလ၊ အခုေတာင္မွ ေတာ္ေတာ္ျပဳစုထိန္းသိမ္းေနရတယ္” ဟု ၀န္ႀကီးဦးစိုးထက္ကေျပာသည္။ အမ်ဴိးသားဥယ်ာဥ္ကို ဇိန္မႈေတာင္၊ က်ီရီယာန္းေတာင္၊ ဘြယ္ပါေတာင္၊ မီဧပီေတာင္ႏွင့္ ကေနဒီေတာင္ စသည့္ေနရာ (၅) ေနရာတြင္ ၂၀၁၉ – ၂၀၂၀ ခုႏွစ္အတြင္း အေကာင္ထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္မည္ဟု သိရသည္။ ယင္းကဲ့သို႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ျခင္းအားျဖင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္က်င္းလည္း ထိန္းသိမ္းထားႏုိင္သလို ခရီးသြားလုပ္ငန္းတြင္လည္း ပိုမိုေအာင္ျမင္လာႏုိင္ေၾကာင္း ၀န္ႀကီးဦးစိုးထက္ကေျပာသည္။ ထို႔အျပင္ ေက်းလက္ေန ခ်င္းျပည္သူမ်ား ထင္းမီးအသံုးျပဳမႈကို ေလွ်ာ့ခ်လာေစေရးအတြက္ လွ်ပ္စစ္မီးမ်ားကိုလည္း ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းတြင္ မဟာဓာတ္အားလိုင္းမွတဆင့္ေပးႏုိင္ရန္ စီစဥ္ထားၿပီး မဟာဓာတ္အားလိုင္းမေရာက္ႏုိင္သည့္ ေနရာေဒသမ်ားကိုလည္း ေရအားလွ်ပ္စစ္မ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ႀကီးဦးစိုးထက္ကေျပာသည္။
by – လားႏြန္ သက္ငယ္အမ်ဴိးသမီးငယ္ (၂) ဦးအား အဓမၼျပဳက်င့္မႈျဖင့္ တရားစြဲဆိုခံထားရသည့္ ဧ၀ံေဂလိ တရားေဟာဆရာ Lal Biak Lar (ေခၚ) Lar Boih ကို ကေလးၿမိဳ႕တရားရံုးက ေထာင္ဒဏ္ (၄၃) ႏွစ္ အမိန္႔ခ်မွတ္လိုက္သည္။ ကေလးခရိုင္တရားရံုးက ရာဇသတ္ၾကီးဥပေဒပုဒ္မ ၃၇၆ (မုဒိမ္းမႈ)၊ ၃၂၃ (နာက်င္ေစမႈ)၊ ၅၀၆ (ျခိမ္းေျခာက္မႈ)၊ ၃၇၆/၅၁၁ (မုဒိမ္းျပဳက်င့္ရန္ၾကိဳးစားအားထုတ္မႈ) တို႔ျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ (၄၃) ႏွစ္က်ခံေစရန္ ယေန႔တြင္ အမိန္႔ခ်မွတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဧဝံေဂလိတရားေဟာဆရာ Lar Boih သည္ ဖလမ္းၿမိဳ႕နယ္မွ ကေလးၿမိဳ႕နယ္၊ လက္ပံေခ်ာင္းေက်းရြာရွိ ၎တို႔ေနအိမ္တြင္ လာေရာက္ေနထုိင္ၾကေသာ မိုင္…. (၁၅ႏွစ္) ကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇြန္လပိုင္းမွာလည္းေကာင္း၊ မိုင္…. (၁၄ႏွစ္) ကို ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဧၿပီလမွာလည္းေကာင္း အဓမၼျပဳက်င့္သည့္ဟုဆိုကာ ကာယကံရွင္ကေလးမိဘမ်ားကိုယ္တုိင္မွ တာဟန္းရဲစခန္းတြင္၂၀၁၈ ခုႏွစ္ဧၿပီလ (၁၃) ရက္တြင္ အမႈဖြင့္ၿပီး အေရးယူထားျခင္းျဖစ္ျပီး ယခုကဲ့သို႔ အမိန္႔ခ်မွတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ျပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္လည္း ကေလးၿမိဳ႕၊ အင္ဒုိင္းကုန္းရပ္ကြက္ေန ဦးထန္ထြမ္းမာ (Thangthuama) (၄၅) ႏွစ္က (၁၁) ႏွစ္အရြယ္ တူမေလးကို မုဒိမ္းမႈက်ဴးလြန္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ၂၀၁၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ (၂၀) ေန႔တြင္ ကေလးခရိုင္တရားရံုးမွ ထာင္ဒဏ္ (၂၂) ႏွစ္ခ်မွတ္ခဲ့သည္။